2011 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ART-ACT art-act@tellas.gr

Κυριακή 23 Μαΐου 2010

http://maps.google.com/maps/ms?ie=UTF8&hl=el&msa=0&msid=114075356424185150399.000453692f31da4f43b21&z=17 ΚΑΝΕ ΚΛΙΚ ΧΑΡΤΗΣ ΟΔΗΓΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ART-ACT

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Βασίλης Καρακατσάνης

Βασίλης Καρακατσάνης
‘Αστικές Συμπεριφορές 2007/2008’ & ‘Alcohol 2009/2010’

Γεννήθηκα στην Αθήνα το 1957.
Από το 1976-1985 σπούδασα Ζωγραφική, Σκηνογραφία & Τέχνη του Βιβλίου, στις Ανώτατες Σχολές Καλών Τεχνών Αθήνας & Βαρκελώνης με υποτροφίες του ΙΚΥ & της Ισπανικής Κυβέρνησης.
Συντήρηση Αρχιτεκτονικών Μνημείων στο Centro Europeo της Βενετίας με υποτροφία του Συμβουλίου της Ευρώπης, ενώ έχω κάνει ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Ινδονησία, Κύπρο & Γερμανία.

Με αφορμή την ερώτηση του δημοσιογράφου Χρ. Νεοφύτου σε συνέντευξή μου στην εφημερίδα ‘Ο Φιλελεύθερος’ 11/3/2009 Λευκωσία.
Ερώτηση: «Αστικές Συμπεριφορές 2008/2009» Η ματαιοδοξία, το ψυχικό κομφούζιο, η μοιρολατρία, αποκυήματα της σημερινής καθημερινότητας, αποτυπώνονται στις φιγούρες σας. Χτίζετε, έτσι, μια έμμεση κοινωνικοπολιτική συζήτηση με τους θεατές. Τι είναι αυτό που σας παρακίνησε προς αυτήν την κατεύθυνση;

Η συζήτηση ή ακριβέστερα ο διάλογος με το κοινό είναι το ζητούμενο συνολικά στη ζωγραφική, ανεξαρτήτως θεματολογίας. Στη συγκεκριμένη δουλειά, ‘Αστικές Συμπεριφορές 2008/2009’ (εκφραση-γιάννα γραμματοπούλου-Μάιος ’08, Morfi Gallery, Λεμεσός-Μάρτιος ’09), η επιθυμία μου να αποκρυπτογραφήσω κάποιες από τις συμπεριφορές των ανθρώπων με οδήγησε, από μόνη της θα 'λεγα, στη σημειολογία της αστικής τάξης και ιδιαίτερα του κομματιού, που προσδιορίζεται από το life style. Η αστική τάξη του δυτικού κόσμου καθόρισε την προοπτική των ανθρώπων για
μια ζωή πιο άνετη, κοσμικότερη και πιθανόν ευτυχέστερη, όσο κι αν τις περισσότερες φορές δικαίως πολεμήθηκε από τους μη έχοντες, όχι δυστυχώς, στη μεγαλύτερη πλειοψηφία τους, με πολιτική άποψη και ουσιαστική αντιπρόταση του κοινωνικού μοντέλου που θα 'θελαν να ζήσουν.

‘Αστικές Συμπεριφορές’ 2008 ακρυλικό & λάδι σε καμβά 140Χ100 εκ.

Εδώ στόχευσα, λοιπόν στο στυλιζάρισμα της συμπεριφοράς και τους κώδικες που ορίζουν το "καλοβαλμένο" που έρχεται να κρύψει οντότητες, συναισθήματα και ζωές.
Χρησιμοποίησα, για άλλη μια φορά αποχρώσεις φωτεινές, γεμάτες ένταση σαν αυτήν που βιώνουμε σήμερα.
Όχι μόνο σε σχέση με τους ρυθμούς του 21ου αιώνα, αλλά και με τους κραδασμούς που λαμβάνει ο καθένας μέσα από τον ανελέητο ανταγωνισμό και την αδικία που διαπράττεται ακατάπαυστα.
Η καρέκλα, που στα περισσότερα έργα επαναλαμβάνεται, προσδιορίζει, πιο καθαρά από οτιδήποτε άλλο, κατά την γνώμη μου, το αστικό τοπίο και την ανάγκη των ανθρώπων για εξουσία: καρέκλες κάποτε αδειανές, κάποτε κρατημένες. Κάποιοι κοιμούνται αναπαυτικά πάνω στη φανταχτερή ταπετσαρία τους, ενώ κάποιοι παραμένουν βουβοί και καταβεβλημένοι από την απουσία της. Αδιέξοδα, υποκρισία, αγωνία. Και όλα αυτά για μια καρέκλα-εξουσία, που τελικά αποκτά αξία μόνο όταν παίρνει θέση πρώτα μέσα στον ψυχισμό μας και μετά γύρω μας. Η αυθεντία του εαυτού μας είναι και η απαράβατη δύναμή μας.
Δεν προτίθεμαι να προβώ σε κριτική της κοινωνίας μας, γιατί τελικά, αφενός, μέσα από τη δουλειά μου, δεν είναι το ζητούμενο και αφετέρου δεν νομίζω ότι οι προσωπικές μου απόψεις θα είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Παραθέτω μια αλήθεια ιδωμένη μέσα από τις δικές μου εμπειρίες. Δεν έχω τη λύση, απλά παρουσιάζω έναν καθρέφτη, όπου όλοι μπορούμε να δούμε το ουσιαστικό μας πρόσωπο ή τις ενδόμυχες φαντασιώσεις μας. Εξ άλλου ζωγράφος είμαι και ζωγραφική κάνω. Τα άλλα είναι για τους κοινωνιολόγους.
Ότι είδα, ότι έζησα έχει επηρεάσει τη δουλειά, αλλά και την προσωπικότητά μου. Είμαι προϊόν αυτού του κόσμου. Συνεπώς, ότι έχει γίνει στο παρελθόν μετουσιώνεται σε συμμετοχικό υλικό των δικών μου απόψεων, συναισθημάτων και δημιουργιών.

Με έχουν ρωτήσει πάμπολλες φορές στο πώς αντιλαμβάνομαι γενικότερα το ρόλο της τέχνης ως εργαλείο καλλιέργειας και προβληματισμού. Μέχρι σήμερα δεν έχω βρει άλλη απάντηση παρά μόνο εάν το ζητούμενο είναι η
συνολική αισθητική παιδεία. Στην προσπάθειά τους οι άνθρωποι να χτίσουν ένα καλύτερο αύριο, αναλώνονται στην πρακτικότητα και μόνο του οράματος. Τα άλλα θεωρούνται πολυτέλεια ή και ελιτισμός.
Κατά τη γνώμη μου, μια τέτοια προσέγγιση είναι λανθασμένη, όχι τόσο γιατί έχουμε την ανάγκη μιας αισθητικής φόρμας, η οποία στο κάτω-κάτω είναι τόσο διαφορετική από άνθρωπο σε άνθρωπο, αλλά για τις δυνατότητες που μας δίνει η σχέση με την τέχνη συνολικά, στην αναβάθμιση της σκέψης και της αποδοχής των διαφορετικών θέσεων με σεβασμό, ηρεμία, εμπεριστατωμένα επιχειρήματα και λεπταίσθητη συμπεριφορά. Η φιλοκαλία, εκτός από καλόγουστους ανθρώπους, δημιουργεί και πραγματικούς δημοκράτες.
Τέλος, σε μία εποχή όπου τα ιδανικά, η αξιοκρατία είναι έννοιες, κατά κανόνα, αντισυμβατικές με τις τρέχουσες προτεραιότητες, ειδικότερα σε κοινωνίες που ψάχνουν έστω και πλασματικά, να βρουν το βηματισμό τους, μετά την αλλαγή του βιοτικού τους επιπέδου, η τέχνη είναι ίσως από τους ελάχιστους χώρους, όπου μέσα από το "ωραίο", μπορεί να προβληθεί το σχήμα των ατελειών μας.
Εάν τις δούμε, μπορούμε και να τις διορθώσουμε.

Μέρος από το κείμενο του Jaume Mir, Προέδρου της Βασιλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών Μαγιόρκας, για τον κατάλογο των εκθέσεών του με τίτλο ‘Αστικές Συμπεριφορές 2007/2008’ (εκφραση-γιάννα γραμματοπούλου-Μάιος ’08, Morfi Gallery, Λεμεσός-Μάρτιος ’09).

[Οι συμπεριφορές προσδιορίζονται και σχηματοποιούνται από τις χρονικές, πολιτιστικές, πολιτικές και "αυθαίρετες" συγκυρίες του ευρισκόμενου εν εξελίξει πολιτισμού μας. Αποδεκτές ή όχι, ανάλογα το γεωγραφικό μήκος και πλάτος, με τα υφάσματα των ενδυμάτων τους, την προφορά των πρωταγωνιστών, τους κώδικες συνύπαρξης με τους άλλους, δεν παύουν να εκφράζουν και να καθορίζουν τάξεις, ρόλους, αξίες κι αποστολές, ηθικές ή ανηθικότητες, στην, όπως και να 'χει, ακόμη "Ρωμαϊκή" κοινωνία μας. Ο Βασίλης Καρακατσάνης προσεγγίζει αυτή την πραγματικότητα με τρόπο λιτό, σαφή και καυστικό. Η υποκρισία, ο σαρκισμός και το μπέρδεμα των αξιών διαφαίνονται στα μάτια και τα σώματα των συναθροισμένων ανθρώπων, που αποτελούν το κύριο συστατικό της συγκεκριμένης δουλειάς. Χωρίς διανοουμενίστικη διάθεση, εκφράζει με ελάχιστα υλικά την αγωνία του…]

Σήμερα επανέρχομαι στην συνέχεια της δυστυχώς αναπάντητης ακόμα εικαστικής προσέγγισής μου με τους ανθρώπους, με την νέα μου δουλειά που έχει τίτλο ‘Alcohol 2009/2010’ (εκφραση-γιάννα γραμματοπούλου-Οκτώβριος ’10, Galerie Αργώ, Λευκωσία-Μάρτιος ’11).

‘Alcohol’ 2009 ακρυλικό & λάδι σε καμβά 040Χ040 εκ.

Τα όποια συμπεράσματα που μου δημιουργήθηκαν κατά την προηγούμενη περίοδο της δουλειάς μου με τίτλο ‘Αστικές Συμπεριφορές 2008/2009’ με οδήγησαν στον κόσμο της νύχτας, όπου η αυτοσυγκράτηση, η αξιοπρέπεια, οι βαρύγδουπες δηλώσεις, διαλύονται ανάμεσα από τους καπνούς των τσιγάρων και της δυνατότητας του αλκοόλ να ξεδιπλώνει μόνο την αλήθεια που κρύβουμε οι περισσότεροι πολύ καλά. Το αστικό τοπίο είναι η περιοχή που γνωρίζω. Και την υποκρισία του επίσης.
Πίσω από όλα τα μεγάλα και τρανά, υπάρχει μόνο το σεξ και το χρήμα, όχι με την πανέμορφη ανεξαρτήτως κλισέ κατά την γνώμη μου εκφορά του ερωτισμού από άνθρωπο σε άνθρωπο και την φυσιολογική μας ανάγκη για ευμάρεια, αλλά σαν δεκανίκια για την αναπλήρωση τεράστιων κενών και ψεμάτων. Και όλα αυτά στον κόσμο των ενηλίκων, που το μόνο που ξέρουν είναι να κριτικάρουν, να συμβουλεύουν φασιστικά, να υπερασπίζονται επιβάλλοντας με πάθος αξίες και πολιτισμό, αλλά μετά το τρίτο ή τέταρτο ποτήρι ποτού μέσα σε ένα μπαρ, να καταλήγουν με τον πρώτο τυχόντα να κάνουν σεξ σε μια γωνιά, σκεπτόμενοι ταυτόχρονα πόσα θα κονομήσουν αύριο. Ούτε αυτό δεν μπορούν να ευχαριστηθούν.
Προσπαθώ να καταγράψω αυτά που ζω και βλέπω, όχι γιατί υποτιμώ ή ηθικολογώ, αλλά για να βοηθήσω τον εαυτό μου, μιας και περιγράφοντας το γαϊδούρι μπορέσω να σώσω το σαμάρι. Μέρος αυτής της κοινωνίας είμαι και ομολογουμένως όχι και το καλύτερο παράδειγμα.

Μέρος από το κείμενο του Rogelio Araujo, Διευθυντή του Μουσείου Μοντέρνας & Σύγχρονης Τέχνης “Can Prunera” de la Ciudad de Soller, Ισπανία, για τον κατάλογο των εκθέσεών του με τίτλο ‘Alcohol 2009/2010’ (εκφραση-γιάννα γραμματοπούλου-Οκτώβριος ’10, Galerie Αργώ, Λευκωσία-Μάρτιος ’11).

[…Ο Καρακατσάνης μου θυμίζει τα μικρά παιδιά τα οποία με ευφράδεια, γλαφυρότητα και σαρδόνιο χαμόγελο, εξηγούν στους γονείς την φάρσα που έγινε στο σχολείο σε βάρος του δασκάλου από τους συμμαθητές τους, αποφεύγοντας βέβαια να πουν ότι ήσαν οι πρωταγωνιστές του επεισοδίου.
Η βιωματική σχέση με τα θέματα που καταπιάνεται, είναι εμφανής. Mια φετιχιστική σχέση με την ζωή που διαδραματίζεται σε αστικό τοπίο. Στην τελευταία του δουλειά με τίτλο ‘Alcohol’ και με κορμό την παράθεση συγκεκριμένων ποτών, σαν αφορμή για την χαρτογράφηση και στοιχειοθέτηση του σχήματος των ποτηριών, πράγμα που για τους γνώστες και ζώντες ιδιαίτερα την νύχτα είναι η ουσία και η τελετουργία μιας σχέσης ιδιαίτερης και πολλές φορές επώδυνης, δανείζεται στοιχεία από τη γλώσσα της διαφήμισης, της τηλεόρασης και της γιγαντοαφίσας, όπου χωρίς προκαταλήψεις και ηθικοπλαστικές αποχρώσεις σχολιάζει τον ερωτισμό σε μια πρώτη ανάγνωση, πάντα σε αστικό τοπίο, ή καθαρά το σεξ, τις κοινωνικές σχέσεις, το πάθος, την ηθική και γιατί όχι την ακρότητα στην δική μου ανάγνωση. Η ατομικότητα των πρωταγωνιστών, σε αυτό το φανταστικό μπαρ, είναι επίπλαστη, υποκριτική, μέχρι να φτάσουν στο ζητούμενο, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά η ερωτική πράξη, σαν λύτρωση.
Καθαρότητα με επίθετες χρωματικές επιφάνειες, σαφήνεια και σιγουριά σε αυτό που κάνει, αναγνωρίσιμος γραφικός χαρακτήρας, δημιουργούν έναν σύγχρονο ρεαλισμό, με σημειώσεις ιδιαίτερης αισθητικής.
Ο Βασίλης Καρακατσάνης κατορθώνει να τοποθετεί τους θεατές στην σκηνή και τους ηθοποιούς στην πλατεία. Με υλικό του την στιλπνή ευμάρεια του δυτικού μας πολιτισμού, δημιουργεί καθρέπτες που τομογραφούν, με σκληρότητα την μοναξιά, τα πάθη και την ανεπάρκειά μας.
Στην τέχνη το να έχεις να πεις είναι δεδομένο, το να μπορείς να πεις είναι το δύσκολο.
Ο Καρακατσάνης μας μιλάει με τον καλύτερο τρόπο και αυτό γιατί ο ίδιος, σαρδόνια εναλλάσσεται ανάμεσα στην σκηνή και την πλατεία.]

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Η ΕΚΘΕΣΗ «ΣΧΕΔΙΟ ΣΩΤΗΡΙΑ» ΩΣ ΕΝΝΟΙΑ ΤΡΑΥΜΑ- ΜΝΗΜΗ

Η ΕΚΘΕΣΗ «ΣΧΕΔΙΟ ΣΩΤΗΡΙΑ» ΩΣ ΕΝΝΟΙΑ ΤΡΑΥΜΑ- ΜΝΗΜΗ

Η έκθεση «ΣΧΕΔΙΟ ΣΩΤΗΡΙΑ» έχει οριστεί να πραγματοποιηθεί από τον Ιούνιο έως και τον Οκτώβριο, σε επιμέλεια πρόταση του δρ. φιλοσοφίας Παναγιώτη Παπαδόπουλου.
Το πλάνο δουλεύουν φοιτητές και καθηγητές της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών.
Ta ερωτήματα που εξαρχής θέτονται είναι

1.Γιατί μια μεγάλη έκθεση στους χώρους του νοσοκομείου Σωτηρία;

2.Το αρχειακό υλικό του Σωτηρία ,το "αναιμικό αρχείο" πως θα αξιοποιηθεί ;

3. Η τέχνη αρχείου στη νεωτερικότητα .Τι απάντηση θα δώσει η έκθεση;

4.Ο στόχος της έκθεσης είναι να Αρχειοθετήσει η να ερμηνεύσει ;

5. Ως έργο θα κατατεθούν τα Αρχειακά ντοκουμέντα, η η δράση των καλλιτεχνών σε ένα εικαστικό-ποιητικό διάλογο του σήμερα με το χθες;

6.Θα συνομιλήσει η έκθεση με τις μνήμες η με τις αφηγήσεις;

7.Με βάση την κλασική διάκριση ανάμεσα στο κοιτάω ή βλέπω., οι καλλιτέχνες με τον επιμελητή Διαισθάνονται η βλέπουν;

Σύμφωνα με τον Derrida «η γραφή κατά την γνώμη του Πλάτωνα δεν αξίζει περισσότερα σαν ιαμα απ ότι αξίζει σαν δηλητήριο». ο Jacques Derrida ( 1930-2004 ) επιχειρεί μια κριτική αποδόμηση του πλατωνισμού στο αυτόνομο δοκίμιο "Πλάτωνος Φαρμακεία", από τον τόμο "La dissemination"(1972), Το "φάρμακον", πλατωνική λέξη, που σημαίνει ταυτοχρόνως δύο διαφορετικά και αντίθετα πράγματα (δηλητήριο και ίαμα) .
Η έκθεση τι θέση θα πάρει, και πως θα απαντήσουν οι συνδαιτυμόνες της ;
ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Μια μεγάλη έκθεση –τέσσερις μήνες, από τα μέσα Ιουνίου μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου- σε έναν ανορθόδοξο για μας χώρο χρειάζεται αιτιολόγηση. Στον ευρωπαϊκό χώρο –μετά τον πόλεμο- παρατηρείται μια θεσμοποίηση της μνήμης που καλύπτει όλον τον πολιτιστικό ιστό της κάθε κοινωνίας. Αναπαλαίωση των καταστραμμένων κτηρίων και μνημείων στη διάρκεια του πολέμου, αλλά κυρίως η δημιουργία μιας καλλιτεχνικής και εικαστικής παραγωγής πάνω στη μνήμη. Θεωρώ ότι το ευρωπαϊκό αίτημα της μνήμης –απέναντι στον πόλεμο, στο ολοκαύτωμα, στις μειονότητες και στις εθνικές ιδιαιτερότητες, ενεργοποίησε ένα μεγάλο κομμάτι της σύγχρονης τέχνης. Μπορεί να έχουμε ενστάσεις απέναντι στη θεσμοποίηση της μνήμης αλλά η σύγχρονη τέχνη προχωρά σε ένα βαθμό παράλληλα με αυτή. Το συμπέρασμα είναι ότι Η σύγχρονη τέχνη –για λόγους που δεν είναι της ώρας να αναλύσουμε ριζοσπαστικοποίησε σε μεγάλο βαθμό την ιστορική συνείδηση, τον τρόπο που βλέπουμε το έργο αλλά και τον ίδιο τον εκθεσιακό χώρο. Αντίθετα, στη χώρα μας η αμνησία της πολεοδομίας μετατράπηκε στο κυρίαρχο μοντέλο αυτής της κοινωνίας. Εδώ, οι συνδέσεις της μνήμης δεν πραγματοποιήθηκαν.
Η Σωτηρία αποτέλεσε μια κλασική ετεροτοπία κρίσης. Είναι το πρώτο ελληνικό λαϊκό σανατόριο(1903) που δημιουργείται ως αποτέλεσμα της φιλανθρωπικής αντίληψης του 19ου αιώνα. Μέσα όμως από τα ιστορικά ντοκουμέντα αυτής της εποχής φαίνεται ότι ο ιδρυματικός χαρακτήρας του υπήρξε περισσότερο ισχυρός από τον ίδιο το θεραπευτικό. Από το 1919 μέχρι το 1936 η αθρόα προσέλευση φυματικών για νοσηλεία και η ανεπάρκεια του κρατικού προϋπολογισμού αναγκάζει την πολιτεία να προσφύγει σε πρόχειρες λύσεις και σύντομα η Σωτηρία γεμίζει από παραπήγματα, πρόχειρες κατασκευές, λυόμενους οικισμούς, παράγκες. Δημιουργείται αυτά τα χρόνια μια έγκλειστη πολιτεία στην οποία χιλιάδες ασθενείς θα αναζητήσουν μια ανέλπιδα προσπάθεια θεραπείας μόνο και μόνο εγκλεισμένοι μέσα στα πλαίσια της. Στις παρυφές αυτής της πολιτείας περιφερόμενοι που άνοιγαν μικρομάγαζα και αγύρτες ολοκλήρωναν το σκηνικό.

Η Σωτηρία δεν υπήρξε απλά ένας χώρος εγκλεισμού αλλά ταυτόχρονα ένα νοσοκομείο στο οποίο η “κρίση” που εκδηλωνόταν και εκδηλώνεται είναι σωματική. Ξετυλίγεται, μέσα σε αυτόν το χώρο, η αφήγηση για την αρρώστια και το άρρωστο σώμα. Η Σωτηρία εκτός από τη φορτισμένη ιστορία ενός αιώνα αποτελεί ένα νοσοκομείο που λειτουργεί και σήμερα ως τέτοιο. Θέματα που αναφέρονται στην ασθένεια, στη θεραπεία, στην απώλεια στη κυριολεκτική/μεταφορική αντίληψη του τραύματος είναι μέσα στο αντικείμενό μας.
Τέλος στους χώρους της Σωτηρίας η ιστορική αφήγηση είναι ιδιαίτερα σημαντική. Χώρος φυλάκισης αγωνιστών στη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, αποδράσεων κρατουμένων αλλά και εκτέλεσης τους. Την περίοδο της κατοχής η Σωτηρία συνδέεται –για άλλη μια φορά- με την ιστορία του τόπου μέσα από τις εκτελέσεις αγωνιστών, αποδράσεις κρατουμένων. Η ιστορική σημασία του νοσοκομείου ως χώρου αντίστασης την περίοδο της κατοχής και εκτέλεσης πατριωτών αποτελεί έναν άλλο άξονα. Η απελευθέρωση των 56 κρατουμένων της Ακροναυπλίας από τη Σωτηρία στις 7 Απριλίου του 1943 υπήρξε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Οι εκτελέσεις αγωνιστών –την περίοδο του εμφυλίου πολέμου- στους χώρους της ή εμβληματικών προσωπικοτήτων όπως του Νίκου Μπελογιάννη αποτελεί ένα άλλο παράδειγμα.
Το σχέδιο αυτό έχει αρκετές ιδιαιτερότητες. Στο μεγαλύτερο μέρος του δεν εκτελείται σε κάποιο κλασικό μουσειακό χώρο. Ο χώρος εφαρμογής του είναι Αρκετά ανορθόδοξος. Για παράδειγμα Το θέμα του σχεδίου με τον χώρο εφαρμογής του ταυτίζονται. Το αντικείμενο δηλαδή με τον χώρο που θα το ενεργοποιήσει ταυτίζονται γεγονός που σημαίνει ότι η αντίληψη του χώρου δεν θα είναι –δεν θα μπορεί να είναι- ουδέτερη. Πιστεύω ότι ο ίδιος ο χώρος σαν την υλική προϋπόθεση του σχεδίου θα δώσει λύσεις και ιδέες. Το in situ προϋπόθεση μιας κατασκευής συμβαδίζει με το in relatio, δηλαδή με τη σχέση του στο χώρο. Γι’ αυτό κεντρικά σημεία της έκθεσης θα ξεκινούν και θα γειτνιάζουν με φορτισμένους –ιστορικά- χώρους όπως για παράδειγμα το Σανατόριο που έφτιαξε η Σλήμαν, το οποίο τώρα είναι εγκαταλειμμένο. Ήδη μέσα από όλες τις συζητήσεις που έχω κάνει αυτό το διάστημα με καλλιτέχνες παρατηρώ ότι οι περισσότεροι προσανατολίζονται στη διαλεκτική σχέση της ιδέας με το χώρο και μάλιστα ο χώρος να αποτελέσει τον ενεργητικό παράγοντα της ιδέας.
Ένα άλλο όνομα για το σχέδιο Σωτηρία είναι η αναζήτηση της μνήμης. Στην εικαστική αποτύπωση ενός τέτοιου θέματος είναι ισχυρό το στοιχείο του θυμάμαι. Ο καλλιτέχνης καλείται να κάνει τον θεατή να θυμηθεί, να ξαναφέρει στην επιφάνεια προσχωμένες σημασίες και γεγονότα. Έχω την αίσθηση ότι η μνήμη –είτε ατομική είτε πολιτική ή συλλογική είναι πάντα κάτι παραπάνω από μια φυλακή του παρελθόντος. Η εικαστική δημιουργία ενεργοποιεί μνήμες αυτού που υπήρξε αλλά και «φανταστικές» εναλλακτικές αυτού που υπάρχει. Η μνήμη δεν είναι, λοιπόν, ποτέ σε καθαρή κατάσταση· δεν είναι ποτέ απαλλαγμένη από φαντασιακές αφηγήσεις, τις οποίες δημιουργούμε για να δώσουμε ένα νόημα στην πορεία του εγώ μέσα στον χρόνο ή ένα ιστορικό νόημα. Από την άλλη πλευρά η μνήμη είναι μια διαδικασία που μολονότι παραπέμπει προς τα πίσω ενεργοποιεί το ίδιο το παρόν. Με αυτόν τον τρόπο θα πρέπει να παρατηρήσουμε το Σχέδιο Σωτηρία.

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

1985, Απόφοιτος του Παντείου Πανεπιστημίου,τμήμα πολιτικών επιστημών
1986-1988, D.E.A, στο Πανεπιστήμιο του Poitiers, πάνω στην ιστορία της φιλοσοφίας
1988-1990, ερευνητής στα Archives Husserl στο Παρίσι καθώς και στη Λουβαίν-Βέλγιο/ maitre de conference..
1990-1995,διδακτορικές σπουδές στη Ναντέρ (Paris X)

1.Σεμινάρια-Συνέδρια πάνω στην τέχνη

1996-98, Διδάσκων στα σεμινάρια Φιλοσοφίας και αισθητικής στο Κέντρο Ερμηνευτικών Μελετών που στεγαζόταν στο κτήριο της ΕΠΑΣΚΤ

Ενδεικτικά αναφέρω. Θεωρίες της κειμενικότητας και τέχνη. Ένα χρήσιμο εργαλείο;
Αποδόμηση και αισθητική.

2004-μέχρι σήμερα. Συμμετείχε στην ίδρυση του κέντρου θεωρίας ART-ACT στο οποίο έδωσε πλήθος διαλέξεων για θέματα αισθητικής καθώς και παρουσιάσεις καλλιτεχνών.
2004-μέχρι σήμερα, επιμέλεια εκθέσεων σε γκαλερί και μουσεία.

2.Τεχνοκριτική

2006-μέχρι σήμερα Ασκεί την τεχνοκριτική στην εφημερίδα Η ΑΥΓΗ.

3.Εκδόσεις-Βιβλία.

2004, Ανάμεσα στην παράδοση και το μοντέρνο ή η αγωνία της επίδρασης στο έργο Ελλήνων σύγχρονων τοπιογράφων, εκδόσεις Διώνη, 2004

2008, Ο Σαράντης Καραβούζης και η μεταφυσική. Εκδόσεις τέχνης Οίστρος.

2008, Ο Χρόνης Μπότσογλου και ο κόσμος της εμπειρίας..

Κείμενα του έχουν δημοσιευθεί στα περιοδικά Arti, Αντί, Ιχνευτής κ.α.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Γιώργος Ανδρέας Φερέτος

Με τη ζωγραφική μου επιχειρείται μια υπαρξιακή και ψυχολογική αναζήτηση του εικαστικού χώρου έξω από τον στενό χρονικό τοπικό προσδιορισμό του. Με απασχολεί η αφήγηση της προσωπικής μου ιστορίας μέσω της γραφής, των μεγάλων σχημάτων, των τονικών διαβαθμίσεων και του πλασίματος των υλικών μου.
Τα υλικά που κυρίως χρησιμοποιώ είναι το κάρβουνο και το λάδι – το κάθε ένα από αυτά με οδηγεί σε διαφορετικό τρόπο έκφρασης. Στα έργα με κάρβουνο θέλω να διατηρώ τη επαφή με την επιφάνεια πράγμα που με ωθεί να δουλεύω με τα δάχτυλα απευθείας πάνω στο χαρτί. Αυτή η διαδικασία έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψη πυκνότητας του υλικού και μια αίσθηση διάφανη και αέρινη. Το λάδι αντίθετα, όπως το χρησιμοποιώ, είναι πυκνό και συμπαγές πάνω στην επιφάνεια και στα έργα αυτά με ενδιαφέρει περισσότερο η άμεση επαφή με το υλικό αυτό καθαυτό και λιγότερο η ζωγραφική επιφάνεια, η υφή λοιπόν γίνεται το κυρίαρχο εκφραστικό μέσο για την απόδοση του θέματος μου.
Σχεδόν μόνιμο θέμα των εικόνων μου ειναι το τοπίο. Το κάθε τοπίο όμως που ήταν αφετηρία για τη δημιουργία τους γίνεται ένα πεδίο αφαίρεσης. Απογυμνωμένα απο τις λεπτομέρειές τους ανάγονται σε δύο βασικά επίπεδα για να μετασχηματιστούν τελικά σε αρχετυπικές εικόνες, άχρονες και ουτοπικές. Το τελικό αποτέλεσμα που εμφανίζεται δεν υπάρχει εξ’ αρχής καθορισμένο με σαφήνεια, αλλά αποκρυσταλλώνεται και νοηματοδοτειται σιγά σιγά κατά τη διαδικασία της δημιουργίας του έργου.
Οι αναφορές μου πηγάζουν από τις μνήμες, τις εμπειρίες και τις σκέψεις μου. Προσπαθώ να τις αναγνωρίσω και να τις εκφράσω και σ’ αυτήν την προσπάθεια ένα μεγάλο στήριγμα είναι η ενασχόληση μου με την φιλοσοφία, τη λογοτεχνία και την ποίηση. Το πέρασμα μου επίσης απο την Σχολή Καλών Τεχνών και ειδικά από το εργαστήριο του καθηγητή Τάσου Χριστάκη με βοήθησε να ερμηνεύσω την προσωπική μου αφήγηση με εικαστικό τρόπο και να κατανοήσω την ζωγραφική επιφάνεια. Οι συζητήσεις μου με τον ζωγράφο και καθηγητή Βαγγέλη Δημητρέα με ώθησαν στο να αντιληφθώ την πολλαπλότητα των ερμηνειών της εικαστικής μορφής. Από την ιστορία της τέχνης οι εποχές και τα κινήματα που με επηρρέασαν ιδιαίτερα είναι η τέχνη της αρχαίας Αιγύπτου, η Κινέζικη τέχνη, τα κινήματα του ρομαντισμού και του αφηρημένου εξπρεσιονισμού και καλλιτέχνες όπως ο Γκόγια, ο Βερμέερ, ο Τέρνερ, ο Ρόθκο και ο Κέντριτζ.
Δυο ποιητές που επέδρασαν άμεσα στις εικονοπλασίες μου είναι ο Κωνσταντίνος Καβάφης και ο Σεημους Χήνυ. Ο πρώτος σχετίζεται με την ερμηνεία του χρόνου όπως τον αντιλαμβάνομαι στο έργο μου και ο δεύτερος με την υλικότητα της εικαστικής μορφής. Η παράλληλη ενασχόληση μου με την θεοσοφία με έχει βοηθήσει να αποστασιοποιηθώ από την ρεαλιστική όψη των αντικειμένων για να προκύψει όσο γίνεται η πρωταρχική τους έννοια. Το έργο μου εξάλλου βασίζεται στην ανάγκη μου να υλοποιήσω και να αποκαλύψω την πρωταρχική ιδέα και να αναζητήσω την εικόνα μου μέσα από τον εικαστικό διάλογο παρά από την ρεαλιστική αποτύπωση των πραγμάτων. Η εικόνα αυτή ακολουθεί τελικά την δική της πορεία μέσα στον χρόνο. Δεν παύει όμως να αποτελεί ένα συγκεκριμένο σημείο αναφοράς της καλλιτεχνικής παρουσίας του δημιουργού.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Όνομα: Γιώργος Ανδρέας Φερέτος
Τόπος γεννήσεως: Καλαμάτα
Ημερομηνία γεννήσεως: 30/11/1973
Τηλέφωνο: 2108820338, 6972749163
Διεύθυνση: Χρήστου Μάντικα 11, Αθήνα
e-mail: giorgosferetos@yahoo.gr

Σπουδές
2000-2005 Αριστούχος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, Ζωγραφική με καθηγητή τον Α. Χριστάκη, Γλυπτική ως επιλεγόμενο μάθημα με καθηγητή τον Ν. Τρανό.

Ομαδικές εκθέσεις
2008 «Εικόνα-χώρος-δράση 2», Τεχνόπολις του Δήμου Αθηναίων.
2007 Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Ατομικη εκθεση2009 καλερη εκφραση
Εργασιακή Εμπειρία
2004-2010 Ζωγραφική σκηνικών-Ειδικές κατασκευές. Συνεργασία με το Εθνικό Θέατρο, το Θέατρο Τέχνης, το Θέατρο Αμόρε, το Θέατρο του Νέου Κόσμου, το Θέατρο Κεφαλληνίας, το φεστιβάλ Αθηνών και την Αθήνα 2004.
2006-2010 Καθηγητής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Παράδοση σεμιναρίων Ζωγραφικής στο Συσμανόγλειο Ψυχιατρείο.

ΗΛΙΑΣ ΧΑΡΙΣΗΣ

ΗΛΙΑΣ ΧΑΡΙΣΗΣ

Υφίσταται αμφίδρομη σχέση έργων και διάθεσής τους

Άμεση και καθοριστική, άνευ ευδιάκριτων ορίων προσδιορισμού καθοριστικής αποτίμησης των ποιοτικών τους χαρακτηριστικών, από την παγκόσμια αγορά έργων τέχνης έως τις τοπικές δημοπρατικές πρακτικές, η αγορά έργων τέχνης επηρεάζεται άμεσα από την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας.
Καθώς η δημιουργία και διάθεση των παραγόμενων πολιτιστικών αγαθών λειτουργούν μέσα στην κοινωνία της αγοράς, όπου όλα έχουν την τιμή τους και πωλούνται και αγοράζονται με βάση την προσφορά και τη ζήτηση, όλοι οι εμπλεκόμενοι εντός και γύρω από τον κόσμο της τέχνης, λειτουργώντας άλλοτε ως περιστασιακοί αγοραστές έργων ή ως συλλέκτες και άλλοτε ως επενδυτές που μεριμνούν για τη μεγιστοποίηση του πλούτου τους -αλλά και για την αποτελεσματική διαφοροποίηση των χαρτοφυλακίων των φιλότεχνων επενδυτών τους.
Διατυπώνοντας μια περιγραφή της σχέσης τέχνης και διάθεσης της με τη ματιά ενός ζωγράφου, και λαμβάνοντας υπ `όψιν ότι ο χρόνος είναι ο μόνος σταθερός «κριτής τέχνης» αλλά επίσης και το πώς δοκιμάζεται η αντοχή ενός πολιτισμικού αντικειμένου στον χρόνο, ώστε να αποκληθεί έργο τέχνης, σ` ένα κόσμο στον οποίο σήμερα τα πάντα μπορούν να θεωρηθούν «τέχνη» και το μόνο που μετράει είναι η «καλλιτεχνική σύλληψη», το ζήτημα είναι πώς αποτιμάται η αξία των έργων ενός καλλιτέχνη.
Η απάντηση αποτυπώνεται μέσα από την διατύπωση πολλών παραμέτρων. Στο προκείμενο θα γίνει μια απόπειρα διατύπωσης μέσω δύο παραμέτρων εκ των οποίων η μια βρίσκεται εκτός αγοράς τέχνης, στο ευρύτερο καλλιτεχνικό πεδίο όπου τόσο οι εικαστικοί όσο και τα έργα τους υφίστανται μια διεργασία περίπλοκου φιλτραρίσματος που δείχνει την αισθητική και εικαστική τους αντοχή. Αυτήν ακριβώς την αντοχή της εικαστικής τους αξιοπιστίας είναι ό,τι χρειάζεται μακροπρόθεσμα ένας καλλιτέχνης. Ο σημαντικότερος παράγοντας δημιουργίας αυτής της αξιοπιστίας είναι η ποιότητα των έργων.
Η άλλη παράμετρος υφίσταται όταν η διάθεση των πολιτισμικών αντικειμένων πραγματοποιείται με δύο βασικούς τρόπους, οι οποίοι εκφράζονται με δύο διαφορετικές πρακτικές: η μια είναι η λεγόμενη πρωτογενής αγορά στην οποία προσφέρονται έργα τα οποία βγαίνουν κατ’ευθείαν από τα ατελιέ των καλλιτεχνών και παρουσιάζονται σε εκθέσεις στις διάφορες αίθουσες τέχνης, η δε άλλη, η δευτερογενής αγορά, προσφέρει τη μεταπώληση έργων τέχνης ιδιωτών ή εμπόρων μέσω οίκων δημοπρασιών.
Στην πρωτογενή αγορά οι τιμές είναι συνήθως χαμηλότερες απ` ό,τι στη δευτερογενή, όμως οι αγοραστές δεν είναι τόσο «κυνηγοί ευκαιριών» όσο ριψοκίνδυνοι αγοραστές, γιατί μπορεί σε λίγα χρόνια η αγορά τους να έχει διπλασιάσει την αξία της, ή αντίθετα, μπορεί να έχει περάσει στα αζήτητα.
Όλα εξαρτώνται από το πώς «χτίζεται το όνομα του καλλιτέχνη».
Εκτός από τις εκθέσεις σε ιδιωτικές γκαλερί, η πρωτογενής αγορά εμπλέκεται άμεσα με τις εμπορικές εκθέσεις έργων τέχνης, οι οποίες είναι σημαντικά κέντρα συνάντησης των αγοραστών με τους παράγοντες της πρωτογενούς αγοράς, οι οποίες κατά καιρούς γνωρίζουν περιόδους άνθισης.
Έτσι οι αγοραστές και οι συλλέκτες που απέχουν από τη σύναψη εμπορικών πράξεων στις γκαλερί εξακολουθούν να τις επισκέπτονται, προκειμένου να έχουν προσωπική άποψη περί της υφολογικής και αισθητικής και εικαστικής ανάπτυξης της ρέουσας τέχνης, και επί πλέον επειδή τους προσφέρεται η ευκαιρία να ικανοποιήσουν το αγοραστικό τους ενδιαφέρον.
Αξιοσημείωτο είναι ότι στην πρωτογενή αγορά σπανίζουν οι δημοπρασίες, ενώ οι αγοραστές της δεν κοινοποιούν συνήθως τις τιμές ή προσπαθούν να τις παρουσιάσουν ιδιοτελώς «φουσκωμένες», χωρίς αυτό να προσφέρει μεγιστοποίηση της ζήτησης.
Στη δευτερογενή αγορά, που η συνήθης έκφρασή της είναι οι δημοπρασίες, όπου για αιώνες το σήμα κατατεθέν ή ο καθιερωμένος τρόπος υποβολής προσφοράς ήταν η αμεσότητα του σηκωμένου χεριού, σήμερα οι οίκοι αξιοποιούν πλήρως τις δυνατότητες του δια-δικτύου -αν και αρκετοί υποστηρίζουν ότι πρόκειται για διαδικασία που αποσκοπεί στο να δώσει στους πλειοδότες την αίσθηση ότι επικοινωνούν με όλους τους ενδιαφερόμενους στην υφήλιο. Παρ’ όλα αυτά, οι αριθμοί έχουν διαφορετική άποψη. Γιατί η ψυχολογία της συμμετοχής στο παιχνίδι απόκτησης πολιτιστικών αντικειμένων με τη διαδικασία των δημοπρασιών εξακολουθεί να πριμοδοτεί την φυσική παρουσία του πλειοδότη στην αίθουσα δημοπρασιών, καθιστώντας συναρπαστική την εμπειρία συμμετοχής, η οποία παρέχει τη δυνατότητα στάθμισης των προθέσεων των ανταγωνιστών του.
Έτσι στις δημοπρασίες που διενεργούν αξιόπιστοι οίκοι, η συμπεριφορά των συλλεκτών – αγοραστών των περισσοτέρων έργων στη δευτερογενή αγορά-καθορίζεται από το γεγονός ότι απολαμβάνουν τον αναβρασμό που επικρατεί στις αίθουσες και αισθάνονται νικητές όταν αποκτήσουν αυτό που τους ενδιαφέρει -αίσθημα που τονώνεται από το εκλεπτυσμένο μάρκετινγκ των οίκων και με την δημοσιότητα όχι του πλειοδότη αλλά του έργου που παρέχουν τα παγκόσμια δίκτυα αγοραπωλησιών, οι πολυτελείς κατάλογοι και η φυσική ή δια-δικτυακή παρουσία αυτών που είναι διατιθέμενοι να πληρώσουν ανταγωνιστική τιμή. Δημιουργείται έτσι ένα αίσθημα ασφαλείας για τη μελλοντική παρακαταθήκη μεταπώλησης του έργου, μια και οι συναλλαγές με τους αξιόπιστους οίκους δημοπρασιών καλύπτονται από διαφάνεια μολονότι σπανίως κατονομάζονται ο αγοραστής και ο πωλητής, αλλά η τιμή κατακύρωσης κάθε δημοπρατούμενου έργου κοινοποιείται.
Κλείνοντας θα ήθελα να σημειώσω ότι η ανοδική τάση των δημοπρασιών αυξάνει την αγοραστική ζήτηση νέων αγοραστών που ενδιαφέρονται για τη σύγχρονη τέχνη της χώρας τους. Όσο για τις υψηλές τιμές που μπορεί να προκύπτουν από την ακατανίκητη έλξη που ασκεί ένα εικαστικό αντικείμενο σε δύο άτομα, μπορεί να αντιβαίνει συχνά στη φυσική λειτουργία της αγοράς, ωστόσο το καλύτερο έργο αξίζει όχι μόνο περισσότερο αλλά πολύ περισσότερο από το απλώς καλό έργο.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Σπουδές στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών τής Αθήνας
ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ
"15η" Μπιενάλε Αλεξανδρείας, Διεθνές Βραβείο Ζωγραφικής Αργυρό Μετάλλιο
"2η" Μπιενάλε Φλωρεντίας, απονομή αναμνηστικού Διπλώματος
"World Festival of Art on paper" slovenia
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
"Punks", Ζωγραφική, γκαλερί ΔΕΣΜΟΣ, Αθήνα
"15η" Μπιενάλε Αλεξανδρείας, Αίγυπτος
"Μνήμες-Αναπλάσεις -Αναζητήσεις", Αθηνα Πολιτιστική Πρωτέυουσα, Εθνική Πινακοθήκη, Αθηνα
"ΔΕΠΑΚ" Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα
"Μπλέ" Ζωγραφική, γκαλερί ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗ, Αθηνα
Ζωγραφική, γκαλερί ΠΟΛΥΕΔΡΟ, Πάτρα
Ζωγραφική Εγκατάσταση, Κ.Σ.Τέχνης ΙΛΕΑΝΑ ΤΟΥΝΤΑ, Αθήνα
"Multum in parvo - το πολύ μέσα στο λίγό", γκαλερί ΣΚΟΥΦΑ, Αθήνα
Ίδρυμα Ι και Ε Τοπάλη, Πανεπιστήμιο Πατρών
Ζωγραφική, γκαλερί ΦΑΓΙΟΥΜ, Χανιά
"Π+Π=Δ" Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ
"2η" Μπιενάλε Φλωρεντίας
"Το μπλε στο Λαύριο", Τεχνολογικό Πάρκο Λαυρίου
"Δρομολόγιο ΙΙΙ", Ε.Κ.Σ.Τέχνης, Λάρισα
Ζωγραφική, Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, Αθήνα
"Αναζήτηση Προσώπου" ΕΒΡΑΪΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ,Αθήνα
"Greek Artists 1962" Christies ATHENS
"World Festival of Art on paper" BLED, Slovenia
"ChristmasExhibition" DOMZALE, Slovenia
Ζωγραφική, γκαλερί ΧΡΥΣΟΘΕΜΙΣ, Αθήνα
"ALL FASHIONED", Ε.Κ.Σ.Τέχνης Λαρισα
"Art Athina 9", γκαλερί ΧΡΥΣΟΘΕΜΙΣ
"ALL FASHIONED", Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, θΕΣ/ΝΙΚΗ
"fund raising", Φίλοι του Εθνικού Μουσείου
"Summan Arts 2006", Βρυξέλες
"European masters", Αυστρία
CERN, Γενέυη

Μάγδα Σιάμκουρη

Μάγδα Σιάμκουρη

Μερικές σκέψεις για την Τέχνη

Ειπώθηκε κάποτε για τον μεγάλο ζωγράφο Αντρέι Ρουμπλιόφ ότι ήταν αξιοθαύμαστο πώς κατάφερε μέσα σε σκοτεινούς και βάρβαρους καιρούς, να εκφράσει με τις εικόνες του, ένα κόσμο αγάπης και αρμονίας, γεμάτο φως και ομορφιά.
Τα λόγια αυτά με άγγιξαν και τα αναφέρω εδώ γιατί κάθε τι που μας συγκινεί μας αφορά έμμεσα εφόσον αναμοχλεύει πτυχές του δικού μας ψυχισμού.
Αναρωτήθηκα σχετικά με το πολυσυζητημένο θέμα της λειτουργίας της Τέχνης: Είναι ο καλλιτέχνης αναπότρεπτα ο καθρέφτης της κοινωνίας την οποία σχολιάζει μέσα από το έργο του ή μήπως δικαιούται να αντλεί την έμπνευση από κάτι μεγαλύτερο και πέρα από την όποια επικαιρότητα της πραγματικότητας; Προσλαμβάνουμε το έργο ως ένα εύληπτο ψυχαγωγικό προϊόν που «ανήκει στον λαό» ή μήπως οφείλουμε να παραδεχθούμε πως η ουσία του είναι συνυφασμένη με ένα μυστήριο που ξεπερνά τις προθέσεις του δημιουργού; Πως αλλιώς θα μπορούσαμε να εξηγήσουμε άλλωστε το γεγονός ότι κάθε φορά που θαυμάζουμε ένα έργο τέχνης ανοίγουμε ένα διάλογο μαζί του που δεν είναι ποτέ ο ίδιος σε κάθε προσέγγιση, σαν να έχουμε να κάνουμε με ένα ζωντανό οργανισμό που αλλάζει καθώς αλλάζουμε και εμείς. Πάντα κάτι ανακαλύπτουμε, πάντα κάτι μας ξεφεύγει. Το έργο αλληλεπιδρά με το περιβάλλον και τις προσλαμβάνουσες του θεατή -το βλέμμα δεν είναι ποτέ αθώο- και επιδέχεται πολλαπλές αναγνώσεις. Όσο πιο «φορτισμένο» με την ενέργεια και την πνευματική ουσία του δημιουργού είναι το έργο τόσο πιο πολυδιάστατο και ανοιχτό σε ερμηνείες είναι. Το έργο που εξαντλείται σε ένα πολύ συγκεκριμένο και με πρόθεση μήνυμα, κουράζει γρήγορα γιατί δεν έχει κάτι βαθύτερο να δώσει.
Στην ιστορία της Τέχνης, κάθε νέο ρεύμα έκφρασης κάθε καινούργια τεχνοτροπία που προτείνουν οι καλλιτέχνες, ανοίγει και ένα παράθυρο στην θέαση του κόσμου μέσα από τα δικά τους μάτια. Είναι η αποκάλυψη μιας άποψης -επαναστατική κάθε φορά στο ξεκίνημα της- που ανοίγει νέους δρόμους, και μας κάνει να βλέπουμε από άλλη οπτική γωνία την πραγματικότητα. Βεβαίως η άποψη αυτή δεν είναι ποτέ τυχαία και ανεπηρέαστη από τις ιστορικές συνθήκες την κουλτούρα κλπ. Ωστόσο το νόημα της Τέχνης δεν έγκειται απλώς στο να μας διαφωτίζει μέσα από τα εκάστοτε παραθυράκια που μας ανοίγονται. Η λειτουργία της, - πολύ βαθύτερη και καθοριστική- είναι να μας ευαισθητοποιεί και να μας συνδέει με τον πυρήνα μας. Και δια μέσου αυτού κατ’ επέκταση, με την ουσία όλων των ανθρώπων. Αυτό γινόταν πάντα και τώρα και στο παρελθόν απλώς με διαφορετικούς κάθε φορά τρόπους γιατί χωρίς κίνηση και αλλαγή, (όχι εξέλιξη) η Τέχνη δεν ζεί.
Το καλλιτεχνικό δημιούργημα, είναι ένα καλοστημένο ψέμα που πραγματεύεται την αλήθεια μας. Θέτει ερωτήματα, δεν δίνει απαντήσεις. Δεν διαχωρίζει κρίνοντας γιατί δεν απευθύνεται στο επίπεδο της λογικής μας αλλά σε εκείνο το βαθύτερο, το υπερβατικό κομμάτι, την κοινή ρίζα σε όλους μας. Έτσι μπορούμε μέσα από την Τέχνη να καταλάβουμε και να συγκινηθούμε με των άλλων τα πάθη που εμείς ποτέ δεν βιώσαμε. Εκεί θα συναντηθούμε με τον Μενούση από το δημοτικό τραγούδι - που σκότωσε από ζήλεια την γυναίκα του και μετανιωμένος την καλεί τρυφερά να γυρίσει πίσω στην ζωή - και θα νιώσουμε πώς μετουσιώνεται από απεχθή δολοφόνο σε θύμα του πάθους του, θα ταυτιστούμε μαζί του και θα τον συμπονέσουμε. Σκεφτείτε την ίδια ιστορία σε δημοσιογραφική γλώσσα στα μέσα ενημέρωσης. Πόσο σκληρή και άδεια θα ήταν η ζωή μας χωρίς την Τέχνη!
Τελειώνοντας με αυτές τις κοινότοπες σκέψεις, θα ήθελα να αναφερθώ (σε ελεύθερη απόδοση) στα λόγια του Κ. Αξελού από μία συνέντευξη του.

«-Ο άνθρωπος δεν είναι υποκείμενο, είναι ομιλούν απόσπασμα του κόσμου.-
-Μπορεί να προχωρήσει αν αποδεχθεί την έννοια της περιπλάνησης, της διαφορετικής σχέσης με τα πράγματα. Το ποτήρι δεν είναι ένα αντικείμενο, είναι ένα δώρο.
-Ζούμε το τέλος (σε διάρκεια χρόνου) της μεγάλης Τέχνης, της μεγάλης Πολιτικής, της μεγάλης Φιλοσοφίας. Η νέα τάση είναι προς την ανοιχτή σκέψη.-
-Στην Τέχνη κυριαρχεί η ευρεσιτεχνία, στην Πολιτική η διακυβέρνηση αντικαταστάθηκε από την γραφειοκρατική διαχείριση…
- Θα μπορούσε να δοθεί έμφαση σε μια νέα ποιητική αντίληψη, μια συνάντηση βλεμμάτων, ένα δέντρο, ένα συναίσθημα…»
----------------------------------------------------------------------------------
Νομίζω πως η σύγχρονη Τέχνη κάνει περίπου αυτό. Χαμήλωσε από τους θόλους των ναών και των ηρωικών θεμάτων, δίνοντας αξία στο μικρό και καθημερινό. Η έννοια της ιερότητας κατέρχεται από τους ουρανούς όλο πιο κάτω, ως τα σκοτάδια του υποσυνειδήτου για να φωτίσει και να καθαγιάσει το άσχημο ως ισάξιο του ωραίου γιατί είναι αληθινό.

Μάγδα Σιάμκουρη ζωγράφος, λέκτορας του α' εργαστηρίου ζωγραφικής της ΑΣΚΤ,

Διοικητικό Συμβούλιο Π.Σ.Α.Τ-ΗΧΩ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΩΝ

Η ART-ATHINA είναι μια από τις παλαιότερες φουάρ σύγχρονης τέχνης της Ευρώπης. Είναι μια ετήσια Διεθνής Συνάντηση Σύγχρονης Τέχνης, που οργανώθηκε για πρώτη φορά το 1993 από τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Αιθουσών Τέχνης και φέτος γιορτάζει τη 16η διοργάνωσή της. Είναι γεγονός ότι η Ελλάδα δεν αποτελεί πρωτεύον εικαστικό κέντρο στην Ευρώπη. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια κατάφερε να απεγκλωβιστεί η ελληνική τέχνη από την εσωστρέφεια που τη χαρακτήριζε. Καταλυτικής σημασίας τα τελευταία χρόνια προς αυτή την κατεύθυνση, είναι η συμβολή της ART – ATHINA. Η συνεχής εξέλιξη και η ένταξη στο διεθνή εικαστικό χάρτη ήταν και είναι κάθε χρόνο το στοίχημα των διοργανωτών. Και η μέχρι τώρα πορεία της ART - ATHINA, μας δικαιώνει. Ο αρχικός στόχος φαίνεται πως έχει επιτευχθεί. Από την περσινή διοργάνωση, άρχισε ένα πρόγραμμα συνεργασιών με αντίστοιχες art fairs του εξωτερικού, όπως το Art Rotterdam και το Art Dubai, ενώ φέτος οι επαφές συνεχίζονται με μουσεία και φορείς του εξωτερικού. Η αθηναϊκή art fair έχει καταφέρει πλέον να ξεχωρίσει ανάμεσα σε διοργανώσεις του ίδιου βεληνεκούς. Δίνοντας βήμα σε νέες, ανερχόμενες γκαλερί που αντιπροσωπεύουν σύγχρονες τάσεις και προβληματισμούς αλλά και συνεχίζοντας τη συνεργασία με ήδη αναγνωρισμένους χώρους τέχνης παρακολουθεί αλλά και συμμετέχει ενεργά τα τελευταία χρόνια στις εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο.

Η απόφαση για την τέλεση της φετινής ART ATHINA, δεδομένων των χαλεπών συνθηκών που βιώνει η χώρα, θα μπορούσε από πολλούς να θεωρηθεί τολμηρή. Οι θλιβερές επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστο το χώρο της τέχνης. Ωστόσο, για εμάς τους διοργανωτές αποτελεί πρόκληση να αποδείξουμε ότι η ART-ATHINA είναι ένας θεσμός που όχι μόνο αντέχει, αλλά και συνεχίζει την ανοδική του πορεία. Εξάλλου, σε περίοδο κρίσης οι επιλογές είναι αυστηρότερες, ενώ γίνεται αξιοκρατική και ποιοτική αποτίμηση της όλης εικαστικής αλυσίδας.

Η ART ATHINA αποτελεί σήμερα το μοναδικό εικαστικό γεγονός της χώρας. Είναι μια ευκαιρία να συνυπάρξουν οι αίθουσες τέχνης αλλά και οι φορείς στον ίδιο χώρο ώστε να πραγματοποιηθούν διεθνείς συνεργασίες καθώς και ανταλλαγή ιδεών και εικόνων. Αυτή η συναρπαστική συνένωση μόνο στο πλαίσιο μια τέτοιας εκδήλωσης μπορεί να πραγματοποιηθεί. Φέτος συμμετέχει για πρώτη φορά πολύ μεγάλος αριθμός (πάνω από 40) φορέων που σχετίζονται με τη σύγχρονη τέχνη και θα παρουσιάζουν τις δραστηριότητες τους στο κοινό. Ακόμη, ανάμεσα στα οφέλη της Αθηναϊκή φουάρ δεν μπορούμε να μην συμπεριλάβουμε τον εκπαιδευτικό της ρόλο. Το κοινό που επισκέπτεται την Art – Athina κάθε χρόνο αυξάνεται και αυτό σηματοδοτεί την επιτυχία της έκθεσης. Το πλέον σημαντικό δε, είναι ότι το κοινό της Art – Athina δεν ταυτίζεται απαραίτητα με αυτό των γκαλερί . Ο κόσμος στην Ελλάδα συχνά διστάζει να πάει σε μια γκαλερί, εδώ το κοινό είναι πιο ευρύ. Η Art-Athina δίνει τη δυνατότητα στον κόσμο να πάρει μια ολοκληρωμένη εικόνα των όσων συμβαίνουν στην ελληνική τέχνη σήμερα. Και δίνεται η δυνατότητα στο ελληνικό κοινό να γνωρίσει το έργο ξένων καλλιτεχνών.

Η ART ATHINA 2010 θα διεξαχθεί από 13 έως 16 Μαΐου στο Κλειστό Φαλήρου (Γήπεδο TaeKwonDo), στα Ολυμπιακά Ακίνητα του Δέλτα Φαλήρου. Η ιστορία του θεσμού έχει αποδείξει ότι έχει καταφέρει να ανανεώνεται συχνά. Πέρα από τις συμμετέχουσες γκαλερί και τους φορείς, και την παρουσίαση αρκετών εκατοντάδων καλλιτεχνών, εκπονείται και ένα πρόγραμμα παράλληλων εκδηλώσεων. Ξεχωρίζει η έκθεση «Βιβλία Ελλήνων καλλιτεχνών: Σύγχρονες εικαστικές δημιουργίες» σε επιμέλεια της Μαρίας Α. Αγγελή, που θα δώσει στον επισκέπτη την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με βιβλία, το καθένα από τα οποία είναι από μόνο του ένα έργο τέχνης. Στόχος της έκθεσης είναι να ρίξει φως σε αυτήν την άγνωστη στο ευρύ κοινό καλλιτεχνική παραγωγή, να συμβάλει στην ολοκληρωμένη εικόνα αυτού του έργου Ελλήνων καλλιτεχνών και να θέσει δυναμικά το καλλιτεχνικό βιβλίο στην αγορά της τέχνης. Η έκθεση θα περιέχει βιβλία Ελλήνων καλλιτεχνών που εστιάζουν σε μια ιδέα, μια εμμονή, έναν κώδικα ή αποτελούν καταγραφή, σχολιασμό, αυτονόμηση και εντέλει μεταμόρφωση μιας σειράς στοιχείων ενός καλλιτεχνικού project.

Ανάμεσα στα ιδρύματα και τους οργανισμούς που θα φιλοξενηθούν στην ART-ATHINA 2010 θα είναι και το Ίδρυμα Γιάννη και Ζωής Σπυροπούλου με τα Έπαθλα Σπυροπούλου που συνεχίζουν να απονέμονται κάθε χρόνο σε νέους καλλιτέχνες έως 30 ετών. Θα παρουσιαστούν οι οκτώ καλλιτέχνες που τιμήθηκαν με το βραβείο από το 2006 μέχρι σήμερα, ενώ παράλληλα θα μπορεί κανείς να δει πλούσιο φωτογραφικό υλικό από έργα όλων των καλλιτεχνών που έχουν βραβευτεί από την αρχή του θεσμού, όπως και υλικό από τις υπόλοιπες δραστηριότητες του ιδρύματος που φέτος γιορτάζει τα 20 χρόνια από την ίδρυσή του. Παράλληλα, το Ίδρυμα Γιάννη και Ζωής Σπυροπούλου θα παρουσιάσει το καινούριο Έπαθλο, που ονομάζεται Έπαθλο Βασίλης Ι. Βαλαμπούς, και θα απονέμεται κάθε δύο χρόνια σε καλλιτέχνες μέχρι 35 ετών που σπουδάζουν σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Το Έπαθλο Βασίλης Ι. Βαλαμπούς στηρίζεται οικονομικά από τα παιδιά του μεγάλου συλλέκτη στη μνήμη του. Μία ακόμα παρουσία στην ART-ATHINA 2010 θα είναι του οργανισμού Motto Distribution από την Ελβετία, που ειδικεύεται στη διανομή καλλιτεχνικών εκδόσεων από όλο τον κόσμο. Ανάμεσα στα έντυπα που θα παρουσιαστούν, θα υπάρχουν artists’ books, αλλά και περιοδικά και καλλιτεχνικές εκδόσεις με πρωτοποριακή αισθητική και θεματολογία. Συνεχίζεται και φέτος η συνεργασία με το Art Rotterdam και το Art Dubai καθώς και ο θεσμός της Διεθνούς Τιμητικής Επιτροπής που θεσπίστηκε για πρώτη φορά στην περσινή διοργάνωση και αποτελείται από εξέχουσες προσωπικότητες της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής με στόχο την ανάδειξη και προβολή της ART-ATHINA διεθνώς. Τα μέλη της επιτροπής είναι οι εξής: Paolo Colombo (Art Advisor, Istanbul Modern), Wilfried Cooreman (Συλλέκτης, Βέλγιο), Agnes Fierobe (Διευθύντρια της Marian Goodman Gallery, Παρίσι), Enrique Juncosa (Διευθυντής του Irish Museum of Modern Art, Δουβλίνο), Mercedes Vilardell (Συλλέκτρια, Ισπανία). Παράλληλα η ART-ATHINA 2010 θα φιλοξενήσει σε ειδική εκδήλωση τα μέλη του International Association of Curators of Contemporary Art (IKT), το οποίο θα πραγματοποιήσει το συνέδριό του κατά την ίδια περίοδο στην Αθήνα.

Γιάννα Γραμματοπούλου
Πρόεδρος Δ.Σ Π.Σ.Α.Τ

Διοικητικό Συμβούλιο Π.Σ.Α.Τ

Πρόεδρος: Γιάννα Γραμματοπούλου
Αντιπρόεδρος: Γιώργος Καρτάλος
Γραμματέας: ‘Αρσεν Καλφαγιάν
Ταμίας: Παντελής Τσάτσης
Μέλος: Λοραίνη Αλιμαντίρη

ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΝΙΔΑΣ

ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΝΙΔΑΣ

Τα κριτήρια με τα οποία διαμορφώνονται οι αξίες και οι υπεραξίες στην Τέχνη της εποχής μας
Ένα από τα χαρακτηριστικά που διαφοροποιεί το έργο τέχνης από τις υπόλοιπες δραστηριότητες του πολιτισμού μας είναι η μοναδικότητά του.
Η ζωγραφιά ή το γλυπτό δεν ακολουθεί τους κανόνες της μαζικής παραγωγής και της τυποποίησης.
Ή φήμη και ο «μύθος» που περιβάλλει τον δημιουργό επηρεάζει καθοριστικά την τιμή ανεξάρτητα της ποιότητας του έργου. Ζούμε την εποχή που κυριαρχεί η άποψη του «φαίνεσθαι». Για όσους αξιολογούν την Τέχνη και ως επένδυση είναι σημαντική η πληροφορία για τον καλλιτέχνη.
Σημαντικός παράγοντας υπεραξίας είναι ο ίδιος ο αγοραστής – συλλέκτης που ακολουθεί την υπερβολική τιμή προβαίνοντας σε αγορά του έργου για κοινωνική καταξίωση η κάποια άλλη σκοπιμότητα.
Η αντικειμενική αξία στο έργο τέχνης όταν στην τελική διαμόρφωση της τιμής υπάρχει επιπλέον ως κριτήριο και ο «μύθος» που το ακολουθεί;
Μόνο κατά προσέγγιση διότι ο καθένας μπορεί να ορίζει την τιμή αυθαίρετα.
Στην εποχή μας ο «μύθος» του καλλιτέχνη διαμορφώνεται με όρους διαφήμισης. Είναι γνωστό ότι το κόστος παραγωγής της διαφήμισης επιβαρύνει την τελική τιμή του προϊόντος. Τέχνη και διαφήμιση έχουν αμφίδρομη σχέση. Όπως η σύγχρονη διαφήμιση στα πλαίσια του εμπορικού ανταγωνισμού ωραιοποιεί (ενίοτε υπερβάλει) για την προώθηση και προβολή έτσι λειτουργεί και ο «ειδικός» που φροντίζει για την Τέχνη και τους καλλιτέχνες με τους δικούς του όρους. Μπορούμε να υποψιαστούμε για την πλασματική αξία ενός έργου (υλική και καλλιτεχνική) όταν στην διαδικασία παρουσίασής του ξοδεύονται πολλά λόγια. Η άκρατη υποκειμενικότητα που χαρακτηρίζει τις σύγχρονες τάσεις οδηγεί σε άπειρες εκφραστικές εκδηλώσεις. Όπως είναι φανερό η πιθανότητα παρουσίας της «φούσκας» είναι μεγάλη.
Η έλλειψη τεκμηριωμένης κριτικής στις εικαστικές τέχνες (υπάρχουν οπωσδήποτε εξαιρέσεις από καλούς αλλά ελάχιστους θεωρητικούς) δεν βοηθάει. Οι περισσότεροι επιμελητές εκθέσεων λειτουργούν με την τρέχουσα νοοτροπία της «show business». Κάτω από αυτές τις συνθήκες είναι αδύνατον να υπάρξει λογική στη διαμόρφωση των τιμών.
Υπάρχουν οι σταθερές αξίες που οδηγούν σε όσο το δυνατόν καλύτερη εκτίμηση του καλλιτεχνικού έργου
Όπως ανέφερα παραπάνω η πληροφορία είναι σημαντική για τον επενδυτή. Όμως η γνώση πάνω στο αντικείμενο είναι αυτή που δίνει την πραγματική αξία.
Σε όλες τις εκφάνσεις της καλλιτεχνικής δημιουργίας αλλά και την ίδια την ζωή υπάρχει η προσπάθεια για την ουσία σε αντιδιαστολή με την επιφανειακή παρουσία .
Η δεύτερη περίπτωση είναι από την φύση της θορυβώδης και έχει την ανάγκη να προβληθεί και να επιβληθεί με κάθε τρόπο. Γιαυτό και στο παρελθόν έχουμε παραδείγματα σπουδαίων καλλιτεχνών που έχουν αγνοηθεί ή υποτιμηθεί και αντίστοιχα υπερτιμημένων.
Το βιογραφικό του δημιουργού , η συνέπεια του έργου του στον χρόνο είναι μια σταθερά που μπορεί να διαγνώσει το φιλότεχνο κοινό. Έχω την άποψη ότι ο αποδέκτης του έργου χρειάζεται για να το «διαβάσει» ανάλογη προσπάθεια με την ενέργεια που κατέβαλλε ο καλλιτέχνης που το δημιούργησε.
Όταν καλλιεργείς την όρασή σου αποκτάς με τον χρόνο την ευαισθησία και την διορατικότητα να αντιλαμβάνεσαι και να προσεγγίζεις με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την αξία του έργου. Μπορείς να ανακαλύψεις το διαμάντι στο έργου ενός νέου μη γνωστού αλλά πολλά υποσχόμενου καλλιτέχνη.
Έχεις την δυνατότητα να διακρίνεις στο έργο του καταξιωμένου τις αδύνατες στιγμές και να μην παρασύρει την κρίση σου η «σπανιότητά» του. Ο φιλότεχνος που έχει εμπιστοσύνη στο κριτήριο του απαλλαγμένος από ανασφάλειες έχει την κατάλληλη ψυχολογία να επενδύσει στην αληθινή έκφραση αποφεύγοντας τεχνάσματα και αυθαιρεσίες.
Είναι σπάνιο στις μέρες μας να βλέπουμε έκθεση γλυπτικής
Το γλυπτό ως αντικείμενο πώλησης έχει τις ιδιαιτερότητές του και οι περισσότεροι συλλέκτες αγοράζουν και ασχολούνται σε μεγαλύτερο βαθμό με έργα ζωγραφικής. Το γλυπτό θέλει τον χώρο του. Ένα έργο ζωγραφικής μπορεί να καλύψει μια επιφάνεια ενός ή δύο τετραγωνικών μέτρων ακόμα και η αποθήκευσή του είναι βολική · το περίοπτο γλυπτό θέλει μια «ανάσα» περιφερειακά στον χώρο για να αναδειχθεί. Τα έργα γλυπτικής που διακινούνται κατά κύριο λόγο (για τα ελληνικά δεδομένα) είναι μικρής κλίμακας και προορίζονται για εσωτερική οικιακή τοποθέτηση. Οι εκθέσεις γλυπτικής σε αναλογία με αυτές της ζωγραφικής είναι πολύ λιγότερες γιατί το κόστος για τον καλλιτέχνη που εκθέτει είναι υψηλό. Αν ο καλλιτέχνης καταφέρει να βρει κάποιον χορηγό είναι πολύ τυχερός αλλιώς πρέπει να ακολουθήσει την συνήθη πορεία της αυτοχρηματοδότησης.
Αναφέρομαι σε έκθεση γλυπτικής όχι με την έννοια συναρμολόγησης αντικειμένων, τρισδιάστατων κολλάζ ή εφήμερων συνθέσεων αλλά στην διαδικασία του πλασίματος από το πρόπλασμα μέχρι το τελευταίο στάδιο υλοποίησης στον μπρούτζο, στο μάρμαρο ή άλλο υλικό κατά την οποία απαιτούνται πολλές εργατώρες και εξειδικευμένη γνώση.
Το σκεπτικό που ορίζω τις τιμές στα έργα μου
Το γλυπτό δεν είναι είδος πρώτης ανάγκης είναι όμως αντικείμενο που φτιάχνεται με αγάπη και μεράκι χωρίς επιτήδευση. Ορίζω τις τιμές των έργων μου σε συνάρτηση με τον βαθμό δυσκολίας, το κόστος παραγωγής και το μέγεθος . Στην γλυπτική εκτός από τον έντονο σωματικό και πνευματικό μόχθο είναι απαραίτητη η γνώση των ιδιοτήτων του υλικού.
Στην προκειμένη περίπτωση αναφέρομαι σε μπρούτζινα γλυπτά με την μέθοδο του «χαμένου κεριού».
Είναι άλλες οι συνθήκες παραγωγής και χύτευσης μιας απλής φόρμας από μια πολύπλοκη με έντονα ανάγλυφα στοιχεία και προεκτάσεις.
Πως αξιολογούμε την Τέχνη σε περίοδο οικονομικής κρίσης
Η οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα μας είναι αποτέλεσμα της γενικότερης παρακμής αξιών των τριών τελευταίων δεκαετιών. Έχουν υπερεκτιμηθεί σε υπερβολικό βαθμό πρόσωπα και καταστάσεις από τον χώρο του θεάματος (διασκεδαστές, αθλητές, τηλεοπτικές παρουσίες κλπ.) και αυτή η νοοτροπία επηρεάζει σχεδόν όλους τους θεσμούς.
Είναι εθισμός στην παράλογη κατανάλωση ασήμαντων υλικών και «πνευματικών» αξιών που υπονομεύει και υποβαθμίζει την δυνατότητα αξιολόγησης και κατάταξης. Το αποτέλεσμα φαίνεται και στην Τέχνη που είναι ο καθρέφτης μας. Πρέπει να δούμε τα πράγματα αλλιώς.

ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΝΙΔΑΣ
Γλύπτης
25ης Μαρτίου 10
14123 Λυκόβρυση

www.ananidas.gr
info@ananidas.gr

Αγγελική Φυσικάρη Υπεύθυνη του Χώρου τέχνης william james

H τέχνη ως επένδυση

Επένδυση ή Κερδοσκοπία?

Πολλοί φίλοι της γκαλερί αναρωτιώνται εάν η ενασχόληση με την τέχνη και την αγορά έργων τέχνης αποτελεί επένδυση ή δημιουργεί ένα είδος κερδοσκοπίας; Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα πρέπει να αντιληφθούμε τη διαφορά των δυο εννοιών, της επένδυσης και της κερδοσκοπίας. Η διαφορά σ’ αυτές τις δυο έννοιες είναι συνάρτηση του παράγοντα χρόνου και του βαθμού έκθεσης στον επενδυτικό κίνδυνο. Στη κερδοσκοπία ο δυνητικός κίνδυνος αλλά και τα προσδοκώμενα οφέλη είναι υψηλά και ο χρόνος της υλοποίησης τους μικρός. Οι προϋποθέσεις σ’ αυτήν την περίπτωση είναι η καλή γνώση της επένδυσης, τα γρήγορα αντανακλαστικά, η ρευστότητα αλλά και η ψυχική δύναμη ώστε να αντιμετωπίσει ο επενδυτής τις διακυμάνσεις της επένδυσής του. Υπάρχουν όντως στη διεθνή σκηνή καλλιτέχνες που σε λίγα χρόνια οι τιμές των έργων τους σημείωσαν υπερβολική άνοδο. Τα παραδείγματα είναι λίγα, αναφέρονται, κυρίως στις ευρωπαϊκές αγορές έργων τέχνης στις οποίες η ίδια η αγορά είναι αποτελεσματική, απαντά δηλαδή ταχέως στις αλλαγές που παρατηρούνται. Εδώ δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο και εμείς ως εξειδικευμένο κατάστημα πάνω στην τέχνη αποτρέπουμε τον φιλότεχνο επενδυτή να λειτουργήσει με αυτόν τον τρόπο.
Αντίθετα, του προτείνουμε να δει την τέχνη ως μακροπρόθεσμη επένδυση. Η επένδυση έχει έναν πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα και ο βαθμός του ρίσκου είναι λελογισμένος. Τα έργα τέχνης υπόκεινται κυρίως στους κινδύνους που συνεπάγονται οι διαφοροποιήσεις του κοινού γούστου και με αυτήν την έννοια είναι προϊόντα που ενέχουν έναν υψηλό επενδυτικό κίνδυνο βραχυπρόθεσμα. Η πρόβλεψη των τάσεων που θα επικρατήσουν, σ’ αυτά τα προϊόντα είναι επισφαλής και καθορίζεται από αστάθμητους παράγοντες που δεν μπορούν με ασφάλεια να προσδιοριστούν σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα. Mάλιστα είναι πολλοί αυτοί που θεωρούν ότι βραχυπρόθεσμα περισσότερο πρέπει να συμβουλεύεται κανείς την αισθητική του κρίση και στη συνέχεια την επιτυχία της επένδυσης.
Συνήθως τα έργα τέχνης που έχουν μια υψηλή ποιότητα αποτελούν μια ακριβή επένδυση και συνήθως δεν αναφέρονται σε μικρά χαρτοφυλάκια. Μάλιστα αυτό γίνεται περισσότερο προφανές από το γεγονός ότι τα έργα τέχνης δεν μπορούν να ρευστοποιηθούν άμεσα. Πρώτα γιατί δεν υπάρχουν οργανωμένες αγορές και επίσης επειδή οι τάσεις δεν παγιώνονται άμεσα. Συνήθως η επένδυση σε έργα τέχνης είναι μια μακροχρόνια επένδυση.

Βασικοί κανόνες για επένδυση σε έργα τέχνης

.Ο επενδυτής πρέπει να προσδιορίζει το πεδίο της επενδυτικής του συλλογής.
.Επίσης είναι σημαντικό όχι μόνο τη συλλέγεις αλλά το γιατί. Η πληροφορία πάνω στην επενδυτική σου επιλογή είναι το βασικότερο κριτήριο. Απαιτείται μια ευρεία συμβουλευτική που να αγκαλιάζει τη συγκέντρωση πληροφοριών από μουσεία, χώρους τέχνης, ειδικευμένα έντυπα,dealers τέχνης.
.Είναι απαραίτητη η αναζήτηση ενός ειδικευμένου dealer ο οποίος να μπορεί να κατευθύνει τον επενδυτή στις τάσεις που επικρατούν στη συγκεκριμένη αγορά, στην αξιολόγηση των τιμών κλπ.
.Αγοράζουμε έργα υψηλής αισθητικής και ποιότητας. Θα είναι πιο ακριβά αλλά το πιθανότερο είναι να διατηρήσουν ένα μεγάλο μέρος από την αξία τους όταν η αγορά δεν κινείται ικανοποιητικά. Αυτό σημαίνει ότι κινούμαστε μέσα στην τάση. Έχει παρατηρηθεί ότι έργα που κινούνται μέσα στην τάση είναι πιθανό οι τιμές τους να αυξηθούν κι’ άλλο. Η τάση τροφοδοτεί την τάση και στην αγορά των έργων τέχνης.
.Μόνο σ’ένα μικρότερο βαθμό αγοράζουμε έργα-αντιθετικά-. Έργα δηλαδή που δεν βρίσκονται στα πλαίσια του ήδη διαμορφωμένου κοινού γούστου.
.Αναζητάμε τα στοιχεία που να διασφαλίζουν την αυθεντικότητα των έργων.

Υπεύθυνη του Χώρου τέχνης william james
Yμηττού 64, Χολαργός. 6534326
www.wjames.gr

O ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ ΣΕ "ΜΙΚΡΟ ΔΙΑΛΟΓΟ"' ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΕΤΣΗ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Την Μαγδα Σιαμκουρη την χαρακτηρίζουν έννοιες αντίθετες ως προς την στατικοτητα ….

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΕΤΣΗΣ Δυσκολία παρουσιάσεως, ενός προσώπου μακρόχρονης φίλιας και του έργου του, όπου γνωρίζεις αρκετές πτυχές - όσες μπορεί να γνωρίζεις- της προσωπικότητας του. Ιδιαίτερα μιας έντονης, την οποία για να αντιληφθείς σε σύντομη γνωριμία είναι όχι τόσο απλό και ιδιαίτερα όταν την χαρακτηρίζει το προσόν της επιμονής .

Στην φιλία μας είναι ξένη η στατικοτητα αυτό το διαπιστώνετε, η το έχετε διαπιστώσει, από το έργο της και την δραστηριότητα.

Είναι εκλεκτική τόσο στις αισθητικές αντιλήψεις όσο και στις στενές κοινωνικές επιλογές και στις φιλίες. Κυκλοφορεί στο σινάφι μας σε περιορισμένη έκταση, στάση που συναρτάται από διαφορά και δεν είναι ξένη προς τις αντιλήψεις περί τέχνης. Συμβαίνει να αλλάζει θέση όταν πεισθεί ότι δεν ήταν παρά στενά υποκειμενική και λανθασμένη από κακή εκτίμηση διαφόρων αιτίων έχοντας αναγνωρίσει αξία η ασημαντότητα ενός δημιουργήματος .

Η Μαγδα έχει απόψεις τις υποστηρίζει με επιμονή ενίοτε με πάθος δίχως φανατισμό όμως.

Η Μαγδα παραγνωρίζει την λογική την υπερβαίνει, είναι αιθεροβάμων, υποστηρίζει αυτό που είναι ακατόρθωτο, το ανέφικτο. Κολυμπάει στο πέλαγος του ασυνείδητου αλλά βγαίνει στέγνη.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Η Μαγδα ως προσωπικότητα σκιαγραφείτε δια της οδού της τέχνης της …

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΕΤΣΗΣ Η Μαγδα αντιπαθεί την συμβατικότητα, δεν αντιπαθεί την ρευστότητα αυτήν των ημερών μας και της εποχής. Ενίοτε γίνεται αυστηρή η και αντίθετα ανεκτική.

Δεν της διαφεύγει ότι η ταχύτητα της διαρκούς ροής προς αλλαγή – κυρίως στην τέχνη συνεπάγεται την παλαιότητα και την άρνηση. Παρ όλα αυτά δεν αρνείται ο,τι έχει επιτευχθεί και έχει κληροδοτηθεί στον χρόνο.

Ξέρει ότι παίζει με την αβεβαιότητα του μέλλοντος – στάση έντιμη και τολμηρή – αλλά την ενδιαφέρει διακαώς το παρόν. Αντιπαθεί την ακαδημαϊκότητα στον ίδιο της εαυτό.

Η Μαγδα οργίζεται μα ποτέ κατά προσώπων.

Η Μαγδα τόσο συμπαθεί όσο και αντιπαθεί.

Η Μαγδα αγαπάει, δεν μισεί, θα πρέπει να προσθέσω ότι είναι και ελεήμων ακόμα.

Αυτό το πορτραίτο, επιφανειακό ίσως, καθρεφτίζει την τέχνη της…Θα μπορούσα να σταματήσω εδώ…..Αλλά θα μιλήσουμε τώρα για τέχνη….

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Ως έναυσμα του διάλογου μας το έργο της Μαγδας Σιαμκουρη, αλλά και οι αγωνίες του χώρου των καλών τεχνών….

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΕΤΣΗΣ Πρεπει να πω πως είναι καλλιτέχνης της ζωγραφικής και πως η ρίζα της είναι σ αυτήν, την θαυμάζει, την αγαπάει όχι μόνο του παρελθόντος αλλά το ίδιο και το σήμερα, όμως αρνείται να υποχωρήσει και να ενδώσει σ αυτήν, νομίζει ότι δεσμεύεται. Έτσι κάποια στιγμή πριν, εγκατέλειψε ο,τι εργαλείο ήταν σχετικό: πινέλα και τα συνήθη χρώματα, δίχως η τομή να είναι αδιάλλακτη.

Η επιστροφή γίνεται δι άλλης οδού, εις περιόδους και περιστάσεις, τις οποίες αρχικά επέλεξε, με έργα χαρακτικής : χαλκογραφίες όσο και λιθογραφίες στις οποίες φέρνει στην επιφάνεια την συσσωρευμένη και ηθελημένα καταπιεσμένη άκρατη ζωγραφικοτητα, όπως ο κήπος, σαν μικρό δασάκι, με τους πολλούς λεπτούς κορμούς και κλαριά δέντρων η πρωτύτερα το τοπίο με τα μοναχικά σκούρα ψηλόλιγνα δέντρα στον ορίζοντα, σε ένα ποιητικό ζωγραφικά λυκόφως.

Η στάση που χάραξε με πείσμα η Μαγδα ήταν τέτοια που της επέτρεπε να έχει πρόσβαση στην ρέουσα τέχνη. Δεν ήθελε να είναι έγκλειστη σε έναν περιορισμένο κύκλο στατικοτητος. Αν δεχθούμε ότι επέβαλε εσωτερική κρίση λανθασμένης αυτογνωσίας, κατά την γνώμη μου, ηθελημένα απέβαλε μια μεταξένια πτυχή του εαυτού της. Ήθελε επιμόνως να ενταχθεί στο κύκλωμα της σύγχρονης τρέχουσας τέχνης, κάθε άλλο τι το θεωρούσε αρχή καρκινώματος για την τέχνη της.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Η σοφία της καρδιάς το σημαντικότερο εργαλείο απέναντι στην βιβλιοταξινομημένη γνώση και σε κάθε -ισμο………

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΕΤΣΗΣ Ένας καλλιτέχνης ζωγράφος, γλύπτης, «εικαστικός» όπως λένε σήμερα, είναι χειροπλαστης δηλαδή εκείνος που έχει ως κύριο εργαλείο για να εκφράζεται απαραιτήτως τα χέρια και δάκτυλα που τα κινούν νους και καρδιά, δηλαδή ο,τι δημιουργεί είναι πράξη και όχι λέξεις, λόγια.

Το σημειώνω γιατί συχνά στη σύγχρονη καλλιτεχνική έκφραση ο λόγος, δηλαδή τα λόγια υπερσκελιζουν την πράξη.

Η Μαγδα ο,τι έκανε και κάνει είναι μόνο πράξη. Άλλωστε η ροή ενός άσκοπου λόγου κρύβει πενιχρότητα δημιουργίας που δεν αφήνει στον χρόνο σφραγίδα. Έτσι αντί να ζωγραφίζει – αν και δεν απέφυγε η δεν ξέφυγε από την σαφή ζωγραφική πράξη – ανέφερα τις λιθογραφίες και γενικά τα χαρακτικά της, άρχισε να πλάθει, χειροπλαστικη πολτού χαρτιών δοκιμές που της άνοιγαν άλλων ορίζοντα, έτσι υπερπήδησε την ομαλή λεία επιφάνεια του μουσαμά η του χαρτιού και πέρασε στην τραχύτητα σαν εκείνη των γεωλογικών ανακατατάξεων των ηφαιστιογενών τοπίων ιδωμένων από μεγάλο ύψος. Τα τοπία αυτά είτε δημιουργούν επίπεδους κρατήρες με χώματα γης σε χρώματα λαμπερά και έντονα είτε ρωγμές και χαράδρες σαν μικρογραφίες φαραγγιών που τα ερμήνευσε με τον τρόπο της πλάθοντας με φαντασία και με σπάνια, τονίζω, ευαισθησία.

Μπορεί να απέβαλε τα χρώματα, – μπογιά ζωγραφικής-, αλλά η μεταπήδηση στο αναλλοίωτο, από κάποιο χρώμα της πρόσφερε άλλες αρετές που σ αυτές πρέπει να αναγνωρίσουμε την ζωντάνια και τον παλμό που κέρδισε και που εκτείνονται σ όλη την επιφάνεια του έργου. Φαινομενικά μπορεί να κατατάξει κανείς την φίλη μας και το έργο της στον χαρακτήρα που συγκλίνει στον ψυχρό ορθολογισμό ενώ αντίθετα υποκρύβεται συγκαλυμμένη η καμουφλαρισμένη ευαισθησία, μιας λεπτότατης ευαισθησίας έντασης που πλησιάζει αυτή του Ροθκο του απλουστευμένου πυκνού ζωγράφου. Θα το διαπιστώσετε, στον Ροθκο , σε έργα του, όταν δημιουργεί μια ζώνη σαν ταινία, με το βερνίκι που περνά με το πινέλο πάνω σε επιφάνεια χρώματος ίδιου με εκείνη του βερνικιού, ώστε να έχει διάφορα τόνου και ποιότητος, το ίδιο θα προσέξετε σε ένα χαρακτικό χαλκογραφία της Μαγδας την εναλλαγή και την ποικιλία ποιότητος του μαύρου, θα δείτε την συγγένεια.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Ως χαράκτρια και ζωγράφος η Μαγδα διατυπώνει την αίσθηση του μυστηριώδους αυτή η αίσθηση είναι συνοδοιπόρος και στην φωτογραφική της ενότητα «με φως τηλεοπτικό» .Εργαλεία της η φωτογραφική μηχανή και η οθόνη της τηλεόρασης εν λειτουργία. Ο φακός καταγράφει στην διαφάνεια η στην σκιά ότι ενδιάμεσα τοποθετείτε. Συνθέσεις κοινότυπες μα και ευφάνταστες που λειτουργούν ως πρίσμα διάθλασης-οπτικής συγκίνησης-αποδόμησης της φωτεινής πηγής και των προβαλλόμενων εικόνων της….

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΕΤΣΗΣ Ατυχώς η θητεία της στην χαρακτική δεν ήταν μακράς διάρκειας - η ίδια εξομολογείται ότι την έβλεπε ως καταναγκαστικό έργο – αυτό δεν είναι αλήθεια γιατί έχει δημιουργήσει έργα . Συμβαίνει η μαγειρική και η κουζίνα της να μας κουράζει. Το υποκατάστατο στο οποίο επιδόθηκε με τα φωτογραφικά και ηλεκτρονικά μέσα, μέσω των εικόνων της τηλεοράσεως ήταν μια άλλη δοκιμή της, μέσα από το συνεχές ανήσυχο πνεύμα της που δεν μας άφησε αδιάφορους. Όμως η τρυφερότητα μέχρι λαγνείας που απέθετε επί ατελείωτες ώρες επάνω στην υπό χάραξη επιφάνεια περιείχε το ερωτικό σφρίγος και που είναι το μέγιστο στοιχείο του έργου τέχνης .

Η Μαγδα έχει επιτελέσει έργο σημαντικό που κέρδισε τον έπαινο των «σοφιστών» αλλά λιγότερο του δήμου και της αγοράς, γιατί η ίδια από χαρακτήρος δεν επιδίωξε και γιατί στον κυκλώνα των συγχρόνων καλλιτεχνικών ρευμάτων η λέξη ευαισθησία καλλιτέχνη, μπορεί κάποτε νάνε ψόγος και μομφή με συνέπεια ώστε να μένει έξω από τον κύκλο των «εκλεκτών» .

Αν προσπάθησε να μην επωμισθεί το βάρος ενός τέτοιου στίγματος, γιατί αυτό θα την παραμέριζε από την μεγάλη καλλιτεχνική σύναξη, δεν το κατόρθωσε. Η ύψιστη αυτή ποιότητα είναι το επίτευγμα του έργου τέχνης που του εξασφαλίζει την ζωή στο χρόνο.

Με τον Κυριάκο Κατζουράκη

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ "Σώμα ευάλωτο", σώμα πάσχον . Στο λευκό τελάρο το λευκό κελί. Η πραγματικότητα Όπου ζει ….
Απαρχή της τέχνης το «ντοκουμεντάρισμα» του δράματος.

Κυριάκος Κατζουράκης Το ντοκουμέντο σαν πρώτη ύλη με απασχολούσε από τη δεκαετία του 60. Είναι ένας τρόπος αποδραματοποίησης και απομυθοποίησης κι επομένως σου επιτρέπει να επεξεργάζεσαι θέματα που έχουν ανάγκη «απόστασης». Η περίφημη Μπρεχτική «αποστασιοποίηση», που δοκιμάστηκε στο θέατρο και σπάνια στον κινηματογράφο, είναι βασικό στοιχείο της φύσης της ζωγραφικής, που δε μιμείται την αλήθεια αλλά την μετουσιώνει. Η ζωγραφική ψάχνει το τραγικό κι όχι το δράμα.
Το σώμα είναι πάντα το κύριο θέμα μου, όχι από τη μεριά της κρυφής ματιας-κάμερας, από τη μεριά της εσωτερικότητας άρα της προσωπικής ματιάς του/της που ποζάρει. Δηλαδή το γυμνό στον πίνακα σε βλέπει που βλέπεις και με μια έννοια ποζάρεις εσύ μπροστά στον πίνακα. Αυτό απαιτεί μια διαδικασία πολύ δύσκολη που επιπλέον δεν επικαλύπτεται με ελεύθερη πινελιά – που ενίοτε θολώνει το αποτέλεσμα με εξπρεσιονίστικη γραφή – προσπαθώ η πινελιά να φαίνεται, να μην κρύβεται και να μην κρύβει… το ντοκουμέντο έτσι, μ’ αυτόν τον τρόπο ανακαλύπτεται σε όλη τη διαδικασία της κατασκευής του πίνακα ή της ταινίας… τόσο ώστε εν τέλει το ίδιο το έργο να αντικαθιστά το ντοκουμέντο… το ίδιο το έργο να είναι πιο αληθινό από την «αλήθεια».

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Πίσω από την κάμερα , μπροστά στο τελάρο… Κάθε πίνακας και μια μορφή σκηνοθεσίας , κάθε ταινία και ένας πίνακας. Όλα στην ακύρωση της ψευδαίσθησης της πραγματικότητας . Ο δημιουργός νομιμοποιείται να χρησιμοποιεί κάθε τρόπο για να εκφράσει την φυσικότητα στην τέχνη…

Κυριάκος Κατζουράκης Ο ζωγράφος συνήθως σκηνοθετεί, αυτό δεν το ξέρουν πολλοί σκηνοθέτες μας. Σκηνοθετεί όταν παράγει εικόνες κι όχι έννοιες των εικόνων, το φως, το κάδρο, το κόψιμο, τη διάρκεια αντιληπτικότητας, το χρώμα, τον κρυμμένο διάλογο. Κυρίως σκηνοθετεί όταν έχει συνείδηση της επιθυμίας του να εκφράσει τον κόσμο μέσα στον οποίο ζει και δεν χρησιμοποιεί σύμβολα. Η φυσικότητα είναι πάντα υπό αμφισβήτηση όμως. Ο Μικρός θεός-ζωγράφος πρέπει να ταπεινωθεί μπροστά στην πραγματικότητα, να μαγευτεί για να μπορεί να μαγεύει… και βρίσκεται διαρκώς σε σύγκριση με την ωμή αλήθεια που είναι πάντα δυνατότερη. Επομένως το εργαλείο του δεν είναι η αλήθεια της ζωής αλλά η μετουσίωση της σε ένα επίπεδο διαφορετικό – όχι ανώτερο, ούτε μετάφραση της αλήθειας – σε ένα γλωσσικά διαφορετικό επίπεδο.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Φιλμικος λόγος – εικαστικός λόγος… σε ένα ποιητικό θρόισμα των μορφών, των ιδεών, του ήχου . Στην αίσθηση των συνδέσεων «ρακόρ» μεταξύ τους

Κυριάκος Κατζουράκης Η ζωγραφική είναι η μητέρα των ιδεών. Ο εξορκισμός του κακού από τους ανθρώπους των σπηλαίων, η επίκληση του καλού, ο θαυμασμός της φύσης, ο φόβος του άπειρου, όλα αυτά αποτυπώνονται ζωγραφικά χιλιάδες χρόνια, πριν καν γίνουν ιδέες, πριν ο άνθρωπος τα κάνει λόγια, τα έκανε «Λόγο». Αυτή είναι η δύναμη της ζωγραφικής και πάντα θα είναι. Ο φιλμικός λόγος, το θέατρο δηλαδή, είναι μια περίτεχνη συνέχεια που συμπεριλαμβάνει την ανθρώπινη εξέλιξη και τη δύναμη του ανθρώπου να αλλάζει τον κόσμο του χωρίς εξορκισμούς, χωρίς φοβίες, με απ’ ευθείας ερμηνεία και καταγραφή των γεγονότων και κυρίως με επική φόρμα. Τα έπη του Όμηρου ακόμα γεννούν έργα, κι αν το καλοσκεφτούμε το κλασσικό σινεμά είναι επικό, από τον Αϊζενστάιν και τους κλασσικούς Ιάπωνες μέχρι το Αμερικάνικο Γουέστερν. Όμως έχουμε μια Ευρωπαϊκή εκδοχή- παραλλαγή, τα τελευταία 50 χρόνια που το σινεμά είναι πιο εσωστρεφές και ψάχνει στα βαθιά νερά να βρει την ανάλογη δύναμη της ζωγραφικής έκφρασης, την αμεσότητα της καθημερινής ζωής, την πίστη στη δύναμη του ανθρώπου και όχι του «Ήρωα», το απλό «γυμνό», τη φυσικότητα. Όμως το σινεμά πριν απ’ όλα είναι καπιταλισμός και εξάρτηση από κεφάλαιο. Η Ευρώπη δείχνει να μην αντέχει τέτοια «Ακριβή Έρευνα». Και έτσι έχει γεννηθεί ένας σύγχρονος πειραματικός κινηματογράφος που ψάχνει τη φόρμα- δύναμη και ταυτόχρονα την ανεξαρτησία, την απαγκίστρωση από την επένδυση του κεφαλαίου που απαιτεί και επιβάλλει το «σινεμά παραμύθι»…

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Οι «Μικρές Εξεγέρσεις», η τρίτη μεγάλου μήκους (και δεύτερη μυθοπλασίας) Ο «δρόμος προς τη Δύση» (2003) και «Γλυκιά μνήμη» (2005). Τριλογία με άξονα την εσωτερική αναζήτηση ταυτότητας σε διαφορετικά κοινωνικά πρίσματα και συνθήκες.

Κυριάκος Κατζουράκης Και οι τρεις ταινίες μου, μάλλον τρεις και μισή με το μικρού μήκους «καφέ γκράβα», γίνανε με αυτήν τη λογική. Μάξιμουμ ποιότητα με μίνιμουμ μέσα. Σε ένα βαθμό το κατάφερα νομίζω, ιδιαίτερα με την τρίτη ταινία «Μικρές Εξεγέρσεις» που ολοκληρώθηκε φέτος. Το θέμα της είναι η αναζήτηση ταυτότητας σε διαφορετικές κοινωνικές συνθήκες, όπως λέτε. Και όπως στη ζωγραφική μου, πρωταγωνιστεί η γυναίκα, η γυναίκα που επιθυμώ, η γυναίκα που θαυμάζω, η γυναίκα που θυσιάζεται καθημερινά, που ανιδιοτελώς προσφέρει, που βιάζεται, που δεν είναι υπεράνω αλλά επιβιώνει, η γυναίκα καταφύγιο, η γυναίκα λίμπιντο και μητέρα ταυτόχρονα.
Όταν έχεις καθαρό μέσα σου αυτό που θέλεις να κάνεις θα το κάνεις.
Ο κόσμος όμως του Ελληνικού κινηματογράφου είναι γεμάτος από μια «Θολούρα» που εμποδίζει συνεργασίες και πειραματισμούς. Είναι πολύ μικρός ο τόπος μας και χωρίς δομές με αποτέλεσμα ο ένας να πατάει τον άλλο και να πέφτουν κορμάκια για να γίνει μια αξιοπρεπής ταινία. Δεν είναι συνθήκες δημιουργίας αυτές. Θυσιάζεται πρώτα απ’ όλα η ευαισθησία και η πρωτογενής έκφραση.
Πως μπορεί να γίνει καλός κινηματογράφος όταν δεν υπάρχει διαφάνεια και αντικειμενοποίηση και όταν πάσχει η λειτουργία των βασικών μέσων, εκπαίδευσης, παραγωγής, διανομής, κριτικής.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Η ευελιξία του ψηφιακού κινηματογράφου, που έχει μεγαλύτερη ευαισθησία όπως στα νυχτερινά πλάνα και ταυτόχρονα η ιδεολογία του να μην είσαι δέσμιος του μεγάλου οικονομικού κεφαλαίου. Κλονίζεται η βιομηχανία κατασκευής του κινηματογράφου;

Κυριάκος Κατζουράκης Όπως είπα πριν, ο ψηφιακός κινηματογράφος είναι το μόνο μέλλον εδώ στον τόπο μας και καλύτερα να είμαστε έτοιμοι από τώρα, κάνοντας μικρές ομάδες παραγωγής ανεξάρτητου κινηματογράφου, με ταυτόχρονη πίεση στο κράτος για υποστήριξη στη διανομή. Γίνεται, ακόμα και στα δίσεκτα χρόνια της ύφεσης που αρχίσαμε μόλις να βιώνουμε.
Αναγκαστικά αυτή θα είναι αύριο η «Βιομηχανία του Ελληνικού Κινηματογράφου»

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Η κινηματογραφική εκπαίδευση στην Ελλάδα εγκιβωτισμένη σε σχολές θεωρίας;

Κυριάκος Κατζουράκης Δεν υπάρχει κινηματογραφική εκπαίδευση στην Ελλάδα. Οι όποιες σχολές και θεωρίες υπάρχουν, προκύψανε εμπειρικά και είναι σχεδόν προσωποπαγείς. Είναι γελοίο μια τέχνη που απαιτεί ομαδικότητα να δημιουργεί προσωπική παράδοση και όχι σχολές έκφρασης. Ας πούμε, στον Ελληνικό κινηματογράφο δεν έγινε αυτό που έγινε στο Ελληνικό θέατρο με τον Κουν. Ο Κουν έγινε «Θέατρο Τέχνης» και έχει επηρεάσει
τη θεατρική έκφραση παντού, γέννησε παιδιά μαθητές, εγγόνια μαθητές, νέες αντιλήψεις, ελευθερία σκέψης, ανθρωπισμό, κοινωνικότητα. Στο σινεμά, ακόμα και ένα «I love Καρδίτσα» να κάνει επιτυχία, όλοι πανηγυρίζουν που γέμισαν οι αίθουσες, σαν το μόνο ζήτημα να είναι η οικονομική ανταπόδοση, τόσο πίσω είμαστε.
Το να κάνει σχολή το «I love Καδίτσα» είναι πιο πιθανό, όπως τα χρόνια της Ελληνικής βιντεοκασέτας που πρέπει να γυρίστηκαν χιλιάδες βιντεοκασέτες και να θησαύρισαν όλες οι κωμικές φιγούρες της εποχής του 70. Η μόνη αντίσταση σ’ αυτήν την εκδοχή είναι η πραγματική κινηματογραφική εκπαίδευση, όπως έχουμε στη ζωγραφική δυο σοβαρές σχολές καλών τεχνών, έτσι να γίνει και με τις κινηματογραφικές σχολές, μια στην Αθήνα και αυτή στη Θεσσαλονίκη που ήδη λειτουργεί (Η πρώτη πανεπιστημιακή σχολή, που όμως ψυχορραγεί οικονομικά).

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Το life style σε αίθουσες τέχνης, μουσεία, πινακοθήκες, συλλογές, όλα υπό μορφή ρόλου εκπαιδευτικού ιδρύματος. Εσωστρέφεια- παθογένεια- αμηχανία .Ότι μας επιβάλλουν….
Η ήττα της ελληνικής κοινωνίας είναι που άφησε αυτή την αθλιότητα του star system να κυριαρχεί.

Κυριάκος Κατζουράκης Η διαφορά όλων αυτών των ιδρυμάτων στο εξωτερικό είναι ότι εκεί αυτά ανήκουν στα «κοινωνικά αυτονόητα» και δεν είναι μόδα ή στυλ ή εσωστρέφεια. Στην Ευρώπη, στην Αμερική, είναι μέρος της καθημερινότητας και κανείς δε σπαταλά το χρόνο του διεκδικώντας τα αυτονόητα. Και το star system έξω είναι διαφορετικό, έχει ποιότητα αναμφισβήτητη και είναι παράλληλο με underground κινήματα, εδώ το star system απλά είναι άλλη λέξη για τι λέξη «τηλεόραση». Ότι βγαίνει από το «κουτί» γίνεται κοινωνικά αποδεκτό, δεδομένο, επιβάλλεται και μετατρέπεται την επόμενη στιγμή σε star system. Δεν υπάρχει φρένο γι’ αυτήν τη φρενίτιδα. Και πάλι η μόνη θεραπεία είναι η σοβαρή εκπαίδευση, η τεράστια οικονομική επένδυση που απαιτείται επειγόντως στην παιδεία είναι ο μονόδρομος που πρέπει να διεκδικήσουμε, αν θέλουμε τα παιδιά μας να δούνε κάποιο καλύτερο μέλλον.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Υπάρχει ανάγκη ανατρεπτικού-αιρετικού λόγου στον ρόλο και τη λειτουργία της τέχνης, ανάγκη να αρθρωθεί λόγος ρεαλιστικός που θα λειτουργήσει στην σχάση.

Κυριάκος Κατζουράκης Υπάρχει ανάγκη αυτογνωσίας. Ο αιρετικός λόγος είναι συγκρουσιακός πάντα, για να συγκρουστείς όμως πρέπει να γνωρίζεις τον εαυτό σου. Και για να γίνει η φόρμα σου «λόγος», πρέπει να ανοιχτείς προς τα έξω αναζητώντας τον «άλλο», διαφορετικά γίνεσαι φορμαλιστής. Δε λέω ότι είναι κακός ο φορμαλισμός, εννοώ αρνητικό τον αφύσικο ανεπιθύμητο φορμαλισμό που τυχαία καλύπτει το κενό στη φόρμα.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ 1971-1973 ομάδα "Πέντε Έλληνες Nέοι Pεαλιστές" με τους Bαλαβανίδη, Διγκα, Mπότσογλου, Ψυχοπαίδη. Εργα στην ανατρεπτική κοινωνική κριτική. Είναι εποχή ορθολογισμού – ανάλυσης – στοχασμού, κυριαρχεί το κριτικό πνεύμα, η θεωρητική γνώση αντικαθίσταται από την οπτική εμπειρία και την ειλικρίνεια του ζωγράφου. Νομίζω ότι ήταν μια «ασυνάρτητη» ομάδα με διαφορετικότητες στο έργο και στη στάση ζωής . Συνδεόσασταν μόνο με την ειλικρίνεια του ζωγράφου και των σκοπών του , την συγκίνηση της εικόνας που μέσω των πλαστικών λύσεων αφαιρεί κάθε περιγραφική εικονογράφηση.

Κυριάκος Κατζουράκης Μετά από τόσα χρόνια δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς την επιτυχία της ομάδας «5 νέοι Έλληνες Ρεαλιστές». Ειδικά σήμερα την νέα εποχή του ΔΝΤ που αρχίσαμε να ξαναζούμε ανάλογα δίσεκτα χρόνια, νοιώθουμε να γυρίζει ο χρόνος πίσω και να φανερώνει την ανεπάρκεια και την ευθύνη της πολιτικής εξουσίας που μας οδήγησε στην κατάσταση που περιγράφεται ως «αδιέξοδο», και που θυμίζει τον «γύψο» της χούντας. (Ποτέ δεν ήταν αδιέξοδο, ούτε τότε ούτε τώρα. Απλά τα κέρδη μεγαλώσανε και οι ιδιοκτήτες τους τσακώνονται στη μοιρασιά. Κι ο κόσμος το καταλαβαίνει και σύντομα θα δούμε στη «νέα επταετία», την αντίδραση του κόσμου και την τιμωρία των πολιτικών ενόχων). Και φυσικά θα ανακαλύψουμε την ανάγκη της οικονομίας στα εκφραστικά μας μέσα, τον κριτικό λόγο, τον στοχασμό, τις συνεργασίες, την ομαδική δουλειά και πολλά άλλα που τόσο καιρό τα θεωρούσαμε ντεμοντέ. Αυτή τη φορά θα είμαστε πιο ώριμοι και εμπλουτισμένοι από το παρελθόν που μας δίδαξε την ζημιά της υπεροψίας μας. Η νέα γενιά, οι σημερινοί τριαντάρηδες πρέπει να συνεργαστούνε μαζί μας, η ουσιαστική ανταλλαγή μας θα γεννήσει μεγάλη δύναμη απαραίτητη να αντιμετωπίσουμε τη λαίλαπα που ήρθε με πρόθεση να μείνει.

τα βασικά σημεία της καλλιτεχνικής δραστηριότητας του Κυριάκου Κατζουράκη και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

1963 – 68 Η μετ’ επαίνων περαίωση των σπουδών του

1969 Το βραβείο ζωγραφικής Παρθένη

1972 - 1986 Η μόνιμη εγκατάστασή του στο Λονδίνο -
οργάνωση από τον Eduardo Paolozzi της μεγάλης έκθεσης ζωγραφικής του στην Serpentine Gallery (1979)
ατομική έκθεση στην Alzaia Gallery Rome (1984)
οι συμμετοχές του σε ομαδικές εκθέσεις στο Λονδίνο
(Bedford House Gallery – Picadilly Gallery)

1982 H μεγάλη αναδρομική έκθεσή του που εγκαινιάστηκε στο Middland Group Nottingham England και στο Λονδίνο E.Totah Gallery και στην Αθήνα στην Γκαλερί ΩΡΑ.

1979 Η εκπροσώπηση της Ελλάδας στην Biennale Sao Paulo – Βραζιλία

1980 H εκπροσώπηση της Ελλάδας στην XIV Biennale se Paris – Γαλλία

1964 – 2005 Οι 34 ατομικές εκθέσεις ζωγραφικής του

1969 1972 Η συμμετοχή του στην ίδρυση της Ομάδας 5 Νέοι Έλληνες Ρεαλιστές με τους Βαλαβανίδη – Ψυχοπαίδη – Μπότσογλου – Δίγκα και η σημαντική αντιδικτατορική έκθεση της Ομάδας αυτής το 1969 μεσούσης της Δικτατορίας.

1991 Ιδρυτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Καλλιτεχνών «EUROPA 24»

1989 - 2005 Η Σκηνογραφική δουλειά του στο Θέατρο ( 16 έργα και 4 πρεμιέρες στην Επίδαυρο με το Θέατρο Τέχνης)

1995 Η ίδρυση της καλλιτεχνικής Ομάδας «Ομάδα Τέχνης»
Με την Δημιουργία μεγάλων σύνθετων έργων που πραγματεύονται την συνεργασία των Τεχνών ( ΤΕΜΠΛΟ – ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ – ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ – ΟΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΥΣΗ – ΚΟΥΤΙ ΤΕΧΝΗΣ) 5 Έργα που ταξίδεψαν σε όλη την Ελλάδα την Κύπρο και στα Βαλκάνια.

1997 -2003 Τα έξη χρόνια που ήταν διευθυντής του Εικαστικού Εργαστηρίου του Αιγάλεω

2003 Η ταινία του « Ο δρόμος προς τη Δύση» που κέρδισε το 1ο Κρατικό βραβείο καλύτερου Ντοκυμαντέρ και το διεθνές βραβείο κριτικών FIPRESCI.
Ταινία που ταξίδεψε στα μεγαλύτερα Φεστιβάλ ( LOCARNO – YAMAGATA – MONTREAL – TRIBECA N.Y – IΝSTANBUL)

2005 Η ταινία του « Γλυκιά Μνήμη» - 2 κρατικά βραβεία Σκηνογραφίας και Β’ Γυναικείου ρόλου και το βραβείο 1ου Γυναικείου ρόλου στο 14ο Διεθνές Φεστιβάλ Φεστιβάλ Μεσογειακού Κινηματογράφου, Τετουάν, Μαρόκο 2006

2009 Η Τρίτη ταινία του «Μικρές Εξεγέρσεις» αντιπροσώπευσε την Ελλάδα
στο 50ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 2009 και
στο CINEMA DU MONDE MONTREAL 2009

Από το 2005 είναι καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Σχολή Καλών Τεχνών διευθύνει το Γ’ Εργαστήριο ζωγραφικής
διδάσκει ζωγραφική και τη σχέση ζωγραφικής και κινηματογράφου.

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ΜΕ ΤΟΝ ΧΑΡΑΚΤΗ -ΖΩΓΡΑΦΟ ΓΙΩΡΓΟ ΜΗΛΙΟ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ: Σπουδάσατε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας από το 1956 έως το 1961. Δάσκαλός σας στη ζωγραφική ο Γ.Μόραλης και στη χαρακτική οι Κεφαλληνός, Παπαδημητρίου ,Γραμματόπουλος. Το 1965 συνεχίζετε με την υποτροφία «Σκουζέ» για ένα χρόνο στο Παρίσι και με υποτροφία της Γαλλικής κυβέρνησης στην Ecole des Beaux Arts, χαρακτική.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΗΛΙΟΣ: Ξεκινώντας με πολιτικές επιστήμες, στράφηκα στην τέχνη. Έγινα δεκτός από τον Γιάννη Κεφαλληνό ως πρώτος επιτυχών, με σχέδιο με μια γραμμή και όχι με τόνο όπως έλεγε ο κανονισμός. Ένα χρόνο με τον Κεφαλληνό, λίγο διάστημα μετά με τον Παπαδημητρίου , μαθηματικό – χαράκτη, που μου ανέτρεψε την αυστηρότητα του Κεφαλληνού, όσον αφορά τις τεχνικές όταν μπήκε στο εργαστήριο, λέγοντας μου ότι ένας σουγιάς είναι αρκετός για να κάνεις ωραία χαρακτικά έργα. Ύστερα ο Γραμματόπουλος, άνθρωπος φιλικός, με βοήθησε να εκφράζομαι ελεύθερα. Ύστερα η Σχολή Καλών Τεχνών στο Παρίσι. Λιθογραφία και Σχέδιο. Το Παρίσι ήταν μεγάλη σχολή. Η εξέλιξή μου γινόταν στο Δρόμο και στα Μουσεία. Στο Παρίσι προβληματίστηκα για την κατεύθυνση που θα ακολουθήσω στην δουλειά μου. Δυο κατευθύνσεις χρησιμοποιεί ένας καλλιτέχνης μέσω των προσπαθειών που κάνει για να δημιουργήσει ζωγραφικά έργα , αν είναι ζωγράφος. Να ζωγραφίζει και να προβληματίζεται, με ποιόν τρόπο θα βρεί το ουσιαστικό στην περιοχή του. Το όραμα που θα εκφράσει στο τέλος. Και (για πολλούς) την αγωνία του καλλιτέχνη για την αναζήτηση της προσωπικής του φόρμας πάνω στην οποία θα χτίσει το έργο του και θα εκφράσει το όραμά του. Ως διδάσκων όμως σε σχολές τέχνης μπορούμε να πούμε ότι περνάει σ’ αυτή την προσπάθεια των αναζητήσεών του , η επαφή με τους σπουδαστές, ο τρόπος διδασκαλίας που χρησιμοποιεί και η πείρα που αποκομίζει στον προβληματισμό του. Παράδειγμα ο Paul Klee.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ εκλέγεστε επιμελητής (1979) και λέκτωρ (1985) στην έδρα της ζωγραφικής της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Ε.Μ.Π. Το 1988 καθηγητής στην Α.Σ.Κ.Τ. του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το (1996) καθηγητής χαρακτικής στην Α.Σ.Κ.Τ. Αθήνας.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΗΛΙΟΣ: Προηγήθηκε για μένα η εμπειρία από το Βυζαντινό Μουσείο, που εργάσθηκα επί πέντε χρόνια και με το Όρος Σίνά (Αγία Αικατερίνη), συντήρηση Βυζαντινών εικόνων με τον Μανώλη Χατζηδάκη ως οδηγό στις προσπάθειες να κατανοήσω τη Βυζαντινή Ζωγραφική, και αργότερα, στις εκκλησίες των Κυθήρων, της Κέρκυρας και της Λευκάδας και μετέπειτα κατέληξα στη Σχολή Αρχιτεκτόνων, στην περιοχή της Ζωγραφικής και Ελευθέρου Σχεδίου. Δηλαδή ως βοηθός του Νίκου Εγγονόπουλου και στη συνέχεια ως επιμελητής του. Στην αρχή προσπάθησα να βοηθήσω να κατανοήσουν οι σπουδαστές τη χρησιμότητα του σχεδίου, δουλεύοντας εκ του φυσικού, σε θέματα που επέλεγα, με αναλογίες και νατουραλιστική προσέγγιση. Στη συνέχεια όμως χρησιμοποίησα τη μέθοδο καταγραφής των σχημάτων που δημιουργούνται στα αντικείμενα, από το φως, από την φθορά των αντικειμένων στον χρόνο, το χρώμα των αντικειμένων, και το βασικό, την αυξομείωση της γραμμής, προσέγγιση πιο πολύ για αρχιτέκτονες. Δηλαδή προέκυπτε το αποτέλεσμα από το χτίσιμο των σχημάτων. Αυτό με βοήθησε κι εμένα στις αναζητήσεις μου.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ: Στην αναζήτηση της προσωπικής σας φόρμας, απελευθερώνετε τη χαρακτική από τους παραδοσιακούς τρόπους έκφρασης. Το χαρακτικό σας έργο κινείται σε ανάλογο με τη ζωγραφική σας ύφος και σε κανέναν διάλογο με την εμπορευματοποίηση της τέχνης.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΗΛΙΟΣ: Ξεκίνησα ως χαράκτης και πρέπει να πω ότι μέσω της χαρακτικής βρήκα λύσεις. Ο Paul Klee στο Bauhaus δίδαξε χαρακτική, εξ’ άλλου το έργο του είναι πιο κοντά στη χαρακτική και όχι στη ζωγραφική των τεχνικών. Χαλκογραφίες, ξυλογραφίες, λιθογραφίες. Στη συνέχεια , στο Αριστοτέλειο, δούλεψα με τους σπουδαστές ελεύθερα στο ξύλο, στον χαλκό και στη λιθογραφία. Δύσκολα χρόνια οργάνωσης της σχολής. Από το εργαστήριό μου πέρασαν πολλοί σπουδαστές από όλα τα άλλα εργαστήρια, γιατί στην αρχή ήταν σαν ένα μάθημα για όλους. Αναγκάστηκα να εφευρίσκω λύσεις που χρησιμοποίησα και για μένα στη ζωγραφική που έκανα. Κάποιος με ονόμασε “Κύρο” έναν ήρωα του Disney που ήταν ερευνητής και εφευρέτης. Θυμηθείτε τον Max Ernst που έλεγε ; “Έγινα διάσημος από τότε που ανακάλυψα το frottage”. Δηλαδή έτριβε με την άκρη του μολυβιού του το χαρτί που το έβαζε πάνω σε ξύλα με τα νερά και τους ρόζους ή σε πέτρες πλακάτες ή σε φυτά όπως η φτέρη και χρησιμοποιούσε το αποτέλεσμα σαν αφετηρία για τους πίνακές του. Έψαξα κι εγώ τα πάντα στον χώρο της χαρακτικής και του “τυχαίου” των ευρημάτων, με σκοπό να βρω το προσωπικό μου ύφος. Πάντα όμως με συνεχές, αδιάκοπο σχέδιο. Ο Οδυσσέας Ελύτης λέει κάπου “Αυτό που γύρευα, είμαι”.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Στο έργο σας, συμβολισμοί που αναδύονται αποτυπώνοντας τη βιομορφική εκδοχή της ζωής
,το αρχέγονο δια μέσο της εικαστικής εμπειρίας και της πρωταρχικής χειρονομίας. Συνομιλία με λόγο περιεκτικό από Τα πρώτα σχέδια στις σπηλιές του Λασκό έως την σουρεαλιστική παράδοση των Κλέε Μιρό.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΗΛΙΟΣ: Oι αναζητήσεις μου , με έβγαλαν, με οδήγησαν σε σουρεαλιστικά έργα. Θαυμάζω την εποχή του Σουρεαλισμού, τα μεγάλα ονόματα Miro, Max Ernst , Picasso, Dali, Derain, Delvaux, Andre Breton, Eluard, Magritte, Man Ray. Κατάλαβα ότι άξονας της Ζωγραφικής είναι το σχέδιο, ότι το ζήτημα δεν είναι θεωρητικό αλλά δουλειάς κυρίως. Δηλαδή “Κάθομαι και κάνω”. Με αγάπη στη δουλειά του ζωγραφίζειν, όπως όταν είμαστε ερωτευμένοι. Όταν εργάζεσαι ψάχνεις στο ζωγραφικό οικόπεδο και το τελευταίο εκατοστό. Στην περίπτωσή μου, όταν πάει κανείς εκατόν πενήντα φορές στο Λούβρο, όταν περάσει από τρία εκπαιδευτικά ιδρύματα, κάπου καταλήγει στο τέλος. Και η Θεά Τέχνη σου δίνει λύσεις και σε βοηθάει. Και το χρώμα; Το χρώμα σου υποβάλλεται. Όπως ο υποβολέας στο θέατρο που υπαγορεύει στον ηθοποιό. Όλα προστίθενται, η καταγωγή, που μεγάλωσες, που γεννήθηκες, οι γονείς σου, το DNA. Όλες οι εμπειρίες προστίθενται. Στην τέχνη έχουν λεχθεί όλα. Τι να λέει κανείς; Η γνώση κατέβηκε στο πεζοδρόμιο. Να μη λέμε μεγάλα λόγια. Στο τέλος βγαίνει μια δύναμη από τις άκρες των δαχτύλων που είναι απρόσμενη και δημιουργείται η πλαστική φόρμα, τα πλαστικά σχήματα. Λίγα έργα έχουν μεγάλη δύναμη. Μαθαίνω συνέχεια από την προσπάθεια που καταβάλλω.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Αντίθετο κοίταγμα, Κάθοδος πουλιού, Ζώο και πουλί, Παράξενη φιγούρα, Παίκτης του χόκεϋ, Μορφές σε διάταξη, Μετά τον Πικάσο, Δύο φιγούρες και παράξενο αντικείμενο, Διπλό θέμα, Αντικατοπτρισμός, Ανάμνηση, Σ' αγαπώ… Οι τίτλοι των έργων σας.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΗΛΙΟΣ: Τώρα σκέφτομαι πως κατέληξα σε αυτό το είδος της ζωγραφικής που κάνω... Σκέφτομαι ότι ο Κανέλλης κατέταξε τον εαυτό του ως Δυτικό. Γεννήθηκε στον Πειραιά και οι εμπειρίες του ήταν δυτικές όπως λέει ο ίδιος. Μάλλον, χαρακτηρίζω τον εαυτό μου ως Ανατολικό, Ίωνα. Αφού οι ρίζες όπως λένε είναι ανατολικές (Κωνσταντινούπολη, Αν. Θράκη) έστω κι αν γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα, όπως ο πατέρας μου. Έτσι εξηγώ αυτό το μυστήριο που διακρίνω κι εγώ στις φόρμες μου, στις φιγούρες μου που κάνω, στοιχεία ίσως από την Αρχαία Ελλάδα ή την Ανατολή. Βρίσκω φόρμες που θυμίζουν μελανόμορφες φιγούρες, αλλά και στην άγρια φύση, στα ζώα και στα πουλιά ανακαλύπτω αυτό το μυστήριο. Δεν επηρεάζομαι, δεν δανείζομαι, δεν καταδέχομαι να μιμηθώ, ούτε να αντιγράψω. Όταν ονομάζω το έργο “D’ apres Picasso” το λέω για να δείξω ότι με συγκίνησε το έργο του και το διασκεύασα, χωρίς ίχνος μιμήσεως. Τις ονομασίες των έργων μου θα μπορούσε να τις δώσει κι ένας άλλος, αφού κι εγώ βρίσκω στα έργα μου αφορμές για να δώσω το όνομα στο έργο. Κυρίως οι τίτλοι είναι ποιητικοί. Όμως και τα σχέδια μου νομίζω έχουν ποιητικότητα και πολλά χιούμορ. Ο καθηγητής μου Γραμματόπουλος είπε για μένα ότι και την κηδεία του πατέρα μου να ζωγραφίσω, θα την κάνω ποίηση, θα την κάνω χαρά. Πάντως, ενώ πιστεύω σαν μεγάλη τέχνη την αφηρημένη, εγώ συνδέομαι από την ανάμνηση της φύσης ή των μορφών. Το χαρακτικό μου έργο με βοήθησε να βγω από άλλο δρόμο στη καλή ζωγραφική. Την υπογραφή μου την χρησιμοποιώ σαν σχέδιο στον πίνακα πολλές φορές.

ΜΕ ΤΟΝ ΖΩΓΡΑΦΟ ΧΡΟΝΗ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ

1. Χ. Θεοφίλης : 1971-1973 Κλεοπάτρα Διγκα, Γιάννης Βαλαβανιδης, Κυριάκος Κατζουρακης, Γιάννης Ψυχοπαιδης και εσείς στην ομάδα "Πέντε Έλληνες Nέοι Pεαλιστές" Είναι εποχή ορθολογισμού – ανάλυσης – στοχασμού, κυριαρχεί το κριτικό πνεύμα, η θεωρητική γνώση αντικαθίσταται από την οπτική εμπειρία και την ειλικρίνεια του ζωγράφου.

Χ. Μ. : Πόσο μικρά τα χρονικά όρια όταν πρέπει να καλύψουνε διαστήματα ζωής – τέχνης - κάποιων αναζητήσεων και πολλών ψευδαισθήσεων, και μάλιστα όταν αναφέρονται στη ηλικία της «αιωνιότητας». Η περίοδος αυτή αφορά τη ζωή μιας καλλιτεχνικής ομάδας, όπως εμφανίστηκε, με τις δυο εκθέσεις που πραγματοποιήθηκαν και κάποια κείμενα που γραφτήκανε. Οι μεταξύ-μας σχέσεις, και τα προβλήματα που τέθηκαν δεν περιορίζονται σ’ αυτά τα χρονικά πλαίσια. Πάντως για μας ήταν μια περίοδος που όλους-μας σε μεγάλο βαθμό μας καθόρισε.

2. Χ. Θεοφίλης : «Η εικόνα του σώματος»(1979-1992), «Λιοτρίβια» (1978-1986). «Σελίδες ημερολογίου» (1980-1990), «Νέκυια» (1993-2000) ένα ενιαίο έργο που αφορά τη λειτουργία της μνήμης. Ο ρόλος της μνήμης και η σχέση του έργου-σας;

Χ. Μ. : Μα η μνήμη είναι προϋπόθεση κάθε γλώσσας, κάθε επικοινωνίας, κάθε σχέσης κάθε σκέψης, κάθε προβληματισμού κάθε έρευνας, δηλαδή είναι αυτή που ουσιαστικά συγκροτεί την προσωπική και την κοινωνική ζωή όχι μόνον των ανθρώπων αλλά και των ζώων. Όμως με τη μνήμη σαν ερώτημα στη ζωγραφική-μου, «πώς θυμάμαι», «τι θυμάμαι» «και πως μπορώ να ζωγραφίσω αυτό που θυμάμαι» με απασχόλησε, σαν κυρίαρχο ζήτημα, από το 1993 έως το 2000. όταν δούλευα την «Νέκυια». «Το σώμα», «τα λιοτρίβια», «οι σελίδες ημερολογίου» είναι άλλης φύσης έρευνες. Βέβαια ακόμη και όταν έχεις ένα μοντέλο απέναντί-σου, στην ουσία το περισσότερο ζωγραφίζεις με τη μνήμης και όχι με την όραση. Γιατί η ίδια η νόηση, απαιτεί μνήμη. Και αν δεν κατανοήσεις ένα πράγμα, δε μπορείς να το μεταφέρεις στην εικόνα-σου. Και για να εξηγηθώ καλλίτερα στα «λιοτρίβια» το κυρίαρχο ζήτημα που με απασχόλησε ήταν πώς μπορώ να ζωγραφίσω τον «βιωμένο χώρο», με αναφορά τις εικόνες του Βαν Γκογκ και του Ταρκόφσκι μιλώ κυρίως για τις μεγάλου μεγέθους προσπάθειές-μου. Στα «σώματα», κυρίαρχη αναζήτηση η συναισθησία, την οποία απαιτεί το ζωντανό σώμα για να το επιθυμήσεις και να προσεγγίσεις. Τέλος στα «ημερολόγια» ο φόβος της φθοράς του σώματος και της απώλειας του λογικού.

3. Χ. Θεοφίλης : «Μοντέλο, φωτογραφία, μνήμη. Έργο εικαστικό ημερολόγιο, ως προσέγγιση του εαυτού-σας, ως συγκινησιακή προσέγγιση των οικείων-σας προσώπων.

Χ. Μ. : Και ναι! Και όχι! Είπα προηγουμένως ότι άμα δεν κατανοήσεις οποιοδήποτε αντικείμενο, έμψυχο ή άψυχο, δε γίνεται να το μεταφέρεις στον μουσαμά-σου. Η αίσθηση-συγκίνηση, αυτή καθ’ αυτή κατά τη γνώμη-μου, δεν μεταφέρεται. Από αίσθηση- συγκίνηση πρέπει να μετουσιωθεί σε στοιχείο της νόησης. Όμως ο δρόμος της μετουσίωσης δεν είναι λογικός. Οι αισθήσεις και τα συναισθήματα είναι μονάχα η αφετηρία, ίσως, για να μπορέσει να δημιουργηθεί το έργο. Η εικόνα που γεννήθηκε απευθύνεται πολιτισμικά πλέον στον θεατή. Έτσι λοιπόν για να μπορέσω εγώ να λειτουργήσω σοβαρά για την οργάνωση της εικόνας, οφείλω να καταλάβω τι είναι αυτό που θέλω να κάνω, να το σπουδάσω λοιπόν ώστε να μπορέσω να το κάνω. Αν φυσικά καταφέρω να το κάνω.
Το οικείο πρόσωπο είναι πιο προσιτό μοντέλο, και αφήνεται να το ζωγραφίσω, δηλαδή να το παραμορφώσω πιο εύκολα επειδή με έχει συνηθίσει..

4. Χ. Θεοφίλης : «Αναφορές» (2002-2009) μια σειρά πορτρέτων πέντε καλλιτεχνών του Φ. Μπέικον, του Β. Βαν Γκογκ, του Α. Τζιακομέτι, του Γ. Μπουζιάνη και του Γ, Χαλεπά. Συχνά αναφέρεστε και στο έργο του Λούσιαν Φρόιντ, Σουτίν …….. πάντα όμως υπάρχει μια κρυφή συνομιλία, εκεί που χτυπά η καρδιά του καλλιτέχνη, συνομιλεί υποδόριος μην τυχόν και αποκαλυφθεί αυτή η ερωτική σχέση με το άλλο έργο και ποτέ δεν ομολογεί. …. Ο καλλιτέχνης της δικής-σας αλήθειας;

Χ. Μ. : Γεννιόμαστε τυχαία, ανάμεσα σε τυχαίους ανθρώπους, τυχαία συναντάμε τον μεγάλο έρωτα ή τον μικρό ή τον κανένα, τυχαία η ίδια η ζωή-μας. Από τη γωνιά που έλαχε να γεννηθώ βλέπω τον κόσμο. Αν γεννιόμουνα στη Κίνα ή την Ιρλανδία δε θα αγαπούσα ούτε τον Μπουζιάνη, ούτε τον Χαλεπά. Λοιπόν αυτούς τους πέντε Ξεκίνησα να τους ζωγραφίζω όταν τυχαία έπεσα στα χέρια-μου ένας κατάλογος με τα έργα που έκανε για τον Βαν Γκογκ ο Μπέικον. Από παιχνίδι λοιπόν τυχαίο άρχισε. Και όφειλε να αποκτήσει την αναγκαιότητα την δικής μου συμμετοχής- εκμυστήρευσης. Φυσικά δεν επιδράσανε όλοι με τον ίδιο τρόπο. Για παράδειγμα πολύ λίγα από ότι έχω δει του Φρόιντ μου αρέσουν, ενώ μου αρέσουν όλα του Τζιακομέτι και του Χαλεπά. Μου αρέσει πάρα πολύ ο Χόπερ, και ο Χόκνεϊ πολύ περισσότερο από τον Φρόιντ. Σίγουρα θα μπορούσε να ήταν ο Σουτίν και άλλοι, όπως και να λείπει κάποιος από αυτούς που ζωγράφισα. Να μη ξεχνάμε, όλες μας οι αγάπες φέρουν την αιωνιότητα του εφήμερου.

5. Χ. Θεοφίλης : Την σχέση του έργου-σας με το έργο του Γ. Μπουζιάνη σας την χρέωσε με μεγάλη ευκολία και γεμάτο αντιφάσεις η ποιήτρια Ελένη Βακαλό στον δεύτερο τόμο Εξπρεσιονισμός- υπερρεαλισμός , εκ. Κέδρος 1982.. Ήταν μια εποχή που το έργο του Μπουζιάνη κυριαρχούσε ως στήριγμα μιας γραφής που διαμορφώνονταν στις αρχές της δεκαετίας του 80.

Χ. Μ. : Πρέπει να πω ότι την Ελένη Βακαλό τη θεωρώ πολύ σπουδαία ποιήτρια, όπως και από τις πιο σοβαρές φωνές της κριτικής της Τέχνης που γραφτήκανε στον τόπο-μας. Όταν ακόμη ήμουνα σπουδαστής στη σχολή κάναμε μια έκθεση στο Κ.Τ.Ε. με τον Αλέκο Κτενά (1964). Η Βακαλό έγραψε μια κριτική ότι «Μπουζιανίζω» και είχε πολύ δίκιο. Το έργο του Μπουζιάνη το ήξερα μόνον από φωτογραφίες. Ήταν η εποχή που αντιδρούσα στη διδασκαλία του Μόραλη. Βέβαια από τον Μπουζιάνη δεν είχα καταλάβει τίποτα. Πολύ αργότερα άρχισα να μαθαίνω από το έργο αυτού του σπουδαίου ζωγράφου. Την ουσία του σχεδίου που ταυτίζεται με το χρώμα. Όσο για το κείμενο στο βιβλίο, που αναφέρεις το θεωρώ σωστό και διεισδυτικό, ιδίως για τη στιγμή που γράφεται.
Παράθεση κειμένου: «…Μοιάζει να βρισκόμαστε μπροστά σε μια ζωγραφική πιο ψύχραιμη θα έλεγα από εκείνη που είχαμε σε προηγούμενες εκδοχές του εξπρεσιονισμού. Αυτή η ψυχραιμία όμως ενεργεί σα λεπίδα. Γιατί τοποθετεί το δραματικό στην αφετηρία της, σαν προϋπόθεση και όχι σαν επίπτωση που συμβαίνει εξαιρετικά .Δεν μπορεί να δηλωθεί καν σαν προσωπικό «πάθος» με υποκειμενικές «εκφραστικές» αποχρώσεις και ν’ απευθυνθεί στο συναίσθημα. Θεωρώ αυτήν την τοποθέτηση του Μπότσογλου βασική για την τροπή που δόθηκε στον εξπρεσιονισμό στις μέρες-μας. Καλύτερα θα ήταν να πω κλειδί, , για την ερμηνεία διάφορων στάσεων που προκύπτουν από μια τέτοια μετάθεση αντίληψης.»

6. Χ. Θεοφίλης : Δεν θα οδηγηθώ σε αναζήτηση συνάφειας. Το έργο-σας δεν οργανώνεται σε καμία πολικότητα και σε σχολές κατηγοριοποιήσεων. Το έργο-σας δεν είναι δίσημο. Αρνείται να συνομιλήσει με τα δικολαβίστικα επιχειρήματα της ρητορικής τεχνοκριτικής που αποζητά να δικάσει ή να αθωώσει. Δεν λειτουργεί ως απάντηση στα πιεστικά ερωτήματα του φιλοσοφικού λόγου, ερωτήματα που διατηρεί ανοιχτά σε μια διαρκεί παλινδρόμηση μεταξύ Φιλοσοφικού Ιδεαλισμού και Διαλεκτικού Υλισμού.

Χ. Μ. : Εγώ θεωρώ όλο τον χώρο της τέχνης συναφή. Έτσι καταλαβαίνω και τη λειτουργία της στον κοινωνικό ιστό, και αποδέχομαι τη μοναξιά-μου μέσα στις μοναξιές των άλλων ομότεχνών-μου. Η Τέχνη δεν αποδεικνύει τον εαυτότης αλλά τον αποκαλύπτει. Η φιλοσοφία σαν αφηρημένο σύστημα αξιών δεν έχει νόημα στη δουλειά-μου. Ο τρόπος όμως ζωής, όπως λέει ο Ματίς ναι γίνεται φιλοσοφική θέση. Όμως είναι πράξη άρα δεν είναι φιλοσοφία.

7. Χ. Θεοφίλης : Νομίζω ότι το κέντρο του Χρόνη Μπότσογλου είναι το εικαστικό-του έργο με προσφυγή στην αίσθηση και ο λόγος που συγκροτεί εκεί, όχι πέραν και ερήμην του.

Χ. Μ. : Συνεχίζω λοιπόν τη σκέψη που άρχισα στη προηγούμενη ερώτηση. Έτσι η ίδια η σπουδή της Τέχνης γίνεται ασκητική της ζωής του καλλιτέχνη.

8 . Χ. Θεοφίλης : «Αυτό που επιδιώκω πάνω από όλα είναι η έκφραση …. Δεν μπορώ να κάνω διάκριση μεταξύ του αισθήματος που έχω για την ζωή και του τρόπου που το μεταφράζω.» Henri Matisse. Ο Χρόνης Μπότσογλου συνομιλεί υποδορίως με τον Henri Matisse .

Χ. Μ. : Δεν τίθεται ζήτημα αν συμφωνώ ή όχι. Ακόμα και ολόιδιο αν το πω για να αποκτήσει νόημα πρέπει να το πω με το δικό-μου τρόπο.

ΜΕ ΤΗΝ ΖΩΓΡΑΦΟ ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ ΔΙΓΚΑ

Μικρός Διάλογος

ΧΡΗΣΤΟΣ N. ΘΕΟΦΙΛΗΣ ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ ΔΙΓΚΑ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Σπουδάσατε ζωγραφική και σκηνογραφία στην A.Σ.K.T. με υποτροφία του I.K.Y. και δασκάλους τον Γιάννη Mόραλη και τον Bασίλη Bασιλειάδη. Συνεχίσατε για πέντε χρόνια στο Παρίσι με υποτροφία της Aκαδημίας Aθηνών, στην Ec. Nat. Sup. de Beaux Arts και στην Ec. Nat. Sup. des Arts Decoratifs. Στο Παρίσι με την ομάδα Jeune Peinture και βοηθός του σκηνογράφου Uber Monloup σε παραστάσεις στα θέατρα T.N.P. Villeurbanne, Commedie Francaise, Sarah Bernard, Odeon

ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ ΔΙΓΚΑ Eίχα την τύχη να έχω δασκάλους εξαίρετους καλλιτέχνες, τον Μόραλη και τον Νικολάου. Και με τους δύο υπήρχε αγάπη και φιλία, όλα αυτά τα χρόνια.. Με πολλούς μαθητές τους ήταν έτσι.

Ο Μόραλης κάθε χρόνο όταν ερχόταν στο Παρίσι, τότε που ήμουν και γω εκεί, ήθελε να τον πηγαίνω σε avant garde παραστάσεις, τις πιο αιρετικές. Εφοδιαζόμαστε με μια σακούλα καραμέλες και ξεκινάγαμε. Μέχρι το τέλος είχαμε στενή επαφή.

Στη σχολή τρωγόμαστε-βλέπεις τότε εμείς τα είχαμε βάλει με την γενιά της Ελληνικότητας. Αργότερα καταλάβαμε. Παρ’ όλα αυτά, είχε όμως το άνοιγμα ψυχής να μου πη μια μέρα: ‘Αυτοί που λένε…Μάλιστα Δάσκαλε, Μάλιστα Δάσκαλε…δεν.. Όταν υπάρχει σύγκρουση, εκεί βγαίνει το ζουμί. Εσείς είσαστε το μαχαίρι. Ο Δάσκαλος είναι το ακόνι.’

Όταν αποφοιτούσα, μου είχε πει μια κουβέντα που με βάρυνε και πάντα την είχα στο μυαλό μου. Είμαστε με τη Δήμητρα την Μαρασλή στο διάδρομο της σχολής, μας πήρε παράμερα : Εσείς οι δυό θα κάνετε ζωγραφική.

Ήταν ενθάρρυνση ; εμπιστοσύνη ;

Μας έμαθε να βλέπουμε. Μας έλεγαν όλους Μοραλάκια τότε. Κανείς μας δεν έγινε Μοραλάκι. Γράφτηκαν πολλές και διαφορετικές πορείες. Γερή βάση πήραμε. Άσχετο τι την έκανε ο καθένας μετά. Έβγαλε πολλούς καλούς ζωγράφους. Η πιο μεγάλη κληρονομιά που μας άφησε ήταν η σοβαρότητα που αντιμετώπιζε την δουλειά του

και η σεμνότητά του. Όταν αναμετριέσαι με τα μέγιστα δεν υπάρχει χώρος για ματαιοδοξίες.

Κι ο Νικολάου μας έδωσε πολλά. Δεν μπορούσε να εκφραστεί με το λόγο. Χτυπούσε το χέρι με το δαχτυλίδι στο τραπέζι συνεχώς, εκφράσεις του προσώπου-άλλοτε έλεγε ένα ;Δεν…η ένα Ναι, Ναι, αυτό είναι, αυτό .Στην αρχή τα χάσαμε, δεν καταλαβαίναμε. Όταν όμως επικοινωνήσαμε μ’ αυτόν το σωματικό του κώδικα, αντιληφθήκαμε τι είναι το σχέδιο. Ότι δεν είναι η γραμμή που τυλίγει μια φόρμα αλλά πολλά πολλά άλλα. Καταλάβαμε και τα Αρχαία.

Ήταν κι οι δυό τους, φοβεροί πλακατζίδες. Θυμάμαι άπειρες πλάκες τους.

Έτσι σήμερα αυτά τα λίγα, σαν μια μικρή σπονδή στη μνήμη αγαπημένων, μιας που έφυγε κι ο Μόραλης τόσο πρόσφατα..

Ο Δάσκαλός μου στην Arts Deco, o Jacques Le Marquet , ήταν ο σκηνογράφος του Jean Louis Barault και της Madeleine Renault.Είχε δει την ζωγραφιά μου τον «Καθρέφτη»: Έτσι να φτιάχνεις τα κουστούμια, σαν αυτά τα μπουκάλια , καθαρά σχήματα , μου είχε πει.

Μιας και αναφέρεστε στις σπουδές μου, η αλήθεια είναι πως πήρα καλό οπλισμό και από το Παρίσι και με τη δουλειά στις Εθνικές σκηνές. Δεν τον χρησιμοποίησα όλο.

Εδώ στο Θέατρο, τα πράγματα είναι περίεργα. Πολλές φορές ένοιωσα να μιλάω άλλη γλώσσα. Ίσως να φταίω και εγώ.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Συμμετείχατε Στις ομάδες : K. E. T. (Kέντρο Eικαστικών Tεχνών), Eπικοινωνία - Eκπαίδευση στην Tέχνη και από το 1971-1973 στην ομάδα "Πέντε Έλληνες Nέοι Pεαλιστές" με τους Bαλαβανίδη, Kατζουράκη, Mπότσογλου, Ψυχοπαίδη.

Είναι εποχή ορθολογισμού – ανάλυσης – στοχασμού, κυριαρχεί το κριτικό πνεύμα, η θεωρητική γνώση αντικαθίσταται από την οπτική εμπειρία και την ειλικρίνεια του ζωγράφου. Πολιτικοποιημένη γενιά;

ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ ΔΙΓΚΑ Πιστεύω βαθειά στη δύναμη της συλλογικότητας, την οποία την θεωρώ ως τη μορφή της πιο αναπτυγμένης συνείδησης. Η συλλογικότητα πολλαπλασιάζει τις δυνάμεις, απογειώνει τα πράγματα. Καλλιεργεί , αναμορφώνει τις ατομικότητες συνδέοντας τις με το «όλον».

Νομίζω ότι στην εποχή του άκρατου ατομικισμού αυτό το ζήτημα, είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Μια καλή συζήτηση που θα μπορούσε να ξεκινήσει είναι πάνω στον άξονα Πολίτης – Ιδιώτης. Άλλωστε η Ελληνική λέξη ‘ιδιώτης’ στα Αγγλικά την μεταφράζουν και ‘idiot’. O όρος ‘πολιτικοποιημένος’ θα μπορούσε να μην υπάρχει γιατί κάπου υπονοεί και το αντίθετό του. Όλοι έχουμε ρόλο, έστω διαφορετικό. Πολιτικό όμως- είτε έτσι , είτε αλλιώς.

Οι πέντε της ομάδας είχαμε τέτοια αντίληψη για την συλλογικότητα. Είμαστε φίλοι. Η κριτική ματιά που είχαμε για τον κόσμο γύρω μας, είχε περάσει στη δουλειά μας.

Αυτοί είμαστε. Δεν γίναμε τέτοιοι για να αποτελέσουμε ομάδα.

Στο Παρίσι , συμμετείχα σε μια ομάδα Γάλλων καλλιτεχνών, πολύ γνωστών, αριστερών, μεγαλύτερων από μένα τότε και ηλικιακά .( Julio Le Parc-έκανε κινητική τέχνη- Αrroyo, Fromanger-αφηρημένη-, Rougemont, Merri-Jolivet, Schlosser, Spadari και άλλοι. Μια ομάδα στρατευμένη. Μερικοί είχαν και ανεικονικό έργο- εκείνη την εποχή. Δουλεύαμε με κοινό θέμα ,πολιτικό. Ένα δυστύχημα σε ανθρακωρυχείο που είχε γίνει τότε, την δολοφονία ενός συνδικαλιστή εργάτη στο εργοστάσιο της Ρενώ του Pierre Auvernais. Απεκδύονταν τον τρόπο που δούλευε ο καθένας, και φορούσαν την στρατευμένη εικαστική στολή. Κατά την γνώμη μου, πέραν των καλών προθέσεων και των μεγάλων ονομάτων που κατέθεταν, χωρίς αυτά να τα υποτιμώ ασφαλώς, το εικαστικό αποτέλεσμα μου είχε φανεί λίγο.

Αυτά τα ζητήματα στη δική μας ομάδα, ήταν αυτονόητα λυμένα πολύ καλά εξ αρχής.

Δεν βάζαμε στολές. Συμμετείχαμε με αυτό που ήταν ο καθένας. Το κοινό μας σημείο ήταν αυτή η κριτική ματιά που είχαμε για το γύρω μας.

To K.E.T. μια ομάδα 25 ζωγράφων που φτιάξαμε στη μεταπολίτευση , ήταν μια προσπάθεια αντίστασης στη διαμεσολάβηση του έργου μας από τρίτα πρόσωπα, της σχέσης μας με το κοινό.

Με την Ομάδα για την επικοινωνία και την εκπαίδευση επιχειρήσαμε να οργανώνουμε οι ίδιοι τις εκθέσεις μας στην περιφέρεια, αλλά και με ένα ελεύθερο σπουδαστήριο να δώσουμε το στίγμα του πως εννοούσαμε την διδακτική. Διδάσκαμε όλοι ανά δίμηνο. Μετά οι περισσότεροι έγιναν καθηγητές στην Α.Σ.Κ.Τ.

Θετικές και οι δύο ομάδες με τα ίδια περίπου πρόσωπα .

Σήμερα συμμετέχω στο Δ.Σ. άλλης ομάδας- όχι εικαστικής- στο σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ με στόχο την ανάδειξη των αρχαίων θεάτρων. Πολύ σημαντική προσπάθεια , έμπνευσης του Σταύρου Μπένου που δεν σταματά μια ζωή να μας

εμπνέει .

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Honore Daumier (1808-1879) , Jean-Francois Millet (1814-1875) και ο μέγιστος δάσκαλος Custave Courbet (1819-1877).Ρεαλισμός , μια ηθική καλλιτεχνική προσέγγιση κατά των Ακαδημιών, κατά της κοινωνικής elite και της υποκρισίας του γούστου. Συνεπής εσείς σε αυτές τις αξίες , με έργο ανθρωποκεντρικό πέρα από το φαίνεσθαι, με στάση ζωής που απέφυγε καλέσματα, συμβιβασμούς ……

ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ ΔΙΓΚΑ Τα έργα κάθε εποχής είναι ο αδιάψευστος μαρτυράς της , των προθέσεων των ίδιων των δημιουργών. Κάτω από κάθε έργο κρύβεται μια ολόκληρη εποχή και κάτω απ’ αυτήν ένας άνθρωπος ,ο δημιουργός , λέμε στους μαθητές μας. Η μάλλον αποκαλύπτονται .Στις διάφορες εποχές, διάφορα αιτήματα επανέρχονται με άλλη μορφή και άλλη προσέγγιση .

Οι μεγάλοι Δάσκαλοι του Γαλλικού ρεαλισμού, οι πρώτοι αυτοί επαναστάτες, ξεπήδησαν μέσα από την ιστορική συγκυρία της εποχής τους, αλλά και μέσα από την ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία του καθενός. Μην ξεχνάμε πως μετά ακολούθησε η επανάσταση της Κομμούνας του 71.

Όμως αυτά είναι άλλα μεγέθη και αρκετά μακριά μας. Συνήθως η κάθε γενιά τα βάζει με την προηγούμενή της, μέχρι ν’ αποκτήσει συνείδηση του εαυτού της.

Αργότερα τοποθετεί τα πράγματα στη θέση τους.

Όσον αφορά τη δική μου την δουλειά, ναι, ο άνθρωπος ήταν πάντα το κυρίαρχο. Πότε ως μέρος του κοινωνικού του χώρου, υπονομευτικά ,πότε ως ον αναζήτησης αυτοκαθορισμού, πότε ως υπαρξιακός στοχασμός πάνω στην ανθρώπινη μοίρα.

Μια προς τα έξω, μια προς τα μέσα η ματιά . Τώρα τελευταία έχω γυρίσει πάλι και τον κοιτάζω στον κοινωνικό του χώρο, σε σχέση με τη φύση, χωρίς να θεωρώ ότι έχω κλείσει κανένα λογαριασμό με τα προηγούμενα .Δεν μ’ αρέσει να μιλώ για τη δουλειά .Με τα έργα , ότι και να πεις , πάντα κάτι μένει απέξω κι ευτυχώς .

Για να θίξω και το τελευταίο που λέτε ,το πώς έζησε ο καθένας, τι απέφυγε ,που ενέδωσε, αυτά αφορούν τους βιογράφους. Αυτό που έχει σημασία, είναι το έργο που μένει . Αυτό είναι μάρτυρας των πάντων. Ένας καθρέφτης μας. Αν το έργο έχει να πει κάτι . Αν όχι, τότε τίποτε άλλο δεν έχει νόημα .Εξάλλου η ζωή μας όλη είναι μια προσπάθεια πρόσδοσης νοήματος σε μια υπόθεση που όλοι γνωρίζουμε ότι δεν έχει. Αυτό είναι και το γοητευτικό στην ανθρώπινη ύπαρξη.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ « H faut etre de son temps »,(πρέπει να ανήκεις στον καιρό σου) Honore Daumier… «faire de l art vivant », (να κάνεις ζωντανή τέχνη) Custave Courbet.

ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ ΔΙΓΚΑ Στην εποχή μας, στην τέχνη, έχουν γίνει τα πάντα. Τίποτε πια δεν είναι καινούργιο. Αυτό είναι μια μεγάλη λύτρωση. Όταν είμαστε νέοι, το αίτημα να είμαστε συγκαιρινοί μας βασάνιζε. Τώρα έχουμε ξεμπερδέψει μ’ αυτά . Όμως ανιχνεύω αυτή την αγωνία σε έργα νέων, ακόμη. Θα ήθελα με αγάπη να τους μεταφέρω μιαν εμπειρία: Στη θάλασσα όταν κολυμπάς και σφιχτείς ,βουλιάζεις. Όταν χαλαρώσεις όμως, τι ωραία που ανεβαίνεις στον αφρό του νερού !

Αλλά μεταφέρεται η εμπειρία ; μάλλον όχι .

Όταν κοιτάμε μέσα μας και γύρω μας με ειλικρίνεια , χωρίς εξυπνάδες ,τότε κάτι μπορεί να βγει , αν, λέω αν. Αν λοιπόν και τον καιρό του θα μαρτυρήσει το έργο και εμάς τους ίδιους, και ίσως και κάτι παραπάνω.

Ένα από τα πιο μαγικά που συντελείται με τη ζωγραφική είναι πως μερικές φορές ξεκινάς με κάποιες προθέσεις, και το έργο σε πάει εκεί που θέλει αυτό. Μετά , στο τέλος , το κοιτάς και ανακαλύπτεις πράγματα που ούτε το φανταζόσουν πως υπήρχαν μέσα σου.

Όταν ο Daumier και ο Courbet έλεγαν « πρέπει ν’ ανήκεις στο καιρό σου» , «να κάνεις ζωντανή τέχνη»ήταν νέα αιτήματα και μάλιστα νεωτερικά, σε σχέση με αυτά που γίνονταν γύρω τότε στην επίσημη τέχνη του καιρού . Είχαν να αντιπαλέψουν την ακαδημία της εποχής τους και την ιδεολογία της. Σήμερα με το κύλισμα της Ιστορίας, το λεγόμενο « καινούργιο» έγινε πια ακαδημία. Αυτή είναι η Επίσημη Τέχνη της εποχής μας .Δεν έχετε παρά να δείτε τι δείχνουν τα Μουσεία και οι Μπιενάλε, παρά τις όποιες εξαιρέσεις. Σ’ αυτήν επενδύονται κεφάλαια στην εποχή του θριάμβου των αγορών. Το μέσον είναι το μήνυμα . Φυσικά και υπάρχουν όμως και μεγάλοι καλλιτέχνες όπως ο Bill Viola, ο William Kentridge και κάποιοι άλλοι. Όμως οι όποιες εξαιρέσεις δεν κάνουν άλλο από το να επιβεβαιώνουν τον κανόνα.

Το πραγματικά νέο όμως, καραδοκεί και σχεδόν πάντα είναι εκτός Μουσείων.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Το έργο σας καθορίζεται περισσότερο από πολιτικές σκέψεις και ηθικό περιεχόμενο, λυτρωμένο από τον ατομικισμό καταγγέλλει την αστική ευυποληψια και την συμβιβασμένη καλοκαγαθία …η στάσης σας μέσο επικοινωνίας-δράσης -πολιτιστικής ανατροπής-δημοκρατικοποίησης της τέχνης .Έχετε σκηνογραφήσει στο Eθνικό Θέατρο, στο Kρατικό Θέατρο Bορείου Eλλάδος, το ελεύθερο θέατρο και τα Περιφερειακά. Συμμετείχατε με τις μόνιμες εκπομπές "Θεατρικά" και "Eικαστικά" στο Γ' Πρόγραμμα της Eλληνικής Pαδιοφωνίας του Mάνου Xατζιδάκι.από τα ιδρυτικά, καλλιτεχνικά στελέχη της Δ.E.Π.A.K. Kαλαμάτας υπεύθυνη του Eικαστικού Tομέα οργάνωσατε και διηύθυνατε το Eικαστικό Eργαστήρι του Δήμου Kαλαμάτας στα πρώτα επτά χρόνια της λειτουργίας του.

Ως σύμβουλος του Yπουργείου Πολιτισμού επί Yπουργείας Σταύρου Mπένου και Eυάγγελου Bενιζέλου οργάνωσατε το Δίκτυο των Eικαστικών Eργαστηρίων του Yπουργείου Πολιτισμού. Παράλληλα συντονίστρια της Eθνικής Eπιτροπής για τα Eικαστικά του Yπουργείου Πολιτισμού.

Aπό το 2000 οργανώσατε και διευθύνατε το Eικαστικό Eργαστήριο του Δήμου Πατρέων το οποίο ανήκει στο Δίκτυο των Eικαστικών Eργαστηρίων του Yπουργείου Πολιτισμού.

ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ ΔΙΓΚΑ Η εμπλοκή μου με τα κοινά δεν ξέρω αν ήταν κάτι που το επέλεξα εγώ η με επέλεξε αυτό. Πάντως ότι έκανα το αγάπησα πολύ . Ήταν ένας « έσωθεν θυμός » .

Θυμός ως διάθεση, ως επιθυμία , ίσως κάποτε και θυμός κατά κυριολεξία . Σταγόνα στον ωκεανό θα πει κάποιος, αλλά αν δεν την βάλεις λείπει. Εξ άλλου μόνο έτσι καταλάβαινα τα πράγματα.

Στην Ελληνική Ιδιαιτερότητα , ο Καστοριάδης λέει :

«…Κάθε κοινωνικός θεσμός αποτελεί ιστορική δημιουργία , δημιουργία μιας μορφής, ενός είδους, και ότι με την έννοια αυτή μπορεί να συγκριθεί με το έργο τέχνης. Προσοχή όμως , δεν ισχυρίζομαι ότι η θέσμιση της κοινωνίας αποτελεί έργο τέχνης. Λέω μόνο ότι υπάρχει μια πλευρά της που μπορεί να συγκριθεί μ’ αυτό: η δημιουργία μιας μορφής, η θέση ενός είδους ,μιας ουσίας…» (τόμος Α σελ.76 εκ. Κριτική)

Νομίζω ότι μια τέτοια αντίληψη των πραγμάτων είχα περίπου για τις κοινωνικές εμπλοκές στο θεωρητικό τους μέρος ,όταν πραγματοποιούσαμε το όραμα του Μπένου για την Καλαμάτα, την ΔΕΠΑΚ , ομάδα πάλι, όλοι μαζί με τον Α.Ιωαννίδη, τον Γ. Κουρουπό και την Β.Μαραγκοπούλου, αλλά και όλους τους άλλους. Μετά μαζί πάλι επί υπουργίας του στο ΥΠΠΟ, το Δύκτιο των Εικ. Εργαστηρίων αλλά και τις προτάσεις που βγήκαν από την Εθνική επιτροπή των Εικαστικών, από τις οποίες προκύψαν δύο μουσεία, το Εθνικό Σύγχρονης Τέχνης το Κρατικό της Θεσσαλονίκης, και η αγορά της συλλογής Κωστάκη. Το Εικ. Εργαστήριο του Δήμου της Πάτρας είναι το στερνοπαίδι μου. Του έχω δώσει όλη την γνώση που απέκτησα καθ’ οδόν, αλλά και όλη την αγάπη μου. Και μου τη δίνει πίσω.

Για τα υπόλοιπα που έκανα, όπως λέτε , τι να πω. Έλειψα από τη ζωγραφική 15 χρόνια.’75 έως ΄90.Είχαμε τσακωθεί οι δυό μας . Ήθελα το συνολικό έργο τότε. Art total. Μου βγήκε από το θέατρο. Έγραψα-πάντα έγραφα μαζί με τη ζωγραφική, απ’ τα μικράτα μου .Για λόγους οικονομικούς δεν προχώρησε η ιστορία, αν και είχε πάρει δημοσιότητα. Μετά τα ξαναφτιάξαμε με τη ζωγραφική. Υπάκουσα στις επιθυμίες μου. Αν και πλήρωσα το αντίτιμο δεν μετανιώνω καθόλου. Έτσι κι αλλιώς όταν πουλάω κάποιο έργο, νοιώθω ενοχές. Λέω μέσα μου, αυτό(το έργο)για άλλο λόγο έγινε.

ΜΕ ΤΟΝ ΖΩΓΡΑΦΟ ΓΙΑΝΝΗ ΒΑΛΑΒΑΝΙΔΗ

Μικρος Διάλογος
ΧΡΗΣΤΟΣ N.ΘΕΟΦΙΛΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΛΑΒΑΝΙΔΗΣ [ΟΜΟΤΙΜΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΤΕΩΣ ΑΝΤΙΠΡΥΤΑΝΗΣ]

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ. Οι εφήμερες μειωτικές ιδέες , απλοποιητικες καθώς είναι επιβάλλονται εύκολα, μα μόνο στην επιφάνεια της τεχνης . Δεν επιδρούν στις θεμελιώδης ιδέες ,στο κριτικό πνεύμα , στο σκέπτεσθαι .

ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΛΑΒΑΝΙΔΗΣ
Είναι γεγονός ότι, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, οι συντηρητικές συμπεριφορές κυριαρχούν στο σύνολο των κοινωνικών δρώμενων. Αυτή η κατάσταση έχει τη ρίζα της, εν μέρει, στην ασυδοσία της αγοράς, η οποία επηρεάζει τόσο το δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό χώρο. Πρόκειται για μια καθολική επιρροή, που αγγίζει οπωσδήποτε και τον ευαίσθητο τομέα της τέχνης. Δεν πιστεύω ότι το άγγιγμα είναι μόνο επιφανειακό. Η μόδα και το lifestyle έχουν εισχωρήσει βαθιά, επιφέροντας ένα είδος μετάλλαξης σε ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης τέχνης. Συχνά αυτό γίνεται σχεδόν ασυνείδητα, υπόγεια και ύπουλα. Το καταλαβαίνεις εκ των υστέρων, όταν είναι πια αργά. Το θέμα είναι πώς μπορεί κανείς να το αποφύγει, να αντισταθεί, χωρίς να πάψει να είναι ενεργός πολίτης και καλλιτέχνης, χωρίς να μπει στο περιθώριο, παραμένοντας δηλαδή μέσα στο παιχνίδι και συμμετέχοντας στη διαμάχη. Είναι δύσκολο, αλλά όχι ακατόρθωτο. Χρειάζονται αντοχές, κριτική σκέψη, επιμονή στις αξίες της τέχνης, αληθινές ανθρώπινες σχέσεις και μυαλό ανοιχτό στη διαρκή ανανέωση. Με τέτοιου είδους όπλα, όλα είναι δυνατά.

=================================================

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ. Οι ευτελείς πλάνες είναι προσιτές στην κατώτερη συλλογιστική ικανότητα .Η αδυναμία της κρίσης κάνει τον ανεπαρκή καλλιτέχνη να αποδέχεται ότι του επιβάλουν διεκδικώντας ταυτόχρονα μερίδιο από τους σημαντικούς . Η ματαιοδοξία είναι ανάλογη με αυτό που του λείπει … και αναφέρομαι σ’ αυτούς που επινοούν με δειλία ,μιλούν με εικαστική φλυαρία εξαντλημένη από την τάση της επιτήδευσης .Στο έργο τους η επιπεδοτητα ξεχειλίζει. Ας μιλήσουμε για θεμελιώδεις ιδέες και καθαρές σκέψεις ……

ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΛΑΒΑΝΙΔΗΣ
Δεν θα μπορούσα ποτέ να μιλήσω από τη θέση του «επαρκούς» καλλιτέχνη, που θεωρεί κάποιους άλλους «ανεπαρκείς». Διαφωνώ εξαρχής με τέτοιους χαρακτηρισμούς. Σέβομαι όλες τις καλλιτεχνικές προσπάθειες, ακόμα και αυτές που δύσκολα αξιολογούνται θετικά. Μπορείς να έχεις αντιρρήσεις για ένα έργο, αλλά οι εύκολες απαξιωτικές εκφράσεις δεν βοηθούν σε τίποτα. Όταν πλησιάζεις ένα έργο με καθαρή πρόθεση, βλέπεις αμέσως τις όποιες αξίες του, τις ποιότητές του, τη συγκίνηση που αποπνέει. Το έργο δεν μπορεί να κρύψει τίποτα από το θεατή. Και όλοι έχουν δικαίωμα να συμφωνούν ή να διαφωνούν με τις επιλογές του καλλιτέχνη. Φυσικά, σε κάθε εποχή, υπάρχουν έργα δημοφιλή και υπερτιμημένα, έργα αδιάφορα ή ψεύτικα που «αρέσουν» για διάφορους λόγους άσχετους με την ουσία της τέχνης. Ακόμα και στα μουσεία βλέπεις χιλιόμετρα ασήμαντης και φλύαρης ζωγραφικής, ανάμεσα σε αριστουργήματα. Αυτή όμως είναι η δουλειά του καλού θεατή: να ξεχωρίσει αυτό που αξίζει και να επικοινωνήσει με αυτό που έχει κάτι να του πει.

==================================================

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Οι διαχειριστές επιβάλλονται δια των αισθημάτων τροποποιώντας τα με επιχειρηματολογία που κολακεύει τα αταβιστικά ένστικτα των κενόδοξων καλλιτεχνών , τους λυτρώνουν έτσι από το συναίσθημα της μηδαμινότητας .

ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΛΑΒΑΝΙΔΗΣ
Θεωρώ ότι κανένας διαχειριστής καλλιτεχνικών γεγονότων με επιχειρηματολογία κόλακα δεν μπορεί να μας λυτρώσει από τις σκέψεις που κάνουμε για τον εαυτό μας. Το συναίσθημα της μηδαμινότητας είναι κάτι που όλοι μας μπορούμε να νιώσουμε για ένα μικρό ή μεγαλύτερο διάστημα. Δύσκολα το αποφεύγουμε, αν έχουμε μια στοιχειώδη αυτογνωσία. Οι κολακευτικές κενολογίες είναι απλώς άχρηστες. Σημειώνω επίσης ότι κάθε συνειδητός καλλιτέχνης έχει λόγους να νιώθει ταπεινός, αφού έρχεται συνεχώς αντιμέτωπος με τα προσωπικά του όρια. Όσο πιο βαθιά ψάχνει την ουσία των πραγμάτων, τόσο πιο καθαρά βλέπει ότι το ψάξιμο δεν τελειώνει ποτέ. Ξέρει ότι, πριν από αυτόν, πολλοί άλλοι σημαντικοί καλλιτέχνες πέρασαν από τον ίδιο δρόμο, έφτασαν ακόμα πιο κοντά στο στόχο... Γι’αυτό ο καλλιτέχνης, αφενός ελέγχει την αλαζονεία του και, αφετέρου, βρίσκει τη δύναμη να συνεχίσει με περισσότερο πείσμα τις προσπάθειές του. Ας μην μπερδεύουμε, βέβαια, τη μηδαμινότητα με τη σεμνότητα που χαρακτηρίζει τους σοβαρούς καλλιτέχνες και συνδέεται με την αγωνία της εκφραστικής αναζήτησης.

=================================================

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ. Οι επιβολεις σήμερα χειραγωγούν την τέχνη και τους πολιτιστικούς θεσμούς. Πετυχαίνουν με πλήρη ευπείθεια στοχεύοντας και αποσπώντας την χορηγία του χειραγωγουμενου συλλέκτη. Όμως αυτά είναι στιγμιαία και δεν επιζούν. Καλλιτέχνες , ιδέες , εκδόσεις , χορηγίες , επενδύσεις , μουσεία , επιχωματώνονται στην καταπληκτική τους αδυναμία και στον δημιουργό και μέγιστο εκσκαφέα ,τον χρόνο .

ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΛΑΒΑΝΙΔΗΣ
Λέμε ότι ο χρόνος κρίνει τα πάντα και ότι η Ιστορία αποκαθιστά την αλήθεια. Σωστό είναι, αλλά δεν ισχύει σε απόλυτο βαθμό. Η Ιστορία βασίζεται σε όσα καταγράφονται κάθε μέρα ως γεγονότα και αγνοεί τις υπερβολικά διακριτικές παρουσίες που περνούν απαρατήρητες. Κάποια από τα προβεβλημένα γεγονότα θα «επιζήσουν» επειδή το αξίζουν, έστω και αν δημιουργήθηκαν μέσω «χειραγώγησης» των θεσμών. Δεν μπορούμε να θεωρούμε ότι κάθε έργο που τυγχάνει ευνοϊκής μεταχείρισης είναι προϊόν πονηρών προθέσεων και προσβάλει τις αξίες της τέχνης. Καλύτερα να κρίνουμε κατά περίπτωση. Βέβαια, οφείλουμε να δεχτούμε ότι το επικοινωνιακό στοιχείο παίζει σήμερα κυρίαρχο ρόλο στην αξιολόγηση των καλλιτεχνικών έργων, πράγμα που, μερικές φορές, γίνεται εξοργιστικό. Το παρήγορο είναι ότι υπάρχουν πλέον αρκετοί εναλλακτικοί τρόποι προβολής και αξιολόγησης. Δεν έχουμε μόνο την τρέχουσα εκδοχή της επικαιρότητας ή της επίσημης Ιστορίας. Τόσο τα σημερινά έργα όσο και τα έργα του παρελθόντος επανεξετάζονται, ξαναδιαβάζονται και ερμηνεύονται από διαφορετική σκοπιά. Κάθε εποχή, εκτός από την κυρίαρχη επίσημη εικόνα της, μπορεί να έχει πολλά πρόσωπα, ανάλογα με το πώς την προσεγγίζουμε.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ.
Εξετάζοντας στον διαλογο μας την αντίπερα όχθη θα πω ΄ ο Ι. Βαλαβανιδης ως στάση – θέση ζωής είναι ζωγράφος με έργο στην καθαρότητα «των πραγμάτων» και κατά των συναισθηματικών αποκλίσεων . Θεμελιώδεις του ιδέες ΄ παρατήρηση, σπουδή, φόρμα, δομή.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΛΑΒΑΝΙΔΗΣ
Πράγματι, το συναίσθημα δεν φαίνεται να παίζει μεγάλο ρόλο στη ζωγραφική μου, τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως. Ασφαλώς προσπαθώ να αποφύγω τα μελοδραματικά ή ρητορικά στοιχεία, γιατί νομίζω ότι δεν θα προσέθεταν τίποτα στη δουλειά μου, αντίθετα, θα υπονόμευαν τις προθέσεις μου. Ωστόσο αυτές οι προθέσεις μου δεν είναι άσχετες με το συναίσθημα, με τη συγκίνηση που μου προκαλεί το εκάστοτε θέμα μου. Προσπαθώ να καταγράψω τα θέματά μου με μια ζωγραφική ακρίβεια, που εμπεριέχει και το στοιχείο της δικής μου συγκίνησης. Σε μια πρώτη φάση, αφήνω το θέμα να υποχωρήσει, για να ξαναβρεί τη μορφή του αφού ενσωματωθεί μέσα στις εικαστικές μου σταθερές, αφού περάσει από τα στάδια της παρατήρησης και της σπουδής, ώστε να αποκτήσει δομή και φόρμα. Ζωγραφίζω μια υπαρκτή πραγματικότητα, η οποία συνεχώς αλλάζει. Μια πραγματικότητα κοινωνική και ταυτόχρονα προσωπική, εφόσον τα όρια μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου χώρου δεν ορίζονται εύκολα στις μέρες μας. Επιχειρώ κάποιες ζωγραφικές αναγνώσεις των πραγμάτων που με συγκινούν και ερευνώ τις συνιστώσες τους. Είναι αυτονόητο ότι, σε όλη αυτή τη διαδικασία, συμμετέχω και συναισθηματικά. Σίγουρα το αποτέλεσμα δεν καθορίζεται από περιστασιακά συναισθήματα, αλλά αξιοποιεί, κατά κάποιο τρόπο, τη δυναμική τους.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ. 1971-73 Ομάδα «Νέων Ελλήνων Ρεαλιστών». Νομίζω ότι ήταν μια «ασυνάρτητη» ομάδα με διαφορετικότητες στο έργο και στη στάση ζωής . Συνδεόσασταν μόνο με την ειλικρίνεια του ζωγράφου και των σκοπών του , την συγκίνηση της εικόνας που μέσω των πλαστικών λύσεων αφαιρεί κάθε περιγραφική εικονογράφηση.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΛΑΒΑΝΙΔΗΣ
Σήμερα, μετά από τριάντα πέντε χρόνια, είναι εύκολο να διατυπώνουμε κρίσεις και επικρίσεις για την ομάδα των «Νέων Ελλήνων Ρεαλιστών», με βάση την μετέπειτα πορεία των μελών της. Τότε όμως τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Ήμασταν φίλοι επί χρόνια, είχαμε περίπου την ίδια ηλικία, τα ίδια ενδιαφέροντα, μια κοινή αισθητική βάση και μια επίσης κοινή (σε γενικές γραμμές) ιδεολογική κατεύθυνση. Σπάνια συναντάμε ομάδες με τόσα κοινά στοιχεία, τουλάχιστον στην Ελλάδα. Το ότι ήμασταν διαφορετικές προσωπικότητες και καθένας μας εκφραζόταν με το ιδιαίτερο εικαστικό του ύφος, δεν ήταν καθόλου αρνητικό. Ποτέ δεν επιδιώξαμε την ομοιομορφία. Δεχόμασταν την ατομικότητα σαν δημιουργικό στοιχείο, και καλώς το κάναμε. Εξελιχθήκαμε καθένας με το δικό του τρόπο, αλλά εξακολουθούν να μας συνδέουν σχέσεις εκτίμησης και φιλίας, πράγμα που σημαίνει ότι δεν ήταν τυχαία η συνύπαρξή μας εκείνα τα χρόνια και ότι οι θεμελιακές αξίες που υπερασπιζόμασταν τότε εξακολουθούν να ισχύουν για όλους μας, όσο κι αν έχουν αλλάξει οι καταστάσεις.

================================================

ΜΕ ΤΗΝ ΛΙΝΑ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Είναι η εποχή της ''Νέας Μεγάλης Ουτοπίας'' που οδηγεί στην αναζήτηση μορφών έκφρασης. Τα αιτήματα της τέχνης αναπτύσσονται στα έγκατα των μεγάλων πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών αναταράξεων. Το σήμερα εστιάζεται στην δύναμη και στο όραμα των τεχνολογικών εξελίξεων. Σε αυτή τη νέα θεωρητική και αισθητική άποψη θα καταγραφεί ιστορικά η εποχή μας ως έργο- καρπός μιας παγκόσμιας γενιάς με ψυχισμό και όραμα την ανατροπή των απαρχαιωμένων δομών και την ανάδειξη των νέων ιδεολογικών προσανατολισμών και των νέων οπτικών εμπειριών.
Η ουτοπική επιδίωξη της αλλαγής του κόσμου λειτουργεί μέσα από καλλιτεχνικές διαδικασίες που ξεπερνούν και αυτά τα όρια της τέχνης και επεκτείνονται στις κοινωνικές και πολιτικές δομές…

ΛΙΝΑ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ Η τέχνη αποτελεί μια ξεχωριστή μορφή της κοινωνικής συνείδησης που στεριώνει και αναπτύσσει στον ψηλότερο βαθμό τις αισθητικές σχέσεις του ανθρώπου με την πραγματικότητα. Στεριώνει τις δημιουργίες της πάνω σ ένα ιδανικό, που δεν αποτελεί αιώνιο και απλησίαστο κανόνα ομορφιάς, ούτε μυστικό φανέρωμα κάποιας απριόρι τελειότητας, αντιληπτής από τη νόηση μονάχα των εκλεκτών. Βγαίνει μέσα από την ίδια τη ζωή και τις αλήθειες της, απ την παντοδύναμη φύση που είναι το βασικότερο πρότυπό της κι έπειτα ξεκαθαρίζεται απ τη γενική έννοια που χρειάζεται να εκφράσει.
Δεν γεννήθηκε σαν πνευματική πολυτέλεια, πρόβαλε, αντίθετα, σαν ανάγκη για το κέρδισμα της γνώσης, με τη γενίκευση μιας γνώσης που στηρίχτηκε πάνω στη συνείδηση κοινωνικών φαινομένων και στην ικανότητα του ανθρώπου να ερμηνεύσει και να ξεχωρίσει τα θετικά τους στοιχεία, που θα του χρειάζονταν για τις λυτρωτικές του αναζητήσεις.
Δεν μπορεί να δικαιωθεί αν δεν υπηρετεί την προσμονή της απολύτρωσης του ανθρώπου, για να ζήσει.
Αυτό το μήνυμα της απολύτρωσης μέσα στην τέχνη, που δεν μπορεί στα σοβαρά κανείς να το αμφισβητήσει, δεσμεύει απόλυτα τον ίδιο τον καλλιτέχνη, τον στρατεύει και τον βαραίνει με ξεχωριστές υποχρεώσεις απέναντι στους άλλους, χωρίς παράλληλα να του αφαιρεί και την δική του χρειαζούμενη ελευθερία. Άλλωστε η αληθινή ελευθερία δεν σμίγει ποτέ το φώναγμα το δικό της με τις απελπισμένες κραυγές του ξεμοναχιασμένου ατόμου, που πασκίζει να σπάσει τις αλυσίδες, που το δένουν με τις συμβατικότητες της ζωής και να κερδίσει την προσωπική του ανεξαρτησία, αντικριστά με όλους τους ενάντιους ανέμους.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Η τεχνολογία και οι εικαστικές τέχνες, χρησιμοποιούν ως όχημα ό,τι ενδιαφέρον είχε υπάρξει, το έργο των Τάτλιν , Πέβσνερ , Γκαμπό ,Μαλέβιτς, τον Θεωρητικό λόγο του Αλεξέι Γκαν ,σε μια προσπάθεια να ορίσουν τις αναζητήσεις της τέχνης των πρώτων δεκαετιών του προηγούμενου αιώνα. Ο διάλογος αυτός αποτελεί ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο στην παγκόσμια καλλιτεχνική πρωτοπορία, αναδεικνύοντας στο έπακρο τη δυναμική των νέων τεχνολογιών.
Στο πλαίσιο του διαλόγου της τεχνολογίας με το έργο της Ρωσικής «Μεγάλης Ουτοπίας», δημιουργούνται έργα με συγκρότηση και λογική στην πληρέστερη μορφή τους . Η σχέση αυτή προκαλεί διαφορετικά ερεθίσματα με στόχο τη δημιουργία μιας σημειολογίας μέσα από την αλλαγή των αρχικών νοημάτων…

ΛΙΝΑ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ Η ελευθερία του καλλιτέχνη είναι εκείνη ακριβώς του στρατολάτη, που έχει το δικαίωμα οποιονδήποτε δρόμο να ακολουθήσει μα που πάντα τον δένει η απόφασή του να φτάσει τελικά στον προορισμό του, προτού τον πιάσει το νυχτιάτικο σκοτάδι. Στον δρόμο του μπορεί να συναντήσει κρυμμένες πηγές και να σταθεί και να ξεδιψάσει, μπορεί να σμίξει το στοχασμό του προσωρινά με το πέταγμα των ανήσυχων πουλιών του δάσους. Μα πάντα η συνείδηση του προορισμού του δεν θα του επιτρέπει να αποξεχαστεί μ όλη εκείνη την συγκεκριμένη ομορφιά, που στις προσωπικές μονάχα προτιμήσεις του αναφέρεται - γιατί κάποιοι τον περιμένουνε και τον χρειάζονται τώρα, γιατί κι ο ίδιος τους θέλει και τους έχει ανάγκη, για να μπορέσει να ζήσει και να χαίρεται.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Το επίκεντρο σήμερα των ''πολυμεσιακών καλλιτεχνών '' είναι η τεχνολογία με στόχο η σύνδεση της με την τέχνη. Καλλιτέχνες εκπρόσωποι της παγκόσμιας πρωτοπορίας, προσπαθούν να επαναπροσδιορίσουν την εικαστική γλώσσα, τις δομές της, αλλά και τη σχέση της με τις υπόλοιπες τέχνες, με απώτερο σκοπό να δημιουργήσουν ριζοσπαστικά έργα που θα ανταποκρίνονται στις δυνατότητες της νέας τεχνολογικής εποχής .Ο φυσικός γόνος αυτής της ένωσης σήμερα είναι οι νέες τεχνολογίες ως σύνθεση των τεχνών, ως ριζική αναμόρφωση των κωδίκων αναπαράστασης και επικοινωνίας.
Η πλήρης κατάργηση της τέχνης απαλλαγμένης από κάθε είδους χθες δεν είναι η αλήθεια. Πάντα ο καλλιτέχνης αποφασίζει και ποτέ ο αστικός φιλοσοφικός λόγος που άπτεται των επιστήμων. Απλά τα αιτήματα του σήμερα δηλώνουν τον πρωτεύοντα ρόλο της τεχνολογίας έναντι του περιεχομένου ,δηλώνουν ότι η τεχνολογία είναι αυτή που προσδίδει το περιεχόμενο και όχι το αντίθετο…

ΛΙΝΑ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ Η απολύτρωση που πρέπει η τέχνη να μας προσφέρει και που γι αυτή σε τελευταία ανάλυση υπάρχει και η ίδια κι απ αυτή αποκλειστικά δικαιώνεται, δεν είναι οπωσδήποτε δυνατό να συσχετιστεί μ όλες εκείνες τις εγωιστικές τάσεις, που χαρακτηρίζουνε ορισμένους φτασμένους δημιουργούς. Αν δεν συνέβαινε κάτι τέτοιο, τότε θα είχε υποχρεωτικά απόλυτο δίκιο ο Όσκαρ Ουάιλντ, που διατείνεται, ούτε λίγο ούτε πολύ ότι ο καλλιτέχνης δεν έχει ηθικές προτιμήσεις. Μια ηθική προτίμηση θα ήταν γι αυτόν, καθώς ισχυρίζεται,<μια ασυχώρετη επιτήδευση ύφους>.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Το νέο ουτοπικό πείραμα μπορεί να γίνει πραγματικότητα, καταργώντας κάθε είδους πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές και αισθητικές συμβάσεις. Η ουτοπία όμως θα τελειώσει και θα επιχωματωθεί οριστικά όταν αφήσει τους πειραματισμούς , σιωπήσει και περάσει στο περιθώριο υπό την βία του τεχνολογικού ολοκληρωτισμού …

ΛΙΝΑ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ Η αληθινή τέχνη δουλεύει πάντα πάνω στο πρόβλημα της απολύτρωσης του ανθρώπου απ την κοινωνική και την πνευματική του υποδούλωση. Αυτό αποτελεί θεμελιακό της χρέος και απαραίτητη προϋπόθεση για την καταξίωσή της σ' όλες τις εποχές και σ' όλους τους τόπους. Και πιο πολύ ασφαλώς στην εποχή της εμφάνισης και της κυριαρχίας του καπιταλισμού, μια εποχή που ο κόσμος έγινε πιο σύνθετος και πιο δυναμικός, η κοινωνική ζωή ιδιαίτερα αντιφατική και η ψυχολογία του ατόμου περισσότερο μπερδεμένη.
Ο 19ος αιώνας χαρακτηρίζεται ακριβώς απ' αυτή τη συνθετότητα και τη δυναμικότητα των κοινωνικών πραγματικοτήτων, που οδηγεί την τέχνη μπροστά σε ένα πλήθος από στόχους και θέματα και που την υποχρεώνει στην αναζήτηση της μοναδικής διεξόδου, που έχει ανάγκη ο άνθρωπος και δεν μπορεί εντούτοις ακόμα ξεκάθαρα να την εντοπίσει. Έτσι προβάλλει μέσα από την τέχνη αυτής της εποχής μια ποικιλία απόψεων, που έχουν σαν πυρήνα τους χαμένα ονειροπολήματα, ελπιδοφόρες ανατάσεις , ειρωνικές αμφισβητήσεις ή πικρές αποκαρδιώσεις . Ο καλλιτέχνης όμως συχνά ονειρεύεται, με την έννοια ότι πίσω από τα συγκεκριμένα γεγονότα, που τον εμπνέουν, ξεδιπλώνει θέσεις που δεν αντιστοιχούν πάντοτε στις υπάρχουσες αλήθειες. Πρέπει βέβαια να ονειρεύεται αλλά τα όνειρα του να ριζοπιάνονται από το κατακάρδι της αλήθειας του συγκεκριμένου καιρού του και ν' απλώνονται κατόπιν σε προοπτικές του , που θα μπορέσουν ν' αλλάξουν αργότερα σε αντικειμενικές καταστάσεις.
Ο καλλιτέχνης οφείλει να μην ξεχνά ποτέ, ότι υπηρετεί την τέχνη κι όχι τον ξεμοναχιασμένο εαυτό του, κι ότι η τέχνη καθώς γράφει ο Μπαλζάκ δεν είναι τίποτα περισσότερο από τη συμπύκνωση της φύσης, συμπύκνωση όμως όχι μορφική αλλά πάντα αναφερόμενη στην κοινωνική και ανθρώπινη ουσία των καταστάσεων. Ο αληθινός καλλιτέχνης πρέπει να έχει πολυεδρικότητα και μεγάλη οξύτητα στην αντίληψη, αλάθευτη διαίσθηση, συγκινησιακή ευαισθησία και δημιουργική φαντασία. Ο Μπαρμπύς μιλώντας για τον καλλιτέχνη που τον χαρακτηρίζει απόλυτα η συνείδηση της μεγάλης αποστολής του, γράφει στην <κόλαση> για τον εαυτό του , ότι < θα 'θελε να ζήσει όλες τις ζωές και να έχει θέση μέσα σ' όλες τις καρδιές>.
Ο πραγματικός καλλιτέχνης οφείλει να βρίσκει και να προβάλλει σωστά, λυτρωτικά μηνύματα για τους άλλους. Κάθε φορά να δένει την τέχνη του με τις πραγματικότητες των τριγυρινών τους όντων, με τις εσώτερες αλήθειες τους και με τις προεκτάσεις τους μέσα στο μέλλον, συντροφεμένες στις δημιουργίες του από τους ήρωες της καθημερινότητας, που σήμερα αλλάζουνε για μια ακόμα φορά την πέτσα της πανάρχαιας γης , κι άλλοτε πελεκήσανε το κάτασπρο μάρμαρο, για να χτιστεί ο Παρθενώνας.

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Η Λινα Δημητροπουλου κινείται στην δημιουργική ανασυγκρότηση πληροφοριών, σε διαρκή έσω αισθητική συνομιλία με το έργο των Μαλέβιτς, Μοντριάν , Τάτλιν , Πέβσνερ , Γκαμπό, Καντίνσκι, Ζόζεφ Μπόις, Μαρκ Ρόθκο και στις υπαρξιακές αναζητήσεις του Ντοστογέφσκυ . Όλα στο έργο της χωρίς ρητορεία, με εσωτερικευμένο απόκρυφο τρόπο. Ο ποιητικός εικαστικός λόγος των μορφών της δεν είναι μέσο αφοσίωσης σε κανένα –ισμο απλά ικετεύει για μνήμη και εξιλέωση.
Η Λινα Δημητροπουλου ασχολείται με προσωπικό τρόπο για την εξερεύνηση του υπερβατικού.
Υ.γ. το άγχος δημιουργίας βιογραφικού δεν έχρισε ποτέ κανέναν καλλιτέχνη. Η Λινα Δημητροπουλου παραμένει για μια εικοσαετία στην ιερή σιωπή του εργαστηρίου της.
ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ

ΜΕ ΤΟΝ ΖΩΓΡΑΦΟ ΑΓΓΕΛΟ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟ

Χ. Θ. Πρώτη ύλη, εντός μου το Βλέμμα. Ομφάλιος λώρος οι μνήμες μου. Περισυλλέγω δια μέσο της τέχνης τα ιμάτιά μου……
Α.Α. Τι είναι αυτό που κάνει έναν νέο άνθρωπο να στραφεί προς την τέχνη; Ποια εσωτερική ανάγκη τον σπρώχνει να αναζητά κόσμους και εικόνες πέρα απ’ αυτό που ζει και βιώνει; Τι ρόλο παίζουν οι μνήμες σ’ αυτή την αναζήτηση και τι ο κόσμος που τον περιβάλλει; Ποια μπορεί να είναι η πρώτη ύλη γι’ αυτό το «ταξίδι»; Είναι μερικά ερωτήματα που θα μπορούσα να θέσω, προσπαθώντας να κατανοήσω ύστερα από χρόνια, τι ήταν αυτό που με έκανε να θέλω να εκφραστώ με την τέχνη όπου το βλέμμα είναι το κυρίαρχο εργαλείο της.

Χ. Θ. Πρώτη ύλη οι πληροφορίες – παρατηρήσεις - προσεγγίσεις μου. Ανακαλύπτω διανύοντας στάδια σπουδών…..
Α.Α. Σίγουρα ο χώρος και ο χρόνος της σπουδής καθοριστικός και σημαντικός. Με οργάνωσε, μου έδωσε εφόδια – όσα μπορούσε να μου δώσει και όσα εγώ μπορούσα να κουβαλήσω- για να μπορώ να συνεχίσω να ψάχνω και να αυτοπροσδιορίζομαι σε σχέση με τα καινούργια αιτήματα μέσα από αυτήν. Μου έδωσε τη δυνατότητα να έρθω σε επαφή και να γνωρίσω τη γενιά μου, να μοιραστώ τα ίδια όνειρα και τις ίδιες ανησυχίες, να βρω συνοδοιπόρους στο ταξίδι της δημιουργίας.

Χ. Θ. Πρώτη ύλη η καθημερινότητα , ο περιβάλλων χώρος μου.
Α.Α. Και τα δύο αποκτούν καθοριστικό λόγο στη διαμόρφωση «του προσωπικού» κόσμου μου. Η εισβολή του περιβάλλοντος και της καθημερινότητάς μου διαρκής. Μου διαμορφώνει τρόπους, στάσεις και επιλογές με έναν τρόπο υπόγειο και πολλές φορές υπονομευτικό. Από την άλλη μεριά γίνονται εργαλεία δημιουργικά και αποκτούν έναν κυρίαρχο ρόλο στο πως και το γιατί. Νιώθω, ότι άλλοτε γίνομαι συλλέκτης αντικειμένων που λειτουργούν σαν κομμάτια μιας προσωπικής συλλογής, ασχημάτιστης και απροσδιόριστης, που ζητούν το χώρο τους και την ανάγκη μιας σιωπηλής συνομιλίας.

Χ. Θ. Πρώτη ύλη, αισθάνομαι την ανάσα του ανήσυχου δέκτη
Α.Α. Η ματιά του ανήσυχου θεατή – δέκτη αποτελεί τη δική μου πρώτη ύλη στο να κατανοήσω, να ερμηνεύσω εικόνες που δημιουργούν αμφιβολίες και ερωτηματικά. Συμβάλλει στο να ξεκαθαρίσω μέσα μου αντικρουόμενες καταστάσεις, να ακούσω προσωπικές «ιστορίες», να καταλάβω ότι η εικόνα που δημιούργησα μπορεί να ζει, να αναπνέει πέρα από τα στενά προσωπικά μου όρια, αναγνωρίζοντας ότι κι αυτός έχει τις δικές του ανάγκες. Ο θεατής μπορεί να παίξει, όχι μόνο το ρόλο του κόλακα, αλλά και αυτόν που επιτρέπει στο δημιουργό να δει μέσα από τα μάτια του και την ψυχή του απόκρυφες πτυχές του ίδιου του του εαυτού.

Χ. Θ. Πρώτη ύλη, ότι δεν έκανα
Α.Α. Αυτά που δεν έκανα είναι ίσως, αυτά που οι εμμονές μου δεν με άφησαν να κάνω. Αυτά που θαύμασα και θαυμάζω στους άλλους καλλιτέχνες. Δεν έκανα αυτά που η συνείδησή μου δεν μου το επέτρεψε. Αυτά που δεν έκανα είναι αυτά που θα κάνω στο μέλλον.

ΜΕ ΤΟΝ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Η έκθεση «ΣΧΕΔΙΟ ΣΩΤΗΡΙΑ» έχει οριστεί να πραγματοποιηθεί από τον Ιούνιο έως και τον Οκτώβριο, σε επιμέλεια πρόταση σας.
Το πλάνο δουλεύουν φοιτητές και καθηγητές της Α.Σ.Κ.Τ Αθηνών.
Tο ερώτημα που εξαρχής τίθεται είναι γιατί μια μεγάλη έκθεση στους χώρους του νοσοκομείου Σωτηρία;

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Το νοσοκομείο αυτό αποτελεί ένα φορτισμένο ιστορικά χώρο στον οποίο ξετυλίχθηκαν πολλές ιστορίες. Αποτέλεσε ένα χώρο εγκλεισμού ακούσιου ή εκούσιου για μια πολυπληθή ομάδα ατόμων, δηλαδή των ανθρώπων που έπασχαν από τη φυματίωση. Υπήρξε για αρκετές δεκαετίες ένας ετερότοπος, δηλαδή ένας χώρος στον οποίο η κοινωνία απομόνωνε κάποια ειδική κατηγορία ατόμων που βρισκόταν –κατ’ αυτή- σε μια “κατάσταση κρίσης”. Από την άλλη πλευρά στους χώρους της Σωτηρίας η ιστορική αφήγηση είναι ιδιαίτερα σημαντική. Γνωρίζουμε ότι υπήρξε χώρος φυλάκισης αγωνιστών στη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, αποδράσεων κρατουμένων αλλά και εκτέλεσης τους στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Αυτά τα δυο επίπεδα ανάγνωσης συνθέτουν και το θεωρητικό σκεπτικό της έκθεσης. Επίσης ο ίδιος χώρος του νοσοκομείου είναι πολύ έντονος. Αναφερόμαστε σε μια παρουσίαση για την οποία η αντίληψη του χώρου δεν είναι –δεν θα μπορεί να είναι- ουδέτερη. ο ίδιος ο χώρος σαν την υλική προϋπόθεση του σχεδίου δίνει λύσεις και ιδέες. Αποτελεί έναν ενεργό παράγοντα για τη σύλληψη και την υλοποίηση των έργων. Στους χώρους της Σωτηρίας υπάρχει μια σιωπή που δημιουργεί τους όρους μιας πηγαίας ομιλίας ακόμα και στους ανυποψίαστους που για κάποιους λόγους περνάνε από εκεί. Αυτοί οι τρεις παράγοντες δημιούργησαν και τους όρους επιλογής.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Το αρχειακό υλικό του Σχεδίου Σωτηρία ,το "αναιμικό αρχείο".

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Στον ευρωπαϊκό χώρο –μετά τον πόλεμο- παρατηρείται μια θεσμοποίηση της μνήμης που καλύπτει όλον τον πολιτιστικό ιστό της κάθε κοινωνίας. Αναπαλαίωση των καταστραμμένων κτηρίων και μνημείων στη διάρκεια του πολέμου, γιορτές αναθύμησης και προσπάθεια διάσωσης των αρχείων αλλά κυρίως η δημιουργία μιας καλλιτεχνικής και εικαστικής παραγωγής πάνω στη μνήμη. Θεωρώ ότι το ευρωπαϊκό αίτημα της μνήμης –απέναντι στον πόλεμο, στο ολοκαύτωμα, στις μειονότητες και στις εθνικές ιδιαιτερότητες, ενεργοποίησε ένα μεγάλο κομμάτι της σύγχρονης τέχνης. Η σύγχρονη τέχνη –για λόγους που δεν είναι της ώρας να αναλύσουμε ριζοσπαστικοποίησε σε μεγάλο βαθμό την ιστορική συνείδηση, τον τρόπο που βλέπουμε το έργο αλλά και τον ίδιο τον εκθεσιακό χώρο. Αντίθετα, στη χώρα μας η αμνησία μετατράπηκε στο κυρίαρχο μοντέλο αυτής της κοινωνίας. Προφανώς υπήρχαν πολλοί λόγοι για να γίνει κάτι τέτοιο. Το βέβαιο πάντως είναι ότι εδώ οι συνδέσεις της μνήμης δεν πραγματοποιήθηκαν. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και με το αρχείο της Σωτηρίας. Ένα μικρό κομμάτι του πολύτιμου αυτού αρχείου διεσώθη κυρίως χάρη στις φροντίδες των εργαζομένων. Το παράδοξο λοιπόν είναι το εξής: το αρχείο της Σωτηρίας –ενός δημόσιου νοσοκομείου με τη γνωστή ιστορία- δεν διασώθη, γιατί κανένας θεσμικός παράγοντας δεν θεώρησε σημαντικό να διασωθεί, αντίθετα αρχεία που αφορούν τους εκτελεσμένους της περιόδου 1947-52 τα οποία θα ήταν τα πρώτα που έπρεπε να περιέλθουν στη λήθη διασώθηκαν. Ισχύει, λοιπόν το παράδοξο να διατηρούνται αρχεία που εξαρχής βρίσκονταν σε κίνδυνο. Το αρχείο πάνω στη Σωτηρία είναι όντως αναιμικό ενώ ο καλλιτέχνης καλείται να το ανασυγκροτήσει. Αυτό αποτελεί και μια από τις προκλήσεις του σχεδίου.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ "Η τέχνη αρχείου στη νεωτερικότητα"

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Σήμερα, η μουσειοποίηση των πάντων αποτελεί ένα στοιχείο της σύγχρονης κουλτούρας. Από την ιστορική ανασυγκρότηση των ιστορικών κέντρων μέχρι τη μανιακή αυτομουσειοποίηση μέσα από το video. Πάντως, η τάση για την κατασκευή ενός συνολικού αρχείου που θα περικλείει την ιστορικότητα σε κάθε ιδιαίτερη εκδοχή της μας κληροδοτείται από τον 19ο αιώνα. Τι διαφοροποιεί, όμως, τους προηγούμενους αιώνες από τον 19ο αι αιώνα; Το γεγονός ότι κάθε ιστορικότητα μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο αρχείου. Αυτό διακρίνει τον 19ο από τον 18ο αιώνα για παράδειγμα. Στην εποχή του Χέγκελ η αντίληψη του αρχείου περιοριζόταν αποκλειστικά στο υλικό που προήγαγε το Weltgeist της εποχής και με αυτήν την έννοια ήταν αρκετά περιορισμένο. Ο 19ος αιώνας διακρίνεται για την πίστη του ότι η παρούσα στιγμή, το παρόν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο μέτρησης και εγγραφής. Όχι πλέον η εξέλιξη συγκεκριμένων όψεων του πνεύματος αλλά ο χρόνος στη ροή και στην εξέλιξη του, και καλύτερα το συμπτωματικό αυτού του χρόνου, της παρούσας στιγμής πρέπει να καταστεί ορθολογικό αντικείμενο αρχειοθέτησης.
Δεν είναι εύκολο να χαρτογραφήσουμε το πεδίο του αρχείου στη σύγχρονη εικαστική δημιουργία. Καταλαμβάνει ένα τεράστιο εύρος. Μια σχηματική διάκριση για τη χρήση των αρχείων στην εικαστική δημιουργία θα ήταν η εξής: Αρχικά έχουμε εικαστικά αρχεία ως μια κριτική πάνω στην αντίληψη του συσσωρεμένου χρόνου, δηλαδή μια κριτική της αντίληψης ότι όλος ο ιστορικός χρόνος θα μπορούσε συσωρευτικά να αποτελέσει προϊόν εγγραφής. Ότι όλα είναι μετρήσιμα. Μια τέτοια κριτική θα αναζητηθεί κυρίως στην ντανταιστική παράδοση και στον Μαρσέλ Ντυσάν. Εδώ η χρήση του αρχείου αποτέλεσε ένα παιχνίδι.
Κατά δεύτερο λόγο, η χρήση των αρχείων στη νεωτερικότητα μετατρέπεται στο αποτέλεσμα μιας ιστορικής και πολιτικής δέσμευσης. Σε αυτήν την περίπτωση –και κατ’ εμέ η πιο σημαντική- η τέχνη αρχείου εκτείνεται από την αναθύμηση του ολοκαυτώματος μέχρι τις προσχωμένες μνήμες στις πρώην ανατολικές κοινωνίες καθώς και τον ρόλο της μνήμης ως εργαλείου συμφιλίωσης στις κοινωνίες που προέρχονταν από δικτατορίες ιδιαίτερα στη Λατινική Αμερική. Αυτή η παράδοση του αρχείου μας ενδιαφέρει όσον αφορά το σχέδιο Σωτηρία. Μη λησμονούμε, Χρήστο, ότι η τέχνη αυτή πάνω στο αρχείο ξαναθυμίζει το ηττημένο, το απωθημένο αλλά και το σημαντικότερο, το εφικτό.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Αρχειοθετείτε η ερμηνεύετε; αρχειακά ντοκουμέντα η δράση;

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Κάθε προσπάθεια αναδιάταξης του αισθητού κόσμου αποτελεί δράση. Και για να γίνει αυτό κατανοητό να αναρωτηθούμε πώς αντιλαμβανόμαστε την τέχνη αρχείου; Πρώτα απ’ όλα όταν μέσα στο έργο μπαίνει το αδιαμεσολάβητο υλικό της εμπειρίας τότε τινάζεται στον αέρα η ψευδαίσθηση μιας καθαρής αισθητικής στάσης. Έχουμε λοιπόν δράση. Στον Μονόδρομο ο Μπένγιαμιν θα αναφερθεί στα τσιτάτα στη δουλειά του «σαν τους ληστές που ξεπετιούνται οπλισμένοι στο δρόμο και απαλλάσσουν τον ράθυμο περιπατητή από τις πεποιθήσεις του». Θα μπορούσε να γίνει κάτι αντίστοιχο στην περίπτωσή μας; Πιστεύω πως ναι. Ο καλλιτέχνης προσπαθεί να διηγηθεί εκ νέου μια ιστορία, ή την ίδια την ιστορία. Παίρνει θέση και αυτό συνιστά δράση. Εξάλλου, το να φτιάχνουμε καινούργιες προοπτικές πάνω σε ένα γεγονός αποτελεί κατ’ εμέ το ίδιο το νόημα της νεωτερικότητας. Από την άλλη πλευρά μέσα από αυτό το σχέδιο ορίζουμε τις δικές μας κόκκινες γραμμές ως άμυνα απέναντι σε αυτό που επιτάσσεται ως εκθεσιακά ορθό. Δηλαδή απέναντι σε μια τέχνη που επιθυμεί να αρθρώσει κάποιο λόγο αλλά γλιστρά στα περιγραφικά συμφραζόμενα που τη στηρίζουν και παράλληλα την υπονομεύουν. Κυρίως, όμως, το ίδιο το θέμα ως αναζήτηση ενός ιστορικού τραύματος ορθώνει τα δικά του τείχη.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Συνομιλείτε με τις μνήμες η με τις αφηγήσεις;

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Πρώτα είναι η μνήμη. Όταν τη δεκαετία του εβδομήντα περνούσαμε με το λεωφορείο έξω από τη Σωτηρία για να πάμε στη Ραφήνα να πάρουμε το καράβι η γιαγιά μου μας ζητούσε να κρατάμε την αναπνοή μας. Όταν περνάς από τη Σωτηρία ούτε καν αναπνέεις. Μετά είναι οι ιστορίες συγγενών ή γειτόνων που εργάζονταν στα τσιμεντάδικα ή στα λιπάσματα. Μια μνήμη δηλαδή που εργάζεται ανάμεσα στη μορφή κάποιου που είναι απών και στη ζωή που είναι παραμορφωμένη από το θάνατο. Ο Φρόιντ σημείωνε ότι αυτός που έχει υποστεί ένα τραύμα είναι αναγκασμένος να ζει με αναμνήσεις, χωρίς βέβαια να τον λυτρώνουν από αυτό. Η εμφάνιση της μνήμης εμφανίζεται μαζί με ένα έμμονο μπλοκάρισμα στο σημείο να οδηγείται στην αμνησία. Γι’ αυτό σε μια τέτοια μνήμη υπάρχει από τη μια πλευρά «το επείγον» αίτημα να ξαναθυμηθείς και ταυτόχρονα μια καθυστέρηση στην εκ νέου κατασκευή της. Η αφήγηση έρχεται εκ των υστέρων να ανασυγκροτήσει ορθολογικά το γεγονός. Αρκεί όμως;

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Με βάση την κλασική διάκριση ανάμεσα στο κοιτάω ή βλέπω. Διαισθάνεστε η βλέπετε;

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Στη θεωρητική δουλειά που κάνω προσπαθώ να διηγηθώ παράλληλες απωθημένες ιστορίες. Με αυτόν τον τρόπο παρατηρώ, άλλωστε, την ίδια την τέχνη. Θεωρώ ότι το νόημα του παρελθόντος είναι πάντοτε σε εκκρεμότητα. Όταν για παράδειγμα συζητάμε το νόημα της έντασης αναφερόμαστε στα προσχωμένα στοιχεία του έργου που μολονότι δεν θα πρέπει να παρουσιαστούν τελικά βρίσκουν τρόπο να εισέλθουν στο έργο. Το ερώτημα είναι ένα: Μπορούμε να ξαναβρούμε τις σημασίες που έχουν προσχωθεί από την παράδοση; Να το αίτημα του Σχεδίου Σωτηρία. Γιατί όπως και να το κάνουμε η ιστορία της Σωτηρίας είναι μια απωθημένη ιστορία. Προτρέπω τους καλλιτέχνες και ιδιαίτερα τα νέα άτομα που συμμετέχουν, να ανασυγκροτήσουν αυτό το γεγονός.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ Σύμφωνα με τον Derrida «η γραφή κατά την γνώμη του Πλάτωνα δεν αξίζει περισσότερα σαν ιαμα απ ότι αξίζει σαν δηλητήριο». ο Jacques Derrida ( 1930-2004 ) επιχειρεί μια κριτική αποδόμηση του πλατωνισμού στο αυτόνομο δοκίμιο "Πλάτωνος Φαρμακεία", από τον τόμο "La dissemination"(1972), Το "φάρμακον", πλατωνική λέξη, που σημαίνει ταυτοχρόνως δύο διαφορετικά και αντίθετα πράγματα (δηλητήριο και ίαμα) .Εσείς με αυτή την έκθεση τι θέση παίρνετε ?

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ο Πλάτωνας χρησιμοποιεί την έννοια του φάρμακον για να υποδηλώσει τον χαρακτήρα της γραφής. Τα γραπτά κείμενα που κουβαλούσε ο Φαίδρος τα παρομοίαζε ως φάρμακον δηλαδή ταυτόχρονα ίαμα και δηλητήριο. Η γραφή για τον Πλάτωνα αφού έχει την ιδιότητα να σαγηνεύει και να μαγεύει κάνει ταυτόχρονα και καλό και κακό. Στην πλατωνική φιλοσοφία αυτή η αμφισημία είναι υπαρκτή και για το νόημα της τέχνης. Εάν ασχολείται με τα καλά ομοιώματα, την αναπαράσταση του πραγματικού είναι καλή εάν όχι τότε θεραπεύει τα είδωλα. Άρα με λίγα λόγια αυτή η αμφισημία εισέρχεται και στο σώμα της τέχνης. Προτείνω να αντιλαμβανόμαστε την τέχνη μόνο σε συνάρτηση με το άλλο της από το οποίο είναι προσημειωμένη. Σε διαφορετική περίπτωση θα οδηγούμασταν σε μια κατάσταση της ευαρέσκειας. με αυτήν την έννοια η αμφισημία του φάρμακον είναι ορατή και στην περίπτωσή μας.

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

1985, Απόφοιτος του Παντείου Πανεπιστημίου,τμήμα πολιτικών επιστημών
1986-1988, D.E.A, στο Πανεπιστήμιο του Poitiers, πάνω στην ιστορία της φιλοσοφίας
1988-1990, ερευνητής στα Archives Husserl στο Παρίσι καθώς και στη Λουβαίν-Βέλγιο/ maitre de conference..
1990-1995,διδακτορικές σπουδές στη Ναντέρ (Paris X)

1.Σεμινάρια-Συνέδρια πάνω στην τέχνη

1996-98, Διδάσκων στα σεμινάρια Φιλοσοφίας και αισθητικής στο Κέντρο Ερμηνευτικών Μελετών που στεγαζόταν στο κτήριο της ΕΠΑΣΚΤ

Ενδεικτικά αναφέρω. Θεωρίες της κειμενικότητας και τέχνη. Ένα χρήσιμο εργαλείο;
Αποδόμηση και αισθητική.

2004-μέχρι σήμερα. Συμμετείχε στην ίδρυση του κέντρου θεωρίας ART-ACT στο οποίο έδωσε πλήθος διαλέξεων για θέματα αισθητικής καθώς και παρουσιάσεις καλλιτεχνών.
2004-μέχρι σήμερα, επιμέλεια εκθέσεων σε γκαλερί και μουσεία.

2.Τεχνοκριτική

2006-μέχρι σήμερα Ασκεί την τεχνοκριτική στην εφημερίδα Η ΑΥΓΗ.

3.Εκδόσεις-Βιβλία.

2004, Ανάμεσα στην παράδοση και το μοντέρνο ή η αγωνία της επίδρασης στο έργο Ελλήνων σύγχρονων τοπιογράφων, εκδόσεις Διώνη, 2004

2008, Ο Σαράντης Καραβούζης και η μεταφυσική. Εκδόσεις τέχνης Οίστρος.

2008, Ο Χρόνης Μπότσογλου και ο κόσμος της εμπειρίας..

Κείμενα του έχουν δημοσιευθεί στα περιοδικά Arti, Αντί, Ιχνευτής κ.α.

ΜΕ ΤΟΝ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟ ΔΑΡΑΔΗΜΟ

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Πέραμα. Ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη. Έκθεση εικαστικών και φωτογραφίας: άνθρωποι, χρώμα και σίδερο 4.
Είναι μια μεγάλη έκθεση αφού συμμετέχουν 187 καλλιτέχνες με πάνω από 400 έργα.
Και η έκθεση αυτή επαναλαμβάνεται για πέμπτη χρονιά. Δηλαδή αντέχει στο χρόνο. Τι ακριβώς συμβαίνει εκεί στο Πέραμα;

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΔΑΡΑΔΗΜΟΣ Καλά το είπες. Συμβαίνει, δεν παρουσιάζεται. Πέντε χρόνια δεν είναι λίγα για να μετρήσεις την αντοχή της κι ούτε πολλά γι αυτό που κόμπο τον κόμπο υφαίνεται και εξελίσσεται σε μια δράση δοκιμασίας πολιτισμού. Αργά, βασανιστικά, συχνά αδιόρατα οι ανθρώπινες σχέσεις αναδύονται ξαναγεννημένες συντρίβοντας στερεότυπα, εγκαταστημένες ιδεοληψίες για παγιωμένους ρόλους. Από δω ο εργάτης από κει ο καλλιτέχνης…μια διχοστασία αποξένωσης που πληγώνει.
Κάθε χρόνο, αλλά τίποτα δεν επαναλαμβάνεται στερεότυπα, μηχανιστικά. Κάθε χρόνο αντιμετωπίζουμε και νέες καταστάσεις. Το τοπίο μεταβάλλεται. Πλοία έρχονται και φεύγουν. Γερανοί μετακινούνται. Οι χώροι αλλάζουν, ακόμα και στον ίδιο χώρο οι συνθήκες είναι διαφορετικές. Αλλάζουν πρόσωπο από την υπερφόρτωση εργασίας που συμπιέζει, από την ανεργία, από τους θανάτους….κάθε χρόνο είμαστε ίδιοι και διαφορετικοί. Νέα προβλήματα και νέες λύσεις.
Δεν πρόκειται για μια απλή έκθεση. Πρόκειται για κίνηση ανθρώπων. Για συνύπαρξη και συλλειτουργία ανθρώπων.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Υπάρχει μια ποικιλία έργων με διαφορετικές αισθητικές προσεγγίσεις. Διαβάζουμε στον κατάλογο για έργα ζωγραφικής, φωτογραφίας, χαρακτικής, γλυπτικής, εγκαταστάσεις, βίντεο….συμμετέχουν με έργα τους και εργάτες…

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΔΑΡΑΔΗΜΟΣ Υπάρχουν όλα αυτά και μάλιστα χρόνο το χρόνο ωριμότερα. Το θέμα είναι και το πώς υπάρχουν. Πως συνυπάρχουν σε έναν και με έναν μη τυπικό εκθεσιακό χώρο. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι όλα τα έργα αποτελούν και αναπτύσσονται σαν μια μεγάλη «εγκατάσταση», μια «διαμόρφωση» λειτουργική μέσα σε ένα από τα ναυπηγεία της «Ζώνης».
Υπάρχουν παρεμβάσεις με ταμπλό για να δεχθούν έργα επιτοίχια, αξιοποιήσεις χώρων και μηχανημάτων για διαμορφώσεις με τρισδιάστατα έργα, αναπτύξεις «εγκαταστάσεων», αξιοποίηση των κατασκευών, των εργαλείων των υλικών, κάπου φυτεμένες αναδύονται παρουσιάσεις βίντεο. Έργα που φτιάχτηκαν με έγνοια τους ανθρώπους της δουλειάς, έργα βγαλμένα από τις όψεις της καθημερινότητας, άλλα με αφορμή τις ιδιαιτερότητες του χώρου και των αντικειμένων του και άλλα που έγιναν επί τόπου ή που πήραν εκεί την τελική τους μορφή….απλά, συμβολικά, υπάρχουν σαν να αφήνουν το αποτύπωμα του ανθρώπου στην ιστορία. Τι να περιγράψω, το καλλίτερο είναι να το ζήσει κανείς εκεί.
Από την άλλη δεν είναι μόνο τα έργα. Είναι και το σφυρί αφημένο στον πάγκο, τα ηλεκτρόδια και τα εξάμετρα φύλλα αλουμινίου στο έδαφος, τα ρομπότ με το πλάσμα και τα άλλα μηχανήματα, το σκάφος που μέρα τη μέρα το βλέπεις να σχηματίζεται μέσα στις λάμψεις του αλουμινίου και το εκτυφλωτικό πράσινο γαλάζιο φως της κοπής ή της συγκόλλησης που γεμίζει το χώρο με σκιές και δηλητήρια, οι άνθρωποι που δουλεύουν σαν τελετουργοί με τις κάσκες και τις δερμάτινες ποδιές, τα μεταφορικά των μετάλλων, των εργαλείων, των κιβωτίων…… Μια διαρκής κίνηση ανθρώπων, χαιρετισμοί, φωνές συντονισμού, συνομιλίες.
Όλα ζωντανά, που υπάρχουν και κινούνται πραγματικά κι όχι καθοδηγημένα για τις ανάγκες μιας καλλιτεχνικής παρουσίασης, είναι ζωή και όχι έκθεμα ζωής, κι ούτε έκθεμα στενά καλλιτεχνικό. Κι αναρωτιέσαι: Είναι το μεγάλο καθημερινό «γεγονός» των εργατών με περιβάλλον τα έργα της τέχνης ή τα έργα με περιβάλλον την πραγματική ζωή; Πώς να τα ξεχωρίσεις; Πώς να εγκλωβίσεις σε ορισμούς αυτό που αναπτύσσεται φυσιολογικά και συνεχώς μεταβάλλεται; Πόσο με την κατάσταση αυτή δημιουργείται αισθητική αξία συνόλου που προσθέτει δυναμικά στην αξία κάθε έργου ξεχωριστά; Οι αλληλεπιδράσεις προκαλούν αδιόρατες συλλογικότητες και κοινό πνεύμα.
Ύστερα υπάρχει κι η ιστορία της περιοχής και των ανθρώπων που βαραίνει πάνω σε όλα και τα εξακοντίζει σε εξεγέρσεις, σε βαθιές διεργασίες συνείδησης, τέλος σε καλλιτεχνικά έργα. Εγκαταστάσεις τεράστιες που αργοσβήνουν, γερανοί παραδομένοι σε ύπνο φθοράς, ανθρώπινος μόχθος αναξιοποίητος, γνώση και δύναμη που σέρνεται άνεργη, μεράκι που σκουριάζει, μεράκι με ξαφνικές εκλάμψεις όταν υπάρχει δουλειά και δημιουργικότητα που φτάνει στα όριά της. Κι αναπάντεχα σειρήνες που ουρλιάζουν θάνατο: χαμός, ξεσηκωμός, θρήνος, κραυγή, απεργία.
Πώς να διαχωρίσεις την ιστορία από τα στοιχεία που την καθορίζουν, από τους ανθρώπους που την δημιουργούν;
Ναι είναι σαν διαδικασία ενσταλάξεων που διαπερνάει στοχασμούς και συναισθήματα και οδηγεί τον καθένα σε προσωπικές εκφράσεις και αντιμετωπίσεις. Μορφές ποικίλες αναδύονται, θαρρείς απεριόριστες. Κι ας κινούνται όλα στο ίδιο θεματικό στρώμα που είναι η ζωή στη «Ζώνη». Η δημιουργικότητα δεν διαχωρίζει τους ανθρώπους σε καλλιτέχνες και εργάτες.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Αυτό το ελπιδοφόρο που μου περιγράφεις οργανώνεται από κίνηση εικαστικών καλλιτεχνών και τα σωματεία των εργαζομένων της Ν/Ζώνης. Μεταλλεργάτες, αμμοβολιστές-καθαριστές, ναυπηγοξυλουργοί, ηλεκτρολόγοι πλοίων… Όπως και να το κάνουμε μια ασυνήθιστη συνύπαρξη και συνεργασία.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΔΑΡΑΔΗΜΟΣ Φαίνεται ασυνήθιστο αλλά είναι το φυσιολογικό που έχουμε λησμονήσει. Η πραγματική ζωή είναι που τροφοδοτεί την τέχνη και την αναγκάζει ν’ ανοίγει νέους δρόμους και με την σειρά της ανατροφοδοτεί τη ζωή με υψηλότερες ποιότητες και απαιτήσεις. Τελικά η επιλογή αυτού του ασυνήθιστου δικαιώνεται. Και επειδή χωρίς τη συμμετοχή των εργατών ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί και επειδή η ανταπόκριση του κόσμου ήταν μεγάλη και συγκινητική.
Χιλιάδες περπάτησαν στους χώρους της δουλειάς με τα έργα, συνομίλησαν, αντάλλαξαν σκέψεις και συναισθήματα, παρακολούθησαν θέατρο, τραγούδησαν και χόρεψαν στις συναυλίες, συμμετείχαν στις συζητήσεις για την σημερινή οικογένεια, για τους μετανάστες, για τον κοινωνικό ρόλο της τέχνης. Τα κυριακάτικα πρωινά παιδιά κατάθεσαν τις δικές τους δημιουργίες σ’ αυτόν τον ζωντανό χώρο: σχέδια, ζωγραφιές, χαρακτικά, κούκλες, μάσκες. Μικρές συντροφιές, ζευγάρια, σωματεία, σχολεία από το Πέραμα και τον Πειραιά, κατέκλυζαν κάθε τόσο το χώρο κάνοντας το ασυνήθιστο αυτονόητο.
Είναι οι στιγμές που αισθάνεσαι ότι αυτό που κάνεις αποκτά μια βαθύτερη αξία για τους ανθρώπους. Και όταν βλέπεις αυτή την αξία να σαρκώνεται σε ζωή παίρνεις την απόλυτη ανταμοιβή σου. Είναι τότε που οι τιμολογήσεις στα χρηματιστήρια της τέχνης μοιάζουν φαντάσματα καπνού που σκορπίζουν στο παραμικρό φύσημα του ανέμου. Μαζί τους και τα προσχήματα μιας κατασκευασμένης καταξίωσης.
Καταλαβαίνεις;.. γι αυτό λέω πως είναι πέρασμα σε μια διαδικασία πολιτισμού: των εργατών, των κατοίκων, των καλλιτεχνών.
Σε τελευταία ανάλυση ξετυλίγεται μια δημιουργική διαδικασία, που σε κάνει ν’ αντιμετωπίζεις το σήμερα και το αύριο όχι μόνο με το θέλω και το ελπίζω αλλά και με το μπορώ. Το μπορούμε.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Να πούμε καλή αντάμωση στην 5η συνάντηση του χρόνου;

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΔΑΡΑΔΗΜΟΣ Μάλλον θα βρεθούμε νωρίτερα. Τυπικά αυτή η δοκιμασία πολιτισμού «έκλεισε τις πύλες της» στις 2 του Μάη. Συνομιλούμε όμως σε ενεστώτα χρόνο γιατί σε ενεστώτα χρόνο συνεχίζουμε. Και τα βαθύτερα, τα ωραιότερα δεν τα είπαμε ακόμα.

ΜΕ ΤΗΝ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟ ΒΑΛΛΥ ΝΟΜΙΔΟΥ

Η έννοια του τραύματος

Χρήστος Ν. Θεοφιλης Μικρός Διάλογος με τη Βάλλυ Νομίδου

Χρήστος Ν. Θεοφιλης Εισβάλλουμε στην ποιητική θλίψη των «αγαλμάτων», στην αναπόδραστη κίνηση τους.

Βάλλυ Νομίδου Η ακινησία, η αδράνεια, ο εγκλωβισμός μέσα σε δύσβατες περιοχές ενός τραυματισμένου κόσμου στην απέραντη χώρα της ψυχής, της ευαισθησίας, της αθωότητας, του πρωτόγνωρου, όλα μπορούν να συμβούν. Τι πόνος! Πόση βία, πόσο πόλεμο μπορεί να φέρει ο φόβος του διαφορετικού! Η αγωνία μπροστά στο νέο, μπροστά στο αλλιώτικο. Η άρνηση στον κόσμο της συμβίωσης με τους διαφορετικούς, τους άλλους, τους ξένους . Τι είναι ο άλλος; Τι είναι ο ξένος; Πως είναι ο κόσμος όταν τον συναντάς χωρίς αγάπη; Τι χρώμα έχει η θερμοκρασία της φροντίδας; Η αφή, η πρώτη σχέση επαφής με τον έξω κόσμο, το ακούμπιγμα, το πλάσιμο, το αγκάλιασμα, το κτίσιμο. Πώς γίνονται όταν υπάρχει ερημιά;

Χρήστος Ν. Θεοφιλης Tα «αγάλματα» εκπορεύονται προκαλώντας μας ανησυχία ως τραύμα-μνήμη, ως ορατή πληγή.

Βάλλυ Νομίδου Η ορατή πληγή είναι αποτρόπαια. Είναι άσχημη. Είναι ό,τι δεν μπορούμε να κοιτάξουμε. Την κρύβουμε. Ζει μαζί μας όμως. Πρέπει να την ελευθερώσουμε από το φόβο που μας εμποδίζει να την φροντίσουμε…την κοιτάμε…Οι φιγούρες αυτές, τόποι συμβίωσης της νηφαλιότητας και της φρίκης, παντρεύουν σ’ έναν ρεαλιστικό γάμο τα δύσκολα αυτά και αντέχουν τις αβάσταχτες κραυγές πόνου και τις ήρεμες περιοχές αγκαλιάς και γαλήνιας σκέψης και αποδοχής. Τρομάζουν ή προτείνουν; Ή και τα δυο;

Χρήστος Ν. Θεοφιλης Τα «αγάλματα» αποκαλύπτουν την διαίσθηση του επερχόμενου στη διαδρομή του ευτελούς.

Βάλλυ Νομίδου Το Μεγαλειώδες Τέλος, μας υποβάλλει στην υποχρεωτική συναίσθηση του προσωρινού. « Μετεωρίζομαι». Τι πειθαρχία χρειάζεται για να αντέξει κανείς ένα τόσο άχαρο αίσθημα. Ταλάντευση ανάμεσα στην ανάγκη για αιώνια σταθερότητα και στο σκίρτημα της μιας μοναδικής στιγμής φευγαλέας έως και σαν μιας ματιάς. Το απόλυτο χάθηκε. Ευπάθεια, προσωρινότης ματαιότης, χαμόγελο αποδοχής. Η γαλήνη του τώρα, του είμαι, του υπάρχω. Το φως, η ζέστη της ζωής, τα πιο πολύτιμα πράγματα δεν μας ανήκουν. Μπορούμε να τα γευτούμε και να χαμογελάσουμε ή να κλάψουμε. Είναι περίπου το ίδιο. Μια περιδιάβαση στον κόσμο, μια περιδιάβαση στο σώμα. Ένα έργο. Η απόδειξη του ότι υπήρξαμε. Υπήρξαμε σαν Άνθρωποι.

Χρήστος Ν. Θεοφιλης Τα «αγάλματα» έχουν χάσει προ πολλού τη θεατρικότητα τους, απλά καταρρέουν στο γίγνεσθαι.

Βάλλυ Νομίδου Τι είναι τα αγάλματα; Είναι τόποι συμπυκνωμένης ενέργειας. Είναι ένα θεατρικό χωρίς χρόνο. Είναι μια παύση ανάμεσα σε όλους τους χρόνους που βιώσαμε, μια ανακατανομή της ενέργειας. Ένας επαναπροσδιορισμός της ιεράρχησης που κάποτε διαθέσαμε. Είναι ένα βαθύτερο κοίταγμα. Είναι μια πράξη δικαίου απέναντι στον εαυτό μας και τους άλλους. Η ειλικρίνεια σμιλεύει το θάρρος και αυτό με τη σειρά του την αντοχή. Δίκαιο είναι η αποκάλυψη του αληθινού. Η αλήθεια της υπόστασής μας είναι δυσβάσταχτη. Είναι πόνος, κατάρρευση, συμπόνια, διαφοροποίηση, αποδοχή.

Χρήστος Ν. Θεοφιλης Τα «αγάλματα» ταλαντεύονται μετέωρα στην έσω – έξω σιωπή τους, σε μια γαλήνια απραξία – προσμονή, δεν απαγκιστρώνονται, παραμένουν ως ενιαίο οπτικό φαινόμενο που πάνω του δρουν μανίες.

Βάλλυ Νομίδου Η σιωπή τους, η σιωπή μας, σεβασμός στις εσωτερικές διαδικασίες προετοιμασίας και μύησης για την εισαγωγή στον κόσμο των ανθρώπων ο μέσα κόσμος εμφανίζεται τολμηρά πάνω στον έξω, επεμβαίνει και αναμειγνύεται στη έξω μορφή, την κρατάει αγκιστρωμένη στις επιταγές του εσωτερικού ρυθμού, της εσωτερικής θύελλας, της εσωτερικής αδράνειας, και ξανά. Η ταλάντευση ανάμεσα στο έξω και στο μέσα. Ένα ατέρμονο πέρα δώθε ανάμεσα στο είναι και στο φαίνεσθαι. Προσμονή. Απραξία. Δράση δημιουργική. Γλυπτική Γαλήνη. Ένα ενιαίο φαινόμενο δράσης και αδράνειας, ποίησης και τρόμου. Τέχνη – ζωή, ζωή – τέχνη.

Χρήστος Ν. Θεοφιλης Όλα σε μια απλή συνομιλία στο παράδοξό μας. Εμείς τα αγάλματα θηρευτές στην ίδια μας τη φύση.

Βάλλυ Νομίδου Τι κυνηγάμε; Τι ψάχνω απεγνωσμένα να μου πω; Να σας πω; Κοιτάω σημαίνει αγκαλιάζω. Την περιπέτεια του πόνου, της ζωής που τραυματίστηκε, μάτωσε, πάλεψε και παλεύει με το θάνατο, με την ασχήμια, με ό,τι δεν την αφήνει να ανοίξει τα φτερά της. Το μάτι προστατεύει το δίκαιο της ζωής. Το δικαίωμα της πραγματικής ζωής. Η εσωτερικής μας ανάγκη καθρεφτίζει τον εαυτό της πάνω στην ύλη, στην ύλη απέναντι στο φετίχ που κατασκευάζουμε για να μας απεικονίσει. Τι παράξενη συνομιλία! Ποιος είναι το άγαλμα; Τι είναι το άγαλμα; Αντίσταση στο θάνατο. Κανένα φως δε φώτισε με φως τον εαυτό του. (Καρούζος)

Χρήστος Ν. Θεοφιλης Τα «αγάλματα» αναζητούν την ηθική της ανθρώπινης περιπέτειας σε κόσμο αβάσταχτο. Διαρρηγνύουν τη σάρκα-προσωπείο τους, την ύλη-κέλυφός τους, μας αποκαλύπτονται.

Βάλλυ Νομίδου Ηθική. Τι παράξενη λέξη! Ηθική!! Η ανθρώπινη περιπέτεια! Το πιο μακρύ ταξίδι που μπορεί να κάνει κανείς. Παράξενο ταξίδι.Στα βάθη της γης, στα βάθη του χρόνου, στους ουρανούς της φαντασίας και του ανθρώπινου στοχασμού. Γεωγραφικές διαστάσεις: απροσδιόριστες. Διάρκεια όσος χρόνος διατίθεται για την ύπαρξή μας. Προορισμός: η Μεγάλη Έξοδος. Με ποιόν κανόνα κάνει κάποιος αυτή τη διαδρομή; Πώς ορίζεται η ηθική της συμβίωσης; Που είναι το μέτρο ανάμεσα στη συμμετοχή και στην ανοχή; Με στοχασμό απάνω στα διλλήματα που προκαλούν βία, με τα μάτια στραμμένα σ ένα βαθύ, εσωτερικό κοίταγμα. Αντέχει ο κόσμος αυτές τις ερωτήσεις; Υπάρχει χρόνος ν ακουμπήσουμε τον πόνο μας, το σκίσιμο πίσω από το χαμόγελο; Ζεσταίνει και προστατεύει το κέλυφος ή σφίγγει αβάσταχτα την ύλη του πόνου που κουβαλάει; Τι μας αποκαλύπτεται;

Χρήστος Ν. Θεοφιλης Τα «αγάλματα» επιχειρούν ως οφθαλμού κόγχη – σκάφανδρο να μεταφέρουν την ευπάθειά μας δια μέσου της Αχερουσίας λίμνης σε ίσκιους μνήμης. Για τα άλλα τα αδυσώπητα δεν μας μιλούν. Για όλα εκείνα που πολλές φορές καταδυναστεύουν την τέχνη για να την ορίσουν ως τέχνη. Πως μπορείς να τα δεις μέσα από κανόνες εννοιών και κινημάτων όταν για άλλα σου μιλούν και απειλητικά σου καταγγέλλουν;

Βάλλυ Νομίδου Το τέλος. Στα σκοτεινά νερά ταξιδεύουν φαντάσματα, σκιές, ήχοι, υγρασία του παρελθόντος. Ρυθμοί αναμνήσεων. Παύσεις. Μια αίσθηση ηχούς. Όλα από πίσω τα τραβάμε. Μακριά μαλλιά – πέπλα της μνήμης αγκαλιάζουν τα κορμιά μας, χαϊδεύουν και πιέζουν το σήμερα. Μελωδίες αλλόκοτες σβήνουν στα νερά του μνημονικού μας. Οι άλλοι τι λένε; Κανόνες να βοηθήσουν τον σκελετό της σκέψης μας. Χάρακες και ευθείες, σύνολα και υποκατηγορίες. Χαμόγελο, ξανά χαμόγελο. Ευτυχώς υπάρχουν και αυτά. Ξεκινάμε από κει και κρατάμε την αίσθησή μας πάντα σε διέγερση. Και περπατάμε σκέψη την σκέψη. Περιδιαβαίνουμε το οικοδόμημα. Κρατάμε σημειώσεις, βάζουμε ερωτηματικά, συμπληρώνουμε λέξεις. Λέξεις που αλλάζουν τα νοήματα. Μικρές σημειώσεις που προκαλούν ανατροπές. Ερωτήσεις, τελείες, σιωπές. Δημιουργούμε ταραχή στην ασυνέχεια. Αμηχανία στα κενά διανοήματα. Συμμαχούμε με ό,τι αληθινό και πορευόμαστε. Απλώς προσθέτουμε λίγα γραμμάρια προς τη μεριά της ουσίας.

ΜΕ ΤΗΝ ΧΑΡΑΚΤΡΙΑ ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Μικρος Διάλογος
ΧΡΗΣΤΟΣ N.ΘΕΟΦΙΛΗΣ ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Οδός Αναμνήσεων…………………………………
,....Εκδοτικός Οίκος «Αστήρ»Αλ & Ε. Παπαδημητρίου Έτος ιδρύσεως 1896…..
Πρώτη ύλη: Μνήμες

ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Όλα σκιαγραφόνταν και χρωματίζονταν, ξεκινούσαν και κατέληγαν, με ισχυρή συνεκτικότητα, στην οικογενειακή μας ιστορία. Έργο και εργασία σε όλες τις διδαχές μου. Το εργοστάσιο γραφικών τεχνών Αλίτσης 3-5, Αλίτσης 4, στο Μουσείο είναι σχεδόν το πατρικό μου σπίτι. Έπειτα το σχολείο μου, στις παρυφές του Υμηττού, άλλο πνεύμα, μακριά από το Παλαιό Φάληρο, τον μόνιμο τόπο διαμονής μας.
Πάντα γύριζα στο Κέντρο. Το 1982, μαθήτρια Λυκείου, «Σχολή Πετρά», οδός Ηρακλείτου, δίπλα στο Μουσείο. Κάθε βράδυ μάθημα σχεδίου με τον Αντώνη Απέργη. Κατευθείαν, μετά το Κολλέγιο, 6.30 με 9.30 μμ. Με δυσκολία γύριζα στο σπίτι. Έβλεπα τους μεγαλύτερους να μένουν και λαχταρούσα, ζήλευα.

Το 1984 τελειώνοντας το σχολείο, το παζλ έκλεισε. Έγινα δεκτή στην ECAL, στην Ελβετία, στη Σχολή Τεχνών της Λωζάννης. Το κέντρο της Ευρώπης, με ρυθμούς εργασίας, μόρφωσης, καθημερινής ποιότητας. Η μόνωση ως συνομιλία.
Η κατεύθυνση μου ήταν η ζωγραφική με μια ισομερή θεωρητική και πρακτική διδασκαλία- κοινή τα δυο πρώτα χρόνια, για τους τέσσερις κλάδους της Σχολής.
Από το 3ο έτος, έχοντας επιλέξει τα εικαστικά, προστίθεται μάθημα και το Σάββατο. Είναι η χαρακτική και η γνωριμία μου με τις εφαρμοσμένες τέχνες, κεραυνοβόλα. Ένας εικαστικός τυπογράφος! Μίλησε το αίμα! Αίμα; Μελάνι έχουν οι φλέβες, στο σώμα τα βασικά χρώματα και η επιδερμίδα για να τυπώσω! Όλες οι τεχνικές: ξύλο, μέταλλα, οξέα, πιεστήρια, όφσετ, μεταξοτυπίες, εργαστήριο φωτογραφίας, φωτομεταφοράς, λιθογραφικές πλάκες, μέχρι παραγωγή χαρτιού στα ατελιέ!
Το 1990 παίρνω το δίπλωμα Ζωγραφικής και Χαρακτικής. Παράλληλα με το Πανεπιστήμιο της Λωζάννης, δίπλωμα Μουσειολογίας. Μένω έως το 1992 για να συμπληρώσω το διδακτορικό μου στις καλλιτεχνικές εκδόσεις-Χαρακτική.
Επέλεξα να είμαι χαράκτρια. Όχι μόνο για την σταθερότητα της οριστικής φόρμας που πρόσφερε η χαραγμένη πλάκα, αλλά για την αγάπη που έχω για το αντίτυπο. Το κάθε τύπωμα είναι παρουσία, είναι άνθρωπος, είναι τόπος, είναι χρόνος.

«Κάθε τέχνη αποτελεί φροντισμένο απόσπασμα αυτοβιογραφίας» Π.Βαλερύ

Πάνω στη λειασμένη επιφάνεια του ξύλου, σχεδιάζω, συνθέτω, χαράζω. Βάζω χρώμα ή μαύρο με το ρολό και τυπώνω πάνω σε διαφορετικά χαρτιά, επεξεργασμένα, ήδη τυπωμένα ή λευκά. Ανάλογα με την ποιότητα του, απορροφά, αντανακλά και ξαναλέει την προσπάθειά μου. Αυτό που έγινε κατανοητό. Αυστηρό ή γενναιόδωρο στον δικό του χρόνο, κάνοντας απρόσμενα δώρα, συνήθως ευφυή! Ανιχνεύω την αίσθηση και τη γεύση, σε κάθε αντίτυπο, στο ένα στα ένα1/1, στο état, στη μελέτη (étude).

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Πρώτη ύλη: η αίσθηση, η προσωπική γεύση.

ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Προσωπική πίστη: η αίσθηση της κατάφασης, της δύναμης, της ζωής. Η αίσθηση του συνόλου, η αξία του επιμέρους. Του προσωπικού.
Σαν γεύση: η καλή διάθεση, η σχέση, η συμπάθεια του ανθρώπου προς τον άνθρωπο. Το γόνιμο έδαφος. Ο Σκοπός: η ύψωση της ζωής στη δύναμη της μνήμης. Τα χνάρια μας. Είμαστε το πλαίσιο αναφοράς για τις επόμενες γενιές.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Πρώτη ύλη: η σιωπή του λευκού χαρτιού

ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Α! Το χαρτί. Η βαθύτερή μου ανάγνωση. Η δεύτερη ιστορία μου, το άλλο μισό. Ένα καλό χαρτί, ένα λευκό… Τίποτα πιο ανυπόμονο από ένα λευκό χαρτί που συνδιαλέγεται με το τύπωμα. Άγρια διάθεση, έως και καταγγελία. Σαγηνευτικό κενό, σιωπηλή λατρεία. Αγνό και ένοχο, χωρίς συστολή. Πεδίο έντασης, ρυθμός. Η ισορροπία του κενού με το πλήρες και του όγκου με την απουσία. Λευκό! το διαχρονικό ήθος!

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Πρώτη ύλη: εικαστικές αξίες

ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Η Παιδεία. Οι περιπτώσεις:
Α)Γραμμή, ρυθμός, χρώμα ή ασπρόμαυρο, σύνθεση.
Β)Σύνθεση, φόρμα, σχέδιο, χρώμα.
Γ)Χρώμα, γραμμή, ρυθμός, φόρμα.
Η συνιστώσα.

Η σκληρότητα των αισθήσεων.
Τα εργαλεία, το πρόσωπο, ο τόπος.
Η σύγκλιση της εσωτερικής και εξωτερικής πραγματικότητας. Η εμπειρία έχει τα κομμάτια της και ο άνθρωπος συνθέτει.
Άλλη εποχή, άλλη αγωνία!

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ …………….Το Συμπλήρωμα

ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Τον Ιούνιο του 2008 έκανα την πρώτη ατομική-αναδρομική μου έκθεση στο Πάρκο Ελευθερίας, με έργα της Σχολής από το 1988 έως το 2008. Οξυγραφίες μικρού και μεσαίου μεγέθους, έγχρωμες και ασπρόμαυρες, με θέματα ελεύθερα και νεκρές φύσεις, εικόνες της θάλασσας, γεωγραφικά τοπία. Όλα σε διάθεση αφαίρεσης, μεταφοράς και αέρινης ισορροπίας, σε ένα κενό που έπνεε παντού. Κατόπιν οι ξυλογραφίες, από το 1992, μετά την οριστική επιστροφή μου στην Ελλάδα. Το κλίμα πιο ζεστό. Τα οξέα για τις χαλκογραφίες βαριά. Αταίριαστα. Ζεστάθηκε η ψυχή μου στην οικειότητα αυτού του τόπου. Γρήγορα έπιασα το ξύλο και τις γούζες. Γρήγορα άφησα στην άκρη ρετσίνια-λάδια-σκόνες χρωμάτων-μέταλλα.
Άρχισα με τοπία και Νεοκλασικά θέματα μιας και το πρώτο μου ατελιέ ήταν σε ένα από αυτά (που αλλού;) στο Κέντρο. Από την Αλίτσης στη Μαυρομιχάλη και μετά πάλι πίσω, πάντα, περπατώντας. Όταν ανέβαινα την Καλλιδρομίου στο λόφο του Στρέφη ήταν το απόλυτο σημείο ηρεμίας, το μηδέν, ο ορίζοντας, το οριζόντιο. Στο τέρμα της Καλλιδρομίου ήταν το Μουσείο και στην ευθεία, Ηπείρου-Αλίτσης. Γενέθλιος τόπος αυτές οι διαδρομές. Αυτό το φως, αυτού του περιπάτου με γαλούχησε.
Οι πρώτες ξυλογραφίες μου γίνονται σε πλάκες 20χ25 και οριστικοποιείται η ανάπτυξη των παραλλαγών. Το ίδιο χαραγμένο θέμα τυπώνεται σε διαφορετικά μεταξύ τους χαρτιά, με διαφορετικά χρώματα, σε διάφορα στάδια χάραξης της πλάκας. Οι παραλλαγές διευρύνουν –ad infinitum- το έργο ώστε κάθε φορά να παρουσιάζεται σαν διαφορετικό. Το πρόβλημα της ταυτότητας και της διαφοράς, το παιχνίδι του ίδιου και του άλλου. Η χαρακτική είναι η τέχνη του όμοιου. Η ομοιότητα τονίζει την ταυτότητα, η παρομοιότητα όμως τη μεγεθύνει τόσο που τη διαλύει. Η ταυτότητα εκρήγνυται μέσα στο πλήθος των παραλλαγών σε βαθμό που να αποτελεί και αυτή μια θέαση της παραλλαγής. Δεν υπάρχει αρχικό, ούτε πρωτότυπο. Επιλέγω σαν σταθερά την αρχή της μοναδικότητας.
Στα θέματα μου ελιές, λουλούδια, στεφάνια, καράβια, μέσα από το αίτημα της μοναδικότητας και της πολλαπλότητας πολύ γρήγορα αναζήτησε θέση η συμπληρωματικότητα. Από το 2004 αρχίζω να χρησιμοποιώ επεξεργασμένα χαρτιά - φτιάχνοντας μαρμαρόκολλες- χρωματιστά, χειροποίητα χαρτιά. Στη συνέχεια συλλέγω επιλεκτικά και σταδιακά διάφορα χαρτιά, με ίνες, φυτικά χαρτιά, χαρτιά του εμπορίου, έντυπα και χειρόγραφα κείμενα.
Η ποικιλία στη χρήση ακόμα και σαν passe partout, (ο χώρος που περιβάλλει το έργο) αναδομεί μέσα μου τα όρια του έργου. Η ανατροπή της σχέσης ανάμεσα στο έργο και τα εξωτερικά του στοιχεία. Δεν είναι ούτε καλό ούτε κακό, ούτε πλέον ούτε έλασσον, ούτε περίσταση ούτε ουσία, ούτε ταυτότητα ούτε διαφορά. Έργο και συμπλήρωμα αποτελούν ένα σύνολο που δύσκολα μπορεί διαχωριστεί. Το έργο μου ξεκινά από τη μη διάζευξη. Το χαραγμένο έργο ανοίγεται στο συμπληρωματικό καταργώντας το σύνορό του. Πολλές φορές γίνεται προφανές το ίδιο το περιεχόμενο αφού το συμπλήρωμα αποτελεί την ερμηνεία του. Αποτελεί ένα κομμάτι διήγησης του έργου. Γίνεται ατμόσφαιρα, αφηγείται το συναίσθημα που θέλει να πάρει το χαρακτικό. Σύμφωνα με τον Καντ «το θέλγητρο αναφέρεται στην ύλη του αισθήματος». Μετατρέπεται σε μια ενεργητική κατάσταση της σύνθεσης. Χωρίς αυτό η ίδια η σύνθεση δεν γίνεται κατανοητή, μέχρι που το θέμα να συμπληρώνει το συμπλήρωμα. Πολλές φορές η χάραξη γίνεται με πολλά κενά για να φανεί –όσον το δυνατό περισσότερο- το συμπλήρωμα. Το έργο, η διαδικασία του τυπώματος πρέπει να συμπέσει στο κατάλληλο μέρος του συμπληρώματος. Μια προγραμματική συνθήκη. Όλα τα στοιχεία του χαρτιού και του συμπληρώματος αποτελούν μέρος της σύνθεσης, όλα διηγούνται κάτι ή εντείνουν το πραγματικό ή εικαστικό αποτέλεσμα. Το χαρακτηριστικό αυτής της ενότητας είναι η δημιουργία μιας σχέσης. Γνωρίζω και επιλέγω το συμπλήρωμα που εντείνει και μνημονεύει.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ CORPUS. Σώμα χωρίς αφήγηση και περιγραφή

ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Η πρώτη ανθρωποκεντρική μου ξυλογραφία έγινε το 2006. Ήταν η Δάφνη και ο Απόλλωνας με αφορμή μια ομαδική έκθεση χαρακτικής «η μυθολογία στη χαρακτική». Ακολουθεί μια μικρή σειρά με ιππότες, ο Ντον Τζιοβάνι, τρεις σκοτεινές μορφές(μάσκες) και οι Κυκλαδίτισσες γυναίκες. Τα πρώτα γυμνά είναι οι Πομπιανοί, με αρχική σύλληψη μια τοιχογραφία του 1ου αιώνα μ.χ που βρέθηκε στην Πομπηία. Χαράζω μέλη του σώματος, ένα χέρι που αγγίζει, μια πλάτη που ακολουθεί τη φορά και γέρνει. Παρουσιάζονται διαβαθμίσεις, σιωπής, εστίασης ή μεταφοράς. Δεν απεικονίζω πρόσωπα. Αλλά το πρόσωπο ταυτοποιείται στα πλαίσια μιας ζωής ή μιας ιστορίας. Η μορφή δεν διηγείται τίποτα, δεν βιογραφεί το σώμα. «η μορφή έχει κεφάλι αλλά δεν έχει πρόσωπο, βιογραφεί τις αισθήσεις, τη σωματικότητα της ζωγραφικής (Ντελέζ)».
Επικεντρώνομαι στα μέρη –πλάτη, στήθος, γλουτοί- στα οποία συγκεντρώνεται η ουσία μιας στάσης ή μιας κίνησης. Ο ρεαλισμός δεν πρέπει να είναι παρηγορητικός. Απαιτεί τονική ακρίβεια αλλά διφορούμενο χρώμα. Μια διαδικασία συγκρούσεων ανάμεσα σε ανταγωνιστικά στοιχεία με αναγωγή στην εμπειρία. Το γνήσιο έργο λειτουργεί ως ένα γίγνεσθαι. Εάν αναζητούσαμε ένα στοιχείο της περιγραφής θα το βρίσκαμε στην ασφάλεια που αναζητά στο ωραίο μοτίβο που με ευκολία ανάγεται στην ιδεολογία, στη μυθοποίηση και την κοινότυπη επανάληψη.

Η εσωτερική αλήθεια διαφαίνεται κάτω από τη φόρμα. Πάνω στη φόρμα οι αλήθειες είναι πολλές και απαιτείται να επιβεβαιώσουμε τις ικανότητές μας, τις δυνατότητές μας, να μεταμορφώσουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο.

Ο ζωγράφος φέρνει μαζί το σώμα του (Βαλερύ)

ΜΕ ΤΟΝ ΖΩΓΡΑΦΟ ΓΙΩΡΓΟ ΦΕΡΕΤΟ

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Η μετάβαση στην προσωπικής σας μυθολογία- έκφραση- αναζήτηση δια μέσου ίχνους- γραφής- ύλης – φόρμας

ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΕΡΕΤΟΣ Είναι αναπόσπαστο κομμάτι της εικαστικής μου αναζήτησης και της προσωπικής μου εκφρασης. Με απασχολεί τόσο η αποκάλυψη της προσωπικής μου μυθολολογίας, όσο και ο τρόπος με τον οποίο αυτή πραγματώνεται.

Στα έργα μου πρωταρχικό ρόλο διαδραματίζουν το σχήμα, το ίχνος και το υλικό, τα οποία εμφανίζονται στη ζωγραφική επιφάνεια μετασχηματίζοντας τη μυθολογία , την ιστορία και τη σκέψη μου σε προσωπικό και ιστορικό-εικαστικό διάλογο.

Τα υλικά που χρησιμοποιώ είναι το κάρβουνο και το λάδι· το κάθε ένα από αυτά με οδηγεί σε διαφορετικό τρόπο έκφρασης. Με το κάρβουνο υπάρχει έλλειψη πυκνότητας υλικού πάνω στην επιφάνεια εργασίας, γεγονός που με ωθεί να δουλεύω με τα δάχτυλα, διατηρώντας άμεση και απόλυτη επαφή με την εκάστοτε επιφάνεια. Το λάδι αντίθετα χαρακτηρίζεται από πυκνότητα – έτσι όπως το χρησιμοποιώ - και σε αυτό με ενδιαφέρει περισσότερο η άμεση επαφή με το υλικό αυτό καθεαυτό, και λιγοτερο η ζωγραφική επιφάνεια. Το σημαντικότερο ρόλο τον παίζει εδώ η υφή.
Η επιλογή του σχήματος αποτελεί εργαλείο ερμηνείας, προκειμένου να εκφράσω με σαφήνεια και απλότητα τον προσωπικό μου μύθο, και τροφοδοτείται από τις πνευματικές μου αναζητήσεις και τις υπαρξιακές μου αγωνίες. Το ίχνος μου προσπαθεί να αποτυπώσει την προσωπική μου γραφή μέσα στο χρόνο.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Η απουσία των αντικειμένων και του χρώματος σας αυτοπροσδιοριζει

ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΕΡΕΤΟΣ Καθώς η μυθολογική σκέψη ως αφετηρία της δημιουργικής διαδικασίας απογυμνώνεται και απελευθερώνεται από τις λεπτομέρειες. Δίνω έτσι την ευκαιρία στους θεατές να συνομιλήσουν με το έργο και να το ερμηνεύσουν κατά βούληση· αυτή η προσωπική ανάγνωση του κάθε θεατή είναι και η απώτερη επιθυμία μου. Το εργο νοηματοδοτείται και αποκρυσταλλώνεται όχι τόσο από την αρχική μου σκέψη αλλά κυρίως μέσω της εικαστικής πράξης, κατά την οποία τα αντικείμενα και το χρώμα αποστασιοποιούνται από τη ρεαλιστική τους αναφορά και γίνονται νοητικά σύμβολα. Το έργο έχει πλέον αυτονομηθεί.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Το Ελάχιστο ως σημείο αφήγησης. Το απλό στοιχειώδες σχέδιο… η αφαιρετική ματιά

ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΕΡΕΤΟΣ Μαζί με τη μορφική απλότητα της εικόνας με βοηθά να εκφράσω άμεσα και με σαφήνεια την ιδέα μου. Εδώ αρχίζει ο προσωπικός μου διάλογος με το έργο, το οποίο συγχρόνως με καθοδηγεί και το καθοδηγώ. Θέτω και απαντώ σε πολιτικά, κοινωνικά και φιλοσοφικά ζητήματα και επιχειρώ να τα μορφοποιήσω επάνω στην επιφάνεια και να δώσω στους θεατές κίνητρα για σκέψη και συζήτηση. Το Ελάχιστο διευκολύνει την πολλαπλότητα των ερμηνειών του έργου και αποτελεί σταθερό νοηματικό άξονα της εικόνας.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Το διττό άσπρο – μαύρο. Φως ως πέρασμα…

ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΕΡΕΤΟΣ Είναι το κύριο εικαστικό στοιχείο του νοηματικού άξονα που διαπερνάει τα έργα μου, είτε με φανερή είτε με κρυμμένη μορφή. Ενυπάρχει σε αυτό η ηρεμία του χρόνου και σκιαγραφεί την προσωπική μου μυθολογία. Δίνω τη μεγαλύτερη έμφαση στο σχέδιο και στην ιδέα., προσπαθώ να το απλοποιήσω και να το νοηματοδοτήσω αποκλειστικά βασιζόμενος στον τρόπο γραφής, ενώ ταυτόχρονα με ενδιαφέρει να γεμίσω τον κενό χώρο. Το φως ως πέρασμα - άλλοτε μαλακά και ευανάγνωστα, άλλοτε μέσω ευθείας γραμμής ή κλεισμένο μέσα σε σχήμα - γεφυρώνει την ύλη με το πνεύμα και συνομιλεί με τη διττή φύση του ανθρώπου που είναι έξω από στενούς τοπικούς και χρονικούς προσδιορισμούς.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Το έργο οδηγεί μα πάντα επιστρέφει σε αναφορές. Οδηγεί στα κοιτάγματα μας στην φιλοσοφία μας …..στο πως ερμηνεύουμε τον κόσμο…..

ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΕΡΕΤΟΣ Των έργων μου πηγάζουν από τις μνήμες, τις εμπειρίες και τις σκέψεις μου. Κατόρθωσα να τις αναγνωρίσω και να τις εκφράσω μέσα από την ενασχόλησή μου με τις εικαστικές τέχνες, τη φιλοσοφία, τη λογοτεχνία και την ποίηση. Το πέρασμά μου από τη Σχολή Καλών Τεχνών και ειδικά από το Ή Εργαστήριο του καθηγητή Τάσου Χριστάκη με βοήθησε να ερμηνεύω την προσωπική μου αφήγηση με εικαστικό τρόπο και να κατανοήσω την ζωγραφική επιφάνεια . Οι συζητήσεις μου με τον ζωγράφο καθηγητή Βαγγέλη Δημητρέα με ώθησαν να αντιληφθώ την πολλαπλότητα των ερμηνειών της εικαστικής μορφής. Από την Ιστορία της Τέχνης, οι εποχές και τα κινήματα που με επηρέασαν, είναι η τέχνη της αρχαίας Αιγύπτου, η κινέζικη Τέχνη, τα κινήματα του Ρομαντισμού και του Αφηρημένου Εξπρεσιονισμού και καλλιτέχνες όπως ο Γκόγια, ο Βερμεέρ, ο Τέρνερ, ο Ρόθκο και ο Κέντριτζ.

Δύο ποιητές που επέδρασαν άμεσα στις εικονοπλασίες μου είναι ο Κωνσταντίνος Καβάφης και ο Σέιμους Χήνυ. Ο πρώτος σχετίζεται με την ερμηνεία του χρόνου όπως τον αντιλαμβάνομαι στο έργο μου και ο δεύτερος με την υλικότητα της εικαστικής μορφής. Η ενασχόληση με τη θεοσοφία με βοηθάει να αποστασιοποιηθώ από τη ρεαλιστική όψη των αντικειμένων και να τα μεταμορφώσω σε αρχετυπικά σύμβολα.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Το έργο, μας αντανακλά. Όλα σε μια αμφίδρομη σχέση….

ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΕΡΕΤΟΣ Η οποία βασίζεται στην ανάγκη μου να υλοποιήσω την πρωταρχική ιδέα και να αναζητήσω την εικόνα μου μέσα από τον εικαστικό διάλογο. Η εικόνα αυτή όσο μεταβάλλεται, επανερμηνεύεται και διαφοροποιείται, ακολουθεί τη δική της πορεία μέσα στον χρόνο. Δεν παύει όμως να αποτελεί ένα συγκεκριμένο σημείο αναφοράς της καλλιτεχνικής παρουσίας του δημιουργού.

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ΜΕ ΤΟΝ ΖΩΓΡΑΦΟ ΑΝΤΩΝΗ ΛΑΡΙΟ

Χ.θ.: Το χρώμα εγκιβωτίζεται στην εμβληματοποίησή του. Ο πατροκτόνος κίτρινος, κόκκινο καδμίου το κορίτσι, μπλε κοβαλτίου ο πανθηράνθρωπος...

Αντώνης Λάριος Γλυπτά ανθρώπινης κλίμακας από μεικτές τεχνικές πάνω στο φελιζόλ που συνδέονται μεταξύ τους με τη στοιχειώδη σχέση των βασικών χρωμάτων και με μια συρραφή ζωικών και ανθρώπινων στοιχείων (ο γιος σκοτώνει τον πατέρα, oriolus – oriolus, stabat mater) να καταλήγει ως την παράδοξη γενετική σύντηξή τους με τη μορφή υβριδίου (πανθηράνθρωπος). Οι εικόνες αυτές προκύπτουν μέσα από τη φαινομενολογία του γκροτέσκου, από τον Bosch ως τα αινιγματικά κολλάζ του σουρρεαλισμού (Max Ernst). Το ανθρώπινο σώμα εξακολουθεί να παρουσιάζεται με τρόπο νευρωτικό και με μια κίνηση «παγωμένη» σε κάποια ενέργεια ενοχική. Ο άνθρωπος είναι απλά ένας άλλος άνθρωπος, το ζώο είναι ένα ολόκληρο «έθνος», ένα έμβλημα - η χρωματική του ιδιότητα ενισχύεται από την σχηματική του. Τις κινήσεις τους τις εγγράφω σε αόρατα πτωτικά τρίγωνα.

X.Θ.: Η εικόνα στα όριά της και όλα οδεύουν σε δραπέτευση, δηλωτικό – πειρακτικό...

Αντώνης Λάριος Η εικόνα μου επιθυμώ να ανησυχεί τον καρπωτή - θεατή. Η θέση του ζωγράφου είναι εκ των πραγμάτων δηλωτική. Με ενδιαφέρει το «πειρακτικό» κομμάτι της επικοινωνίας, μιας επικοινωνίας σε ανθρώπινη κλίμακα , διυποκειμενική που σε πολλές περιπτώσεις εκπίπτει στα όρια της ύβρεως κατά της κοινής ηθικής. Από αυτήν ακριβώς την υποκριτική ηθική προσπαθούν τα πλάσματά μου να δραπετεύσουν με τρόπο αστείο. Το χιούμορ είναι απαραίτητο στο επικλινές έδαφος της σύγχρονης καλλιτεχνικής απόπειρας, είναι αναλγητικό.

X.Θ.: Τίποτα δεν μας ταράζει, απλά όλα μας συμφιλιώνουν με το παράδοξο...

Αντώνης Λάριος Με απασχολούν οι αντιθέσεις της ζωής, η ύπαρξη τους με οδηγεί στο να ζωγραφίζω. Είμαστε όλοι θεατές του παράδοξου και του γκροτέσκου σε καθημερινή βάση. Τη συνεχή συγκινησιακή ρήξη με αυτό τη μετατρέπουμε σε ένα είδος αταραξίας. Προσλαμβάνουμε «εν εαυτώ» την κοινωνική βία, την φιλτράρουμε και την εξοστρακίζουμε μέσα από τα γνωστικά μας συστήματα και ηθικά συμπλέγματα, σαν να την «διορθώνουμε». Στο βαθμό αυτό, και σε αισθητηριακό επίπεδο με απασχολεί η αναμετάδοση της βίας με μια κλασσικίζουσα μορφοπλαστική και συνθεσιακή αταραξία: αόρατα σχήματα, κίνηση – αντικίνηση, ηρεμία προσώπων, αβαθής χώρος, έμφαση στο περίγραμμα.

Χ.Θ.: Το αριστερό μου χέρι , το δεξί σου χέρι, ψυχαναγκασμός ή το αλογικό μας παιχνίδι;

Αντώνης Λάριος Το δεξί χέρι είναι το «καλό χέρι», είναι αυτό που πρέπει να μένει «καθαρό». Καταπιέζεται στα έργα, εξαρθρώνεται εύκολα, κρύβεται όταν το αριστερό μπορεί να κάνει όλες τις δουλειές που μπορεί να κάνει αυτό, κρύβεται για να καλλιεργεί το φόβο στους γύρω, να τους εκβιάζει. Ψυχαναγκασμός – καταναγκασμός είναι ένας δυϊσμός, μια σύγκρουση καλού και κακού. Είναι αναπόσπαστο κομμάτι του καλλιτεχνικού πράττειν. Το έργο πρέπει μέσα από τα διάφορα τεχνικά στάδια που έχουν την μορφή ιεροτελεστίας, να επαναλαμβάνεται με αγχώδη τρόπο, το διαπιστώνω και στους συναδέλφους μου ζωγράφους.

Χ.Θ.: Ιερό – ανίερο. Η πληγή, ό,τι μας σοκάρει, ό, τι μας ενώνει...

Αντώνης Λάριος Ιερό και ανίερο εμβληματοποιούνται μέσα από την πληγή, η οποία μόνο ξεκάθαρα μπορεί να ζωγραφιστεί. Η συμπληρωματική σχέση ιερού και ανίερου έρχεται να ορίσει μια νέα διπολική σχέση, αυτής της «πληγής» στον καμβά και του «αρτιμελούς» καρπωτή, όχι με την έννοια του σοκ ως προσβολή της δημοσίας αιδούς. Με ενδιαφέρει η εξαντικειμενοποίηση του σώματος, ο επιδειξιασμός, η δραματοποίηση του τραύματος με τον εξουσιαστικό τρόπο που επιλέγει η εκκλησιαστική ζωγραφική. Επιλέγω το γυναικείο σώμα στην πιο υγιή του φύση και το μετατρέπω σε «πάσχον» σώμα για να δημιουργήσει ένα μυστικό δεσμό με το θεατή, όχι για να τον εκβιάσει απαραίτητα με την σοκαριστική θέαση της «πληγής – βίαιης» πράξης. Επιθυμώ ο θεατής να γελάσει με τον φόβο του, όχι να συμφιλιωθεί με αυτόν, αλλά να τον «επιστρέψει πίσω σε αυτόν που του ανήκει», στους γεννήτορες κάθε ταξικής φοβίας, κάθε ιθύνουσας ομάδας που διεκδικεί για τον εαυτό της την ελευθεριότητα και σε αυτό το σημείο ασκώ κοινωνική κριτική, σε αυτό το επίπεδο ενωνόμαστε με την «πληγή».

Χ.Θ.: Εμμονή στο σχέδιο – περίγραμμα ως μια απονεκρωμένη ζωγραφική περιοχή χωρίς να επιθέσουμε τρυφερότητα ή σκληρότητα...

Αντώνης Λάριος Το σχέδιο είναι κάτι εσωτερικό. Κατά τον Ingres, «το σχέδιο είναι η αγνότητα της τέχνης». Όταν δεν προκύπτει μέσω της παρατήρησης και είναι διανοητικό μοιάζει άκαμπτο, στυλιζαρισμένο, γεμάτο ανατομικά λάθη και χωρικές ασυνέπειες. Στη ζωγραφική μου η προϋπάρχουσα γνώση του αντικειμένου, σε συνδυασμό με την άμεση μεταγραφή μιας αισθητήριας ή συναισθηματικής κατάστασης που προκύπτει από τους ελεύθερους συνειρμούς, δημιουργούν ένα κράμα σχεδιαστικού απόλυτου αλλά όχι ακριβούς. Όταν ζωγραφίζω χρησιμοποιώ ένα προσχέδιο στο βαθμό που θεωρώ άρτιο, σαν το έργο υπό κλίμακα. Η περαιτέρω εργασία μου είναι χειρωνακτική και δεν εμπεριέχει συγκινησιακή εμπλοκή. Πρόκειται κατ΄εμέ για το «αγνό κομμάτι» της τέχνης, του εργατικού πονήματος, που φαινομενοποιείται στο έργο μου μέσα από απονεκρωμένες ζωγραφικές περιοχές, βαμμένες, έξεργες, μιμούμενες οικοδομικές τεχνικές.

Χ.Θ.: Τρελοί, τσιρκολάνοι, σακάτηδες, ανθρωπόμορφα πουλιά σε χώρο αβαθή. Ο άλογος συνειρμός μας, η γάτα – λαμπατέρ;

Αντώνης Λάριος Η μυθολογία προτείνεται έναντι της ιστορίας ως ποιητική του ανορθόλογου. Μέσα από αυτή την ποιητική, ξεπηδά ένα γκροτέσκο καρναβάλι από πλάσματα αναιδή, πλάσματα ενός ταξικού ασυνείδητου θα λέγαμε, μιας ταξικής λίμπιντο. Ο χώρος τους είναι αβαθής, σφηνωμένος ανάμεσα τους, εμβληματικός, εντείνει τη βία της οπτικής πρόσκρουσης. Ένα σώμα από εκφραστές του υποανθρώπινου, του δαιμονιακού, μέσα σε μια καταγέλαστη διαδικασία ταπείνωσης του είδους. Πρόκειται για τους εφιάλτες μου, ίσως και του θεατή, σε μια προσπάθεια να τους διασκεδάσω, νιώθω ότι δε μου ανήκουν καν. Μπορεί να τους ξυπνήσει ένα αντικείμενο στην βιτρίνα ενός παλαιοπωλείου, παράδοξο και μεταφυσικό. Προσπαθώ να φανταστώ που βρισκόταν πριν, φαντάζομαι μια γυναίκα δίπλα του να χαϊδεύεται με το ένα της χέρι και με το άλλο να χαιρετά έναν άνδρα τυλιγμένο σε φλόγες...

Χ.Θ.: Γκροτέσκο- δεισιδαιμονία ως προσωπικός μυθολογισμός, παραμυθία. Όλα με μια αισθητική παλαιάς ζωγραφικής. Ωδή στο Degas, Goya, Max Ernst, Bosch και όλοι να συναντιώνται στο παράδοξο, στην τέχνη του μεσαίωνα και να επανέρχονται σε μια φροϋδική συνομιλία.

Αντώνης Λάριος Η μεσαιωνική ζωγραφική χαρακτηρίζεται από την ανωνυμία και κάποιους απλούς τυπολογικούς αισθητικούς κανόνες, γι αυτό και διέπεται από μια οικουμενικότητα. Ήταν η τέχνη, θα λέγαμε, σε εικαστικό επίπεδο, μιας επιτυχούς «παγκοσμιοποίησης», όπου δυτικό και ανατολίτικο στοιχείο εναρμονίζονταν. Μια κοινή γλώσσα όπως είναι η επιστήμη της ψυχολογίας. Το γκροτέσκο από την άλλη κινείται σε ένα παράλληλο χρονικό σύμπαν, μεταϊστορικό. Αντανακλά την ηθική αστάθεια κάθε επόχης, κάθε κοινωνίας που χτίζει και γκρεμίζει συνεχώς τους μύθους της. Αποτελεί πάντα κάτι σύγχρονο, φαντασματικό όπως είναι η σύγχρονη ζωγραφική. Είναι η έκφραση των συμπλεγμάτων ενοχής και υπεροψίας των πρωτοκοσμικών χωρών που παγκοσμιοποιούνται εθνοφυλετικά και ταξικά, π.χ γροτέσκο σύγχρονων αμερικανικών ταινιών. Έχει μια αυτοηδονιζόμενη σχέση με την περιγραφικότητα, χαρακτηριστικό της μεσαιωνικής τέχνης. Ένα τέρας για να γίνει πιστευτό μονο λεπτομεριακά μπορεί να αποδοθεί.

ΜΕ ΤΟΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΗΣ ART ATHINA ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΣΤΑΝΑ

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Αλέξανδρος Ι. Στάνας ΜΙΚΡΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Η ART-ATHINA θεσμοθετήθηκε το 1993 από τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Αιθουσών Τέχνης «Π. Σ. Α. Τ.» και με μεγάλους προσωπικούς αγώνες της πρώτης προέδρου του, Τζουλιας Δημακοπουλου . Σκοπός η ανάδειξη των νέων καλλιτεχνικών τάσεων και προβληματισμών στη σύγχρονη τέχνη

Αλέξανδρος Ι. Στάνας Όπως αναφέρει η Τζούλια Δημακοπούλου, της οποίας η ART-ATHINA είναι εν πολλοίς πρωτοβουλία , η φουάρ δημιουργήθηκε για να τοποθετήσει την Αθήνα στις πόλεις με δυναμική παρουσία στην τέχνη, για να ενισχύσει την φυσιογνωμία μας στο εξωτερικό και για να δώσει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να επικοινωνήσουν με τις σύγχρονες εικαστικές προτάσεις. H ART-ATHINA, με επικεφαλής το σημερινό προεδρείο του Πανελληνίου Συνδέσμου Αιθουσών Τέχνης, συνεχίζει την πορεία της τιμώντας την ιστορία του θεσμού και εξελίσσοντας τις καινοτομίες των τελευταίων ετών, ανανεωνόμενη συνεχώς οργανωτικά και αισθητικά. Οι στόχοι της προσβλέπουν στην προώθηση της σύγχρονης ελληνικής τέχνης εντός και εκτός των συνόρων, την ενδυνάμωση των υγειών στοιχείων της αγοράς της τέχνης, την ενίσχυση των πολιτιστικών φορέων της χώρας, καθώς και τη δημιουργία ενός δικτύου συνεργασιών και υποστηρικτών του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού σε διεθνές επίπεδο. H ART-ATHINA αποκτά όλο και περισσότερους πιστούς οπαδούς –φιλότεχνους, επιμελητές αλλά και συλλέκτες - που καταφθάνουν από παντού, προβάλλοντας την Ελλάδα ως μία δυναμικά αναπτυσσόμενη καλλιτεχνική σκηνή.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Η Διεθνής Συνάντηση Σύγχρονης Τέχνης ART-ATHINA επιστρέφει με τη 16η διοργάνωσή της που θα πραγματοποιηθεί στο Κλειστό Π. Φαλήρου (Γήπεδο TaeKwonDo), Ολυμπιακά Ακίνητα Μωραϊτίνη 2, Π. Φάληρο 175 61 από 13 – 16 Μαΐου 2010. Συμμετέχουν 58 γκαλερί από 11 χώρες
Αλέξανδρος Ι. Στάνας Παρά την οικονομική ύφεση, και φέτος συμμετέχουν 58 γκαλερί από 11 χώρες (Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, ΗΠΑ, Ιταλία, Κύπρος, Μεγάλη Βρετανία, Ολλανδία, Τουρκία), με έργα περισσότερων από 300 καλλιτεχνών. Η ART-ATHINA θα πραγματοποιηθεί και πάλι στο Κλειστό Π. Φαλήρου (γήπεδο TaeKwonDo), το οποίο πέρσι είδαμε ότι είναι ιδανικός χώρος και μεταμορφώθηκε για ένα τετραήμερο σε μία λαμπερή νησίδα τέχνης που άφησε τις καλύτερες δυνατές εντυπώσεις τόσο στους επισκέπτες όσο και στους συμμετέχοντες.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Στο πλαίσιο της ART-ATHINA 2010 θα φιλοξενηθεί η παράλληλη έκθεση “Βιβλία Ελλήνων καλλιτεχνών: Σύγχρονες εικαστικές δημιουργίες” σε επιμέλεια Μαρίας Α. Αγγελή.

Αλέξανδρος Ι. Στάνας Είμαστε πολύ χαρούμενοι γι’ αυτή την παραγωγή της ART-ATHINA. Η έκθεση – που νομίζω ότι η Μαρία Αγγελή επιμελήθηκε με ιδιαίτερη ευαισθησία- αποκαλύπτει μια μάλλον άγνωστη πτυχή της καλλιτεχνικής παραγωγής, που είναι τα artist’s books. Πρόκειται για βιβλία που είναι τα ίδια έργα τέχνης - άλλα μοναδικά, άλλα σε λίγα αντίτυπα, και άλλα σε μεγαλύτερο τιράζ - τα οποία διηγούνται ιστορίες, περιγράφουν συναισθήματα, και αναπτύσσουν σκέψεις και προβληματισμούς με έναν πολύ ιδιαίτερο και εικαστικό τρόπο. Ανάμεσα στα βιβλία των περίπου εξήντα καλλιτεχνών που συμμετέχουν στην έκθεση υπάρχει μια απίστευτη ποικιλομορφία, τόσο ως προς το περιεχόμενο, όσο και ως προς την τεχνική και τα μέσα που επιστρατεύουν οι καλλιτέχνες. Νομίζω ότι είναι μια έκθεση που θα ενθουσιάσει.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Ιδρύματα και οργανισμοι που θα φιλοξενηθούν στην ART-ATHINA 2010;
Αλέξανδρος Ι. Στάνας Σημαντική θα είναι η παρουσία του Μουσείου Σπυροπούλου το οποίο με την ευκαιρία των είκοσι ετών από την θεσμοθέτησή του θα παρουσιάσει τις δραστηριότητές του και κυρίως θα παρουσιάσει στο κοινό την δουλειά των καλλιτεχνών που τιμήθηκαν με το έπαθλο Σπυροπούλου από το 2006 μέχρι σήμερα στο πλαίσιο μιας ομαδικής έκθεσης. Επίσης, μια που αναφερθήκατε στη Τζούλια Δημακοπούλου, θα ήθελα να σημειώσω ότι είναι μεγάλη η χαρά μας που η Art-Athina 2010 θα φιλοξενήσει το νεοϊδρυθέν Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης που είναι εν μέρει μια συνέχεια της αίθουσας τέχνης Νέες Μορφές , η οποία μετά από 50 χρόνια προσφοράς στην σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία μετατράπηκε σε ίδρυμα με σκοπό την καταγραφή της σύγχρονης ελληνικής τέχνης από το 1950 και μετά.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Οι πολιτιστικοί φορείς, οι εκδοτικοί οίκοι και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης θα έχουν και αυτά μια δυναμική παρουσία στην ART-ATHINA 2010.
Ζητήθηκε η συμμετοχή του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ) Ο.Σ.Δ.Ε.Ε.Τ.Ε.; Σας ερωτώ από την θέση μου, του εκλεγμένου Γενικού Γραμματέα του.
Το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος [Ε. Ε. Τ. Ε] που είναι φορέας 6.500 ελλήνων εικαστικών καλλιτεχνών δεν το είδα κάπου ; Σας ερωτώ από την θέση μου, του εκλεγμένου τ. ταμία του Δ.Σ. του Ε.Ε.Τ.Ε.

Αλέξανδρος Ι. Στάνας Για πρώτη φορά στην ιστορία της φουάρ, παρουσιάζονται σχεδόν 40 φορείς που σχετίζονται με τη σύγχρονη τέχνη (μουσεία, ιδρύματα, εκδόσεις τέχνης και media). Σχεδόν σύσσωμος ο εικαστικός κόσμος της χώρας παρουσιάζει τις δράσεις του συμμετέχοντας στο ετήσιο ραντεβού. Από το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, την Εθνική Πινακοθήκη και το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ, μέχρι εκδοτικοί οίκοι και μέσα μαζικής ενημέρωσης που επικεντρώνονται στον πολιτισμό. Η παρουσία όλων αυτών των φορέων είναι σημαντική στην ενδυνάμωση του διαλόγου γύρω από θέματα τέχνης, τα οποία στις μέρες μας είναι συχνά συνυφασμένα και με τα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα της εποχής.
Οι φορείς που συμμετέχουν στην ART-ATHINA 2010 έχουν ανταποκριθεί στην ανοιχτή πρόσκληση της διοργάνωσης. Οι φορείς που αναφέρετε δεν ήλθαν σε επικοινωνία μαζί μας, αλλά θα χαρούμε ιδιαίτερα να συμπράξουμε μαζί τους στο μέλλον. Ειδικά για το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών, έχουμε λάβει μέριμνα ώστε όλα τα μελη του να πληρώνουν μισό εισιτήριο στην έκθεση με την επίδειξη της κάρτας τους στην είσοδο.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Ο οργανισμός Motto Distribution από την Ελβετία στην ART-ATHINA 2010

Αλέξανδρος Ι. Στάνας Το Motto Distribution από την Ελβετία ειδικεύεται στη διανομή ειδικών καλλιτεχνικών εκδόσεων από όλο τον κόσμο. Ανάμεσα στα έντυπα που θα παρουσιαστούν, θα υπάρχουν artists’ books, αλλά και περιοδικά και εκδόσεις με πρωτοποριακή αισθητική και θεματολογία. Θα δημιουργηθεί ένας ενδιαφέρων διάλογος ανάμεσα στην έκθεση με τα βιβλία των Ελλήνων καλλιτεχνών και την παγκόσμια παραγωγή.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Η ART-ATHINA πάει στο attica

Αλέξανδρος Ι. Στάνας Η ART-ATHINA προσπαθεί να ξεφύγει από τα όρια του εκθεσιακού της χώρου, και δημιουργίας ενός «ιστού τέχνης» που αγκαλιάζει την πόλη και προβάλλει τη φουαρ.
Το πολυκατάστημα attica εμπνεύστηκε από την τέχνη και θέλοντας να συμβάλλει σ’ αυτή τη γιορτή της τέχνης δημιούργησε μία αποκλειστική βιτρίνα όπου η μόδα και η τέχνη συναντώνται σε ένα πρωτότυπο window display που θα δώσει το ερέθισμα στο πλατύ κοινό να επισκεφτεί την έκθεση.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Η Διεθνής Τιμητική Επιτροπή της ART-ATHINA 2010;

Αλέξανδρος Ι. Στάνας Η Διεθνής Τιμητική Επιτροπή της ART-ATHINA 2010 αποτελείται από εξέχουσες προσωπικότητες της διεθνούς εικαστικής σκηνής με στόχο την ανάδειξη και προβολή της ART-ATHINA διεθνώς. Τα μέλη της επιτροπής είναι οι εξής: Paolo Colombo (Art Advisor, Istanbul Modern), Wilfried Cooreman (Συλλέκτης, Βέλγιο), Agnes Fierobe (Διευθύντρια της Marian Goodman Gallery, Παρίσι), Enrique Juncosa (Διευθυντής του Irish Museum of Modern Art, Δουβλίνο), Mercedes Vilardell (Συλλέκτρια, Ισπανία).

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Ως Γενικός Διευθυντής της ART-ATHINA 2010 έχετε την αγωνιά εάν θα οσμιστούν οι συμμετέχοντες την ανάγκη του νέου και όχι του εμπορικού η του εφήμερου ;
Η φουάρ δεν πρέπει να είναι ο καθρέπτης των όσων παρουσιάζουν στις αίθουσες τους. Όλο το χειμώνα καταρρέουμε περιμένοντας την Art–Athina να δούμε τέχνη…

Αλέξανδρος Ι. Στάνας Δεν συμφωνώ με την τοποθέτησή σας. Οι γκαλερί δεν πρέπει να παρεκκλίνουν από όσα δείχνουν στο ετήσιο πρόγραμμά τους, γιατί στο κάτω-κάτω αυτή είναι η πραγματική τους ταυτότητα. Τι μπορεί να κερδίσει κανείς μέσα από μια παρουσία – πυροτέχνημα; Οι γκαλερί πάντα προσπαθούν να έχουν καλές συμμετοχές στην ART-ATHINA. Κάτι το οποίο διασφαλίζεται σε μεγάλο βαθμό και από τη διαδικασία επιλογής, η οποία ορίζει το ποιες γκαλερί θα συμμετάσχουν.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Απευθύνομαι στον διευθυντή της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας D. ART και Γενικό Διευθυντής της ART-ATHINA 2010. Το όραμα του Αλέξανδρου Στάνα και η στάση του στο χώρο για την προώθηση του σύγχρονου πολιτισμού είναι γνωστή. Υπάρχει τρόπος να διασφαλιστεί η ποιότητα της ART-ATHINA 2010 και να μην παραχωρηθεί στην αγωνία των εμπορικών σκοπών ορισμένων αιθουσών τέχνης , εννοώ στο να μη μετακυλύουν τις τακτικές-πρακτικές τους εκεί;

Αλέξανδρος Ι. Στάνας Έχω την τύχη το προσωπικό μου όραμα - που είναι η όσο δυνατόν μεγαλύτερη πρόσβαση του κοινού στη σύγχρονη τέχνη- να συμπίπτει με τους στόχους της ART-ATHINA. Φυσικά η φουαρ είναι μία πλατφόρμα εμπορικής προώθησης έργων τέχνης, αλλά παραμένει μια συναρπαστική γιορτή της τέχνης πράγμα που αποδεικνύεται και από τα παράλληλα γεγονότα, τις εκθέσεις, τις ομιλίες, και τους πολιτιστικούς φορείς που συμμετέχουν. Δε βρίσκω τίποτα μεμπτό στον εμπορικό χαρακτήρα της έκθεσης. Αντιθέτως, η φουαρ δίνει τη δυνατότητα στο κοινό να δει συγκεντρωμένο ένα σημαντικό μέρος της καλλιτεχνικής παραγωγής, να κάνει τις συγκρίσεις του και να βγάλει τα συμπεράσματά του.

ART-ATHINA 2010
13 – 16 Μαΐου 2010
Κλειστό Π. Φαλήρου (Γήπεδο TaeKwonDo), Ολυμπιακά Ακίνητα
13 – 16 Μαΐου 2010
Από το www.art-athina.gr μπορείτε να έχετε συνεχή και αναλυτική ενημέρωση για το πρόγραμμα της έκθεσης.

Ευχαριστώ πολύ
Αλέξανδρος Ι. Στάνας

Κυριακή 23 Μαΐου 2010

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Rodchenko y Popova- Museo Reina Sofía- RevistaDeArte com

Alexander Rodchenko - Master Of Montage

rodchenko part2

RODCHENKO

Architecture and the Russian Avant-garde(Pt1 Malevich)

La rivoluzione di Malevic The revolution of Malevich

Tatlin Tower St Petersburg

Alexander Rodchenko and the Russian Avant-garde

TORRE TATLIN

Suprematismo 3d

Αναγνώστες

Αρχειοθήκη ιστολογίου

Πληροφορίες

ΠΡΟΦΙΛ ART-ACT

LINA DIMITROPOULOU

Η Lina Dimitropoulou A έιναι στο Facebook.

Η Lina-Dimitropoulou Artist B έιναι στο Facebook.

Lina Dimitropoulou is on Facebook

Η Art-act Galeria A έιναι στο Facebook.

Η Art-act Galeria B έιναι στο Facebook.

Η Art-act Galeria C έιναι στο Facebook.

Η Art-act Galeria D έιναι στο Facebook.

Η Art-act Galeria E έιναι στο Facebook.

Η Art-act Galeria F έιναι στο Facebook.

Η Art-act Galeria G έιναι στο Facebook.

Η Art-act Galeria H έιναι στο Facebook.

Η Art-act Galeria I έιναι στο Facebook.

Η Art-act Galeria J

ΣΕΛΙΔΕΣ ART-ACT

Art-act Galeria is on Facebook

CHRISTOS THEOFILIS ART-ACT Greece tel. 6974540581 Sfaelou 3 Athens 11522 is on Facebook

ΟΜΑΔΕΣ ART-ACT

1 GALERIA ART ACT Sfaelou 3 Athens, Greece 11522 art-act@tellas.gr

2 GALERIA ART ACT Sfaelou 3 Athens, Greece 11522 art-act@tellas.gr

3 GALERIA ART ACT Sfaelou 3 Athens, Greece 11522 art-act@tellas.gr

4 GALERIA ART ACT Sfaelou 3 Athens, Greece 11522 art-act@tellas.gr

5 GALERIA ART ACT Sfaelou 3 Athens, Greece 11522 art-act@tellas.gr

6 GALERIA ART ACT Sfaelou 3 Athens, Greece 11522 art-act@tellas.gr

7 GALERIA ART ACT-Sfaelou 3 Athens, Greece 11522 art-act@tellas.gr

8 GALERIA ART ACT Sfaelou 3 Athens, Greece 11522 art-act@tellas.gr

9 GALERIA ART ACT Sfaelou 3 Athens, Greece 11522 art-act@tellas.gr

10 GALERIA ART ACT Sfaelou 3 Athens, Greece 11522 art-act@tellas.gr

11 GALERIA ART ACT Sfaelou 3 Athens, Greece 11522 art-act@tellas.gr

12 GALERIA ART ACT Sfaelou 3 Athens, Greece 11522 art-act@tellas.gr

13 GALERIA ART ACT - Sfaelou 3 Athens, Greece 11522 art-act@tellas.gr

14 GALERIA ART ACT Sfaelou 3 Athens, Greece 11522 art-act@tellas.gr

exarxeia GRAFFITI GALERIA ART ACT

GALERIA ART ACT - ependitis.gr Media Group

GALERIA ART ACT ARTISTIS FACEBOOK ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΣ

Art-act Galeria

ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ Η ΑΥΓΗ &ΣΕ ΕΝΕΣΤΩΤΑ ΧΡΟΝΟ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ-ΠΡΟΤΑΣΗ ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΗΣ

ΗΧΩ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΩΝ-ΗΧΩ & ΤΕΧΝΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ-ΠΡΟΤΑΣΗ ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ

Βασίλης Καρακατσάνης

Βασίλης Καρακατσάνης

Βασίλης Καρακατσάνης

Βασίλης Καρακατσάνης

Βασίλης Καρακατσάνης

Η ΕΚΘΕΣΗ «ΣΧΕΔΙΟ ΣΩΤΗΡΙΑ» ΩΣ ΕΝΝΟΙΑ ΤΡΑΥΜΑ- ΜΝΗΜΗ

Η ΕΚΘΕΣΗ «ΣΧΕΔΙΟ ΣΩΤΗΡΙΑ» ΩΣ ΕΝΝΟΙΑ ΤΡΑΥΜΑ- ΜΝΗΜΗ

Η ΕΚΘΕΣΗ «ΣΧΕΔΙΟ ΣΩΤΗΡΙΑ» ΩΣ ΕΝΝΟΙΑ ΤΡΑΥΜΑ- ΜΝΗΜΗ

Η ΕΚΘΕΣΗ «ΣΧΕΔΙΟ ΣΩΤΗΡΙΑ» ΩΣ ΕΝΝΟΙΑ ΤΡΑΥΜΑ- ΜΝΗΜΗ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Η ΕΚΘΕΣΗ «ΣΧΕΔΙΟ ΣΩΤΗΡΙΑ» ΩΣ ΕΝΝΟΙΑ ΤΡΑΥΜΑ- ΜΝΗΜΗ

Γιώργος Ανδρέας Φερέτος

Γιώργος Ανδρέας Φερέτος

Γιώργος Ανδρέας Φερέτος

Γιώργος Ανδρέας Φερέτος

ΗΛΙΑΣ ΧΑΡΙΣΗΣ

ΗΛΙΑΣ ΧΑΡΙΣΗΣ

ΗΛΙΑΣ ΧΑΡΙΣΗΣ

Μάγδα Σιάμκουρη

Μάγδα Σιάμκουρη

Μάγδα Σιάμκουρη

Μάγδα Σιάμκουρη

Διοικητικό Συμβούλιο Π.Σ.Α.Τ-ΗΧΩ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΩΝ

ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΝΙΔΑΣ

ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΝΙΔΑΣ

ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΝΙΔΑΣ